Zarar eden firmalar da vergi ödeyecek

Değerli okurlar 2/8/2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı kanunla gelir vergisi, kurumlar vergisi, ÖTV, KDV, vergi usul kanunu olmak üzere çok sayıda kanunda değişiklikler yapılmış bulun­maktadır. Kanunla getirilen önemli düzenle­melerden biri de Yurt içi Asgari Kurumlar ver­gisi uygulaması.

7524 sayılı kanunun 36’ncı maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” başlıklı 32/C mad­desi eklenerek, kurumlar vergisi mükellefleri­nin hesaplanan kurumlar vergisinin indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı­nın yüzde 10’undan aşağı olamayacağı düzen­lenmektedir. Kanunun uygulama esaslarını açıklamak üzere, 28.9.2024 tarihli 32676 sa­yılı Resmi Gazetede Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No 23) yayımlanmış bulunmak­tadır.

Kanunda açıkça yer almamasına rağmen tebliğde vergi hesaplanırken kazançtan düşül­meyen indirim ve istisnalar sayıldıktan sonra, asgari kurumlar vergisi hesabında geçmiş yıl zararlarının da kurum kazancından düşülme­yeceği ve asgari kurumlar vergisi hesaplama­sında dikkate alınacağı belirtilmiştir. Geçmiş Yıl Zararlarının vergiye tabi olması, kurumlar vergisi kanuna, vergileme tekniğine ve Anaya­saya aykırı bir uygulama olacak ve ihtilaflara yol açabilecektir.

Asgari kurumlar vergisinin hesabı

Asgari kurumlar vergisi 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen ka­zançlara uygulanacak, özel hesap dönemine ta­bi olan kuramlar için ise 2025 yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen dönemlerde elde edilen kazançlarına uygulanacaktır.

Kurumlar vergisi mükellefleri, kurum geçi­ci ve kurumlar vergisi beyannamelerinde Ku­rumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A. maddeleri hükümlerini dikkate alarak kurum­lar vergilerini hesaplayarak ticari bilanço karı/ zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerini ekleyeceklerdir. Tutarın sıfırdan büyük olması halinde, asgari vergi dışında bulunan istisna ve indirimler düşülecek ve kalan tutara %10 ora­nı uygulanarak asgari kurumlar vergisi hesap­lanacaktır.

Hesaplanan asgari kurumlar vergi­sinden, Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A maddeleri dikkate alınarak indirimli oran nedeniyle alınmayan vergi düşüldükten sonra kalan tutar mükellefin beyanı ile kıyas­lanarak bu tutarın mükellefin beyanı üzerine hesaplanan vergiyi aşması halinde, aşan fark tutar kadar asgari vergi hesaplanacaktır.

Geçmiş yıl zararları kurum kazancından düşülemeyecek

Kurumlar vergisi kanununun 9. maddesi­ne göre, kurumlar vergisi matrahının tespitin­de, kurumlar vergisi beyannamesinde her yı­la ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıy­la geçmiş yıl zararları indirim konusu yapılır. Kanuni düzenleme böyle olmakla birlikte, teb­liğ açıklamalarına göre asgari kurumlar vergisi hesaplanırken geçmiş yıl zararları kurum ka­zancından düşülmeyecektir. Böylelikle önce­ki dönemlerde zarar etmiş olan firmalar hak­sız bir şekilde vergi ödemek zorunda kalacak­lardır.

Kurumlar vergisi kanununun 1. maddesi aşağıda sayılan kurumların kazançları, kurum­lar vergisine tâbidir şeklinde düzenlenmiş bu­lunmaktadır. Yani kurumları vergileyebilmek için söz konusu kurumların “kazanç” elde et­miş olmaları gerekmektedir. Zarar eden firma­ları vergilemek hem vergileme tekniğine hem kurumlar vergisine hem de Anayasanın 73. Maddesinde hüküm bulan vergi adaleti ilkesi­ne aykırılık taşıyacaktır. Haksızlığa uğradığını düşünen mükelleflerin konuyu yargıya taşıya­bilmeleri için beyannamelerini “ihtirazi kayıt­la” vermeleri gerekmektedir.