Zamanaşımına çeyrek kala tebliğ edilen raporlar
Değerli DÜNYA okurları, geçen yıl bu günlerde sizlerle yılın son günlerinde alelacele tebliğ edilen vergi inceleme raporları konusundaki görüşlerimi paylaşmıştım. Bir yılı daha geride bıraktığımız bu günlerde gündemimizde yine aynı konular var. Ben de aynı konudaki düşüncelerimi bir kere daha sizlerle paylaşma ihtiyacı duydum.
1.Zamanaşımına çeyrek kala rapor tebliğinin gerekçesi
Vergi incelemesine yetkili olan arkadaşlarımızın üzerinde stres yaratan konulardan en önemlisi “zamanaşımlı işler”dir. Bu günlerde 2003 yılı ile ilgili işlerini de ne yapıp edip
bitirmeye ve yılın son günlerinde mükelleflere tebliğ etmeye çalışıyorlar. Bu nedenle de bazı işadamları ve yeminli mali müşavirler diğer meslektaşları gibi yeni yılı neşeyle karşılama telaşı yanında bir de bu işlerin telaşını yaşıyorlar. Öncelikle belirtelim ki, sene sonlarında yapılan tebligatların nedeni “sadizm” değil, “zamanaşımıdır”. Ancak bazen son gün yapılan tebligatlardan ayrı bir haz alıyor olduklarından da şüphelenmiyor değilim.
2.Ne derece sağlıklı?
Efendim, eskilerin “Acele işe şeytan karışır” deyimi boşa değildir. Zamanaşımı telaşıyla, yılın son gününe yetiştirilen raporlar,
ister istemez hukuki hatalar, maddi hatalar, yorum yanlışlıkları vb. değerlendirme zaafları taşıyabilmektedir. Gerçi mükellef açısından bakıldığında bu durum kötü de değildir. Ya dört başı mamur, eskilerin deyimi ile “Ağyarını mani, efradını cami” (amiyane tabiri ile dört dörtlük) raporlar olsaydı, daha mı iyi olurdu?
3.Gecikme faizi, diğer yıllar...
Biliyorsunuz vergi inceleme elemanlarınca yapılan cezalı tarhiyatlarda anapara için ödeme gününe kadar faiz hesaplanmaktadır. Dolayısıyla 2003 yılı ile ilgili bir eleştiri beş yıllık bir faiz yükü de taşımaktadır. Bunun yanında aynı hatanın veya eleştirilen konudaki uygulamanın izleyen yıllarda da aynı şekilde yapılmış olması kuvvetle muhtemeldir. Bu nedenlerle, 2003 yılı
eleştirilen şirketler atacakları adımlarda sadece 2003 yılını değil, aynı zamanda sonraki yıllara etkisini de dikkate almak zorundadır.
4.Yasal haklar
a)Tarhiyat öncesi uzlaşma
Yılın son günlerinde tebliğ edilen raporlar için bu hak tanınmıyor.
b)Tarhiyat sonrası uzlaşma
Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde uzlaşma dilekçesi ile başvurulmalı. Başvurudan sonra Mali İdare size uzlaşma gün ve saatini gösteren bir davetiye gönderecek.
c)Yargı
Uzlaşılamazsa, uzlaşma tutanağının imzalandığı günü izleyen günden itibaren 15 gün içinde dava açılması gerekmektedir. Uzlaşılan konularda yargıya gitmek mümkün değildir.
aa- Tahsilat Yargı
kararı çıkana kadar vergi idaresi tahsilat için zorlayamaz. Ancak, ilk mahkeme (vergi mahkemesi) mükellef aleyhine sonuçlanır ve Danıştay’dan yürütmeyi durdurma kararı alınamazsa vergi idaresi Danıştay kararını beklemeden tahsil için takibe geçebilir.
bb- Vergi mahkemesi süreci
Yaklaşık 1 yıl sürer. Talep edilirse bir kez duruşma yapılır, akabinde karar verilir.
cc- Danıştay aşaması
Vergi mahkemesi kararı mükellef lehine ise idare her halükarda Danıştay’a gider. Ortalama 2 yıl sürer.
d)Teminat
Vergi idaresi, yargı aşamasındayken, tarh edilen tutarlar için teminat da isteyebilir. Gayrimenkul veya teminat mektubu vb. bir teminat yargı aşaması boyunca vergi dairesince talep edilebilir.
5.Tavsiyeniz
Uzlaşma konusunda karar verirken konuyu enine boyuna masaya yatırıp iyi değerlendirin. Dolayısıyla, uzlaşma aşamasında uzlaşıp uzlaşmamaya, uzlaşılacak tutara, yargıya gidiliyorsa alınan riskin büyüklüğüne bu değerlendirmelere dayanarak karar verebilmek mümkün olabilecektir. Tarhiyatsız mutlu yıllar dilerim.
Gözüme takılanlar
1. Laz mucit: Öncelikle bu konularda yazıp çizebilme rahatlığımın benim de Karadenizli olmamdan kaynaklandığı hususunu, olası kırgınlıkların önüne geçmek için peşinen paylaşayım. Bir hemşerim, küçük bir jeneratöre pervane takip beline bağlamış. Yükselmiş ama farketmiş ki inmek için bir mekanizma düşünmemiş. Benzin bitince düşüp kolunu bacağını kırmış. Ancak mucitlik, icat yapmanın yolu bu tur çılgınca denemelerden geçiyor olduğu için geçmiş olsun diyor ve hemşerimi kutluyorum.
2. Toplamı 50 milyar doları bulan fonları 78 yaşında sadece bir sekreteri olan adamcağız denetlemiş görünüyormuş. Haber neyse ki Türkiye ile ilgili değil. Ama bu haberi okuyunca sizin gibi benim de aklıma Türkiye’deki durum geldi. Bizdeki kanuni denetimler büyük ölçüde formalite yerine gelsin diye birisinin form doldurması gibi yapılıyor olduğundan, bizde neler çıkardı karşımıza, kim bilir.