Z kuşağı eğitiminde neden ıskalandı?

Z Kuşağı, Türkiye’de oy kaynağı olarak görülüyor. Oysa artık iş dünyasına girmiş ya da girmek üzere olan, Tüik verilerine göre nüfusumuzun %15.4’ünü oluşturan büyük grubu anlamamız, farklılıklarını fark etmemiz, onlardan sonra gelen kuşakların ise eksikliklerini geliştirebilecek eğitim paradigmalarını kurgulamamız şart.

Z Kuşağı, tam zamanlı, sabah 9 akşam 5 çalışmaları gerekli bir iş düzeninin tatmin edici bir kariyer için tek başına yeterli olmadığını düşünüyor. Ve ayrıca onlar sandığımız kadar ‘dijital’ olmayabilirler.

Çalışanların hobilerinden kolayca para kazanmasına olanak tanıyan ABD’deki Shopify ve Etsy gibi çevrimiçi platformların bizdeki karşılıkları olan letgo, gardrop, dolap, sahibinden gibi platformların ve kişisel markalaşma için özelleştirilmiş sosyal medya hesaplarının yükselişi yani ‘influencer’ olmak Z Kuşağı’nın yeni gelir ve ifade yolları. Kantar tarafından Şubat 2023'te 10.000 çalışanla yapılan küresel bir anket, Z Kuşağı çalışanlarının %40'ının en az iki hayatı yani rolü birleştirdiğini gösteriyor.

Baby Boomers, X Kuşağı ve hatta çoğu zaman Y Kuşağı, Z Kuşağını gerçek anlamda ilk ‘dijital’ kuşak olarak düşünmeye alıştı. İnternet herkese açıkken doğdular ve gittikleri her yere bir akıllı telefon taşımanın ve hayatlarını TikTok ve Instagram'da belgelemenin normal olmadığı bir zamanı hatırlamıyorlar.

Ne yazık ki, bu dijital doğumlu kuşağın; 21. yüzyılı şekillendirmesi beklenen araç ve teknolojilerle çalışabileceği anlamına gelmeyebileceği ortaya çıktı. Intel'in Birleşik Krallık genel müdürü Trish Blomfield'a göre bu, 2025 yılına kadar iş gücünün %27'sini oluşturacak Z kuşağının, teknolojinin kariyerleri üzerinde oynayacağı önemli rol konusunda eğitim almadığını gösteriyor.

Yine, Gartner tarafından yakın zamanda yapılan bir ankete göre, BT uzmanlarının %64'ü beceri eksikliğinin yapay zeka (AI) gibi oyunun kurallarını değiştiren teknolojilerin benimsenmesinin önündeki en büyük engel olduğunu düşünüyor.

SunTec tarafından yayınlanan bankacılık, sigorta ve telekom profesyonellerine yönelik ayrı bir anket, 2023'de iş hedeflerine ulaşmanın önündeki en büyük engelin vasıflı personel almanın zorluğu olduğunu ortaya koyuyor.

Belki de buna iyimser bir şekilde bakmanın bir yolu, eğitimin endüstrinin taleplerinin gerisinde kalmasıdır ve görülen lüzum üzerine, yeni nesil teknoloji çalışanları mezun olduklarında, işi yapmak için gereken becerilerle donatılacaklardır.

Ama ne yazık ki, başka bir anketin bulguları bunun böyle olmayabileceğini gösteriyor; beş işten dördü zaten dijital beceriler istiyor ve bu talep sadece artıyor. Kovid salgını boyunca dijital dönüşüm hızlandı ve şimdiden işverenlerin dörtte biri beceri eksiklikleriyle karşı karşıya olduklarını söylüyor.

Bu yüzden iş başarısı ve insanların yaşam fırsatlarını sınırlanıyor. Aynı zamanda farklı ülke ekonomileri için de bir sınırlayıcı durumlar ortaya çıkıyor. Gerçek bir tehlikeyle karşı karşıyayız. Herkesin bilgisayar kodlaması yapabilmesini beklemesek de mümkün olduğu kadar çok insanın, ‘teknolojinin’ hemen hemen her sektörü ve işi dönüştürmek için nasıl kullanıldığını ve gelecekte nasıl kullanılacağını anlayarak eğitim alması şart.

Z Kuşağı’nın sanıldığı kadar yüksek bir dijital başarıya sahip olmamasının nedeni Blomfield’e göre tüm dünyada, STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) öğrenmeyi yaratıcı sanatlar öğrenmenin önüne koyan ‘basmakalıp inançlarımız’ oldu. Bir STEM öğrencisiyseniz, bu, daha yumuşak becerileri, eleştirel düşünmeyi, iletişim becerilerini kaçırdınız anlamına geliyor.

Ama bu özellikler dijital bir pazarda en gerekli olanlar… Yakın gelecekte, insani beceriler bizi ‘başarılı insanlar’ olarak tanımlayacak çünkü makineler tarafından matematik veya programlama gibi zor teknik beceriler programlanabilse de eleştirel düşünce, sanatsal yaratım ve iletişim becerileri kopyalanamayacak.

Okullarda STEM öğrenimi söz konusu olduğunda erişilebilirliği ve çeşitliliği teşvik etmenin ve teknolojinin yalnızca matematik veya bilgisayar bilimi öğrenmeye ilgi duyanlar için değil, Z kuşağı ve sonraki kuşaklar için de olduğu bir gerçeğini ıskalamayalım derim.