Yurtdışındaki birikimler "gelici birikim" değil
1960'lı yılların ortasından bu yana Türkler'in yurtdışındaki birikimlerinin Türkiye'ye getirilmesi konusu gündemin başındadır.
Döviz kontrolünün olduğu dönemde, varlıklı kişilerin çoğu birikimlerinin bir bölümünü değişik nedenlerle yurtdışında muhafaza etme eğilimi içinde idi.
Yurtdışındaki işçi sayıları artınca, işçi birikimlerinin bir bölümü yurtdışında kaldı.
Daha sonra dış ticaret ile uğraşanlar dövizlerinin bir bölümünü yurtdışında tutmaya başladı.
Yakın zamanda da döviz kredilerinin vergi avantajına bağlı olarak bazı firma ve kişiler yurtdışında hesap açtırdı.
Genel olarak Turgut Özal'ın getirdiği döviz serbestisinden sonra yurtdışındaki birikimleri Türkiye'ye getirmek bir sorun teşkil etmez oldu.
Açık anlatımıyla yurtdışında birikimi olanlar herhangi bir kanunu kısıtlamadan değil, istedikleri için bu birikimlerini Türkiye'ye getirmiyor. Dışarıda tutuyor.
Kriz sonrası hükümet yurtdışındaki birikimleri yurda çekmek arayışına girdi. Büyük ümitlerle yola çıkıldı. Mevzuatta yapılacak düzenlemeler sonucu kısa sürede ülkeye 30 milyar dolar birikimin getirilebileceğinden söz ediliyordu.
Ancak yurtdışındaki parasını 'sorgusuz sualsiz' Türkiye'ye getirmelerine yönelik hayata geçirilen ve ilk 1 ayını dolduran uygulama umulan sonucu veremedi.
Ufuk Korcan'ın Vatan'da yayınlanan yazısında hükümetin kriz için açıkladığı ilk önlem planı olan 'Varlık Barışı'na vatandaşların ilgi göstermediği belirtiliyor.
Ufuk Korcan'a göre, bankacılar, 22 Kasım'da uygulamaya geçen ve gelen parayla ilgili olarak yatırımcılara hiçbir sorgunun yapılmayacağı plan nedeniyle şu ana kadar yurtdışından bir paranın sisteme girmediğini ifade ediyor.
Uygulamaya ilgi gösterilmemesinin nedenleri arasında mevduatta bulunan sınırlı güvence gösteriliyor.
Türkiye'de 50 milyar TL'ye kadar olan mevduatın güvence kapsamında olduğuna dikkat çeken bankacılar, kriz sonrasında Avrupa'daki çok sayıda ülkenin mevduata tam güvence verdiğini ve bunun Türkiye için bir dezavantaj olduğunu belirtiyor.
Türkiye'ye getirdikleri para için her ne kadar "nerden buldun" sorusu sorulmayacak olsa da bazı yatırımcıların Maliye'nin "radarına" girmekten çekindiği kaydediliyor. Yani Türkiye'ye parasını getiren yatırımcıların, bundan sonraki dönemde Maliye tarafından daha sıkı denetlenebileceği kaygısı taşıdıkları düşünülüyor. 2 Mart'ta sona erecek 'Varlık Barışı' kapsamında önümüzdeki dönemde yurtdışından para gelme ihtimalinin ise oldukça düşük olduğu görüşü hakim.
Merkez Bankası verileri de Varlık Barışı'nın uygulamaya geçtiği 22 Kasım'dan bu yana bankacılık sistemine yeni bir kaynak girişinin olmadığını teyit ediyor.
21 Kasım'da bankalarda tutulan TL cinsi mevduatların toplam tutarı 272 milyar 357 milyon TL seviyesindeyken bu rakam 19 Aralık tarihinde 277 milyar 630 milyon TL'ye çıktı. Ancak son 1 ayda TL cinsi mevduatta yaşanan 5 milyar 273 milyon TL'lik artışın 4 milyar 108 milyon TL'si faiz gelirlerinden oluşuyor. Yani mevduat hacmindeki artış faiz gelirinden arındırıldığı zaman yaşanan yükseliş 1 milyar 165 milyon TL seviyesinde.
Bankacılar, 1.1 milyar TL'lik artışın "normal" olduğunu, döviz tevdiat hesaplarında (DTH) bir miktar çözülme gerçekleştiğini ve dövizden TL'ye geçişlerin yaşandığını belirtiyor.
22 Kasım'dan bu yana döviz tevdiat hesaplarında yaşanan değişime bakıldığında da hesaplarda ciddi bir artışın olmadığı görülüyor.
21 Kasım tarihinde döviz tevdiat hesaplarında 91 milyar 423 milyon dolar olan döviz mevduatı tutarı 19 Aralık'ta 101 milyar 122 milyon dolara yükseldi. Yüzde 10.6'lık bir artış yaşandı.
Ancak 21 Kasım-19 Aralık tarihleri arasında dolar kurunda yaşanan yüzde 9.73'lük düşüş döviz tevdiat hesaplarının kağıt üzerinde artmasına neden oldu.
Ufuk Korcan'ın haberinde verildi rakamlar uygulamanın şimdilik başarılı olmadığını gösteriyor. Bundan sonra ne olacağını göreceğiz.
Fakat, "Yapılan hayrın ürkütülen kurbağaya değmediği" şeklinde bir gelişme ile karşılaşma ihtimali büyük.