Yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılmasıyla aylık bağlanması

3201 sayılı kanun uyarınca yurtdışı borçlanması yaparak emekli olabilirsiniz. Türk vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerini "3201 Sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"a göre borçlanabilmektedir.

3201 sayılı kanunun 4'üncü maddesinde, borçlanma miktarının tespitinde döviz esasından vazgeçilerek, borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının alt sınırı 666,.-TL ve üst sınırı da 4.329.-TL olarak belirlenmiş, seçilecek günlük kazancın % 32'si olduğu belirlenmiştir. Örneğin bir aylık borçlanma için en az 213.12 TL ödenmelidir.

Borçlandıkları sürelere istinaden aylık bağlananların aylıkları, yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başladıkları, Türkiye'de sosyal güvenlik kanunlarına göre sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten itibaren kesilecektir.

3201 sayılı kanuna göre aylık bağlandıktan sonra 2008 yılı Ekim ayı başından önce Türkiye'de sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak çalışmaya başlayanlar hakkında sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler dahil olmak üzere ilgili Sosyal Güvenlik Kanunu'nun öngördüğü hükümler uygulanacaktır.

Yurtdışı hizmet borçlanmasından yararlanarak aylık tahsisi yapılabilmesi için yurda kesin dönülmüş olması, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması ve borcun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulması şartları aranacaktır.

a) Yurda kesin dönüş yapmak

Kesin dönüşten, aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumu ifade edilmektedir. Bu tanımda geçen "sosyal sigorta ödeneği" deyiminden, çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi  riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ödenekler anlaşılmalıdır.

"Sosyal yardım ödeneği" ibaresi ise bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımlar anlamını taşımaktadır. Aylığa hak kazanılmasına engel teşkil eden her iki ödeneğin ortak özelliğinin ikamete dayalı olmasıdır.

Kesin dönüş şartının tespitinde sosyal sigorta kurumları tarafından sosyal sigorta ödeneklerine ilave olarak ya da sigorta ödeneği olarak ödenen prim karşılığı olmayan ödenekleri sosyal yardım kapsamında değerlendirilmeyecektir.

b) Borcun tamamını ödemek

Aylık talep tarihinden önce en az aylığa hak kazanmaya yetecek süre karşılığı ödenen miktar olarak tanımlanmış, üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktara isabet eden sürenin geçerli sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Aylığa hak kazanmaya yetecek prim gün sayısına isabet eden miktarda ödeme yapılması, bu şartın yerine getirilmesinde yeterli olacaktır.  Aylık bağlamaya yetecek prim gün sayısı kadar ödeme yapmayanlara aylık bağlanmayacaktır.

c) Sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanmak

3201 sayılı kanuna göre borçlandırılan yurtdışı süreleri ülkemizde yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılmasında değerlendirilmektedir.

Sigortalılıkları 2008 yılı Ekim ayı başından önce başlayan  ve kanuna göre tahsis talebinde bulunanlardan birden çok sosyal güvenlik kurumlarına ya da sigortalılık haline tabi hizmeti olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları son yedi yıllık fiili hizmet içinde  en fazlasının geçtiği, eşit olması halinde son defa tabi olduğu, malullük ve ölüm aylığına hak kazanma koşulları ise son  defa tabi olduğu, mevzuata göre belirlenecektir.

d) Kuruma yazılı başvuruda bulunmak

Borçlandıkları yurtdışı sürelerine istinaden tahsis talebinde bulunanlardan istenilecek belgeler belirlenmiştir. Buna göre; tahsis talebinde bulunanlardan başvuru sırasında "Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" ve "3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi" ile yurtdışında çalıştıkları işten ayrıldıklarını, yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin sona erdiğini gösterir bir hizmet belgesi alınacaktır.