Yurtdışına ödenen kap ve ambalaj bedelleri gümrük kıymetine dahil midir
VERGİ PORTALI / Şuheda BARLAS
Bir mal ithal edilirken bu mal için yurtdışına yapılan ödemelerden hangilerinin gümrük kıymetine dahil edileceği, hangisinin dahil edilmeyeceği konusunda her zaman tereddütler, tartışmalar yaşanmaktadır.
Bu tartışmalardan biri de ithal eşyası ile tek eşya işlemi gören kaplar için ödenen bedel ile işçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedelleri için yapılan ödemelerin hangi hallerde gümrük kıymetine ilave edileceği hususudur.
Bu hususun tartışılmasına geçmeden önce, ithal edilen bir eşyanın ambalajlarının hangi durumlarda eşyadan ayrı beyan edilerek kendi tarife uygulamalarına tabi olduğunun bilinmesi gerekir. Gümrük Kanunu’nda eşyanın ambalajlarının;
• Alışılagelen ve bilinen maddelerden olmaması veya gereğinden farklı bir şekilde yapılması,
• Ait oldukları eşyanın faturasında kıymetlerinin ayrı gösterilmesi ve aynı zamanda bağımsız bir ticari eşya niteliğinde olması,
• İthalat vergilerinden kaçınma amacıyla ambalaj olarak getirilmesi,
hallerinde, bunların ayrı olarak beyan edileceği ve girdikleri tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulacakları belirtilmiştir.
Yine aynı kanunda kıymet üzerinden vergiye tabi eşyanın kutu, kılıf ve mahfazalarının, başlı başına bir ticari eşya niteliğinde olmaması ve kıymetinin eşyanın kıymetine dahil bulunması şartıyla gümrük vergisine tabi tutulmayacağı hükmedilmiştir.
Ancak, gümrük işlemleri sırasında “ithal eşyası ile tek eşya olarak değerlendirilen gerçekte ödenen ya da ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan ve alıcı tarafından üstlenilen kapların maliyeti ve ambalajlanması için yapılan ödemeler” gümrük kıymetine dahil edilecektir.
Gümrük Komitesi kıymet değerlendirmelerinde yer alan bir örnekte, “bira ithalatı sırasında kullanılan bira şişeleri, variller, bira şişelerin içine konduğu plastik kasalar”a uygulanması gereken kıymetin nasıl olacağı hususu incelenmiştir.
Burada varılan görüş şu şekildedir: “Bira ithalatı sırasında kullanılan bira şişeleri, variller, bira şişelerin içine konduğu plastik kasaların fiyata dahil edilmemiş olması ve alıcı tarafından üstlenilmiş olması halinde, eşya satıcıya iade edilecek olsa bile bu kapsamda değerlendirilerek vergiye tabi olacaktır. Bunlara ilişkin vergiler şişe ve kaplara ilişkin tarife üzerinden değil içinde taşıdıkları maddeye ilişkin tarife üzerinden vergilendirilecektir. Bununla beraber alıcı tarafından satıcıya ödenen fiyat kapları ihtiva etmiyor, fakat yapılan satış sözleşmesine göre iade edilmemesi halinde tazmin edilmesi öngörülüyorsa tazmin için ödenen tutarlar Gümrük Kıymet Anlaşması’nın 8-1-a maddesi kapsamında gümrük kıymetine eklenmesi gereken bir maliyet olarak değerlendirilecektir.”
Burada dikkat edilecek nokta, kapların eşyanın mutad kapları olup olmadığı ve ithal eşyasının taşınması için gerekli olup olmadığıdır. İthal eşyasının mutad kapları olmayan kap ve ambalaj malzemeleri gümrük kıymetine ilave edilmeyip ayrı bir eşya olarak vergilendirilecektir
Ambalajlama giderleri, genelde malın fiyatı içinde yer almaktadır. Böyle bir durumda gümrük kıymetine ayrıca bir ekleme yapılmasına gerek yoktur. Ancak eşyanın dökme veya ambalajsız alındığı veya ayrı bir ambalajla satılmak istendiği vb. durumlarda bunlar için ayrıca ödeme yapılıyorsa, ödenen bu bedeller ithal eşyasının kıymetine ilave edilmelidir.
Örneğin, parfüm şişesinin içinde bulunduğu kağıt kutu, cam eşyanın içinde bulunduğu köpüklü ambalaj kutusu ithal eşyasının mutad kabı olarak değerlendirilir. Tekrar kullanılmayan ambalaj malzemeleri, içinde bulunan eşyanın tarifesiyle aynı tarifede sınıflandırılırlar. Ambalajlama için yapılan işçilik ve kullanılan malzemede bu kapsamda değerlendirilir. Ancak tekrar kullanılması mümkün kaplar ve ambalaj için böyle bir sınırlama yoktur.
Alıcının beyanı geçerli
Kanunun 27’nci maddesinin ilgili fıkralarının incelenmesi sonucu dikkat çeken bir başka nokta, ithal eşyasının kıymetine ilave edilmesinde ambalaj ve kapların maliyetinin esas alındığıdır. İlgili gümrük idaresi bu ambalaj ve kaplarla ilgili olarak alıcının belirttiği gerçek maliyeti kabul etmek durumundadır.
Bu maliyetlerden yola çıkarak başka bir kıymet değerlendirmesi yapma yetkisi bulunmamaktadır.
Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kaplar prensip olarak gümrük kıymetine bütün olarak eklenecek olmakla birlikte tekrarlanan ithalatlarda kullanılacak olmaları halinde, beyan sahibinin talebi üzerine ve gerekli belgelerin sunulması kaydıyla, mezkur maliyetler genel kabul görmüş muhasebe prensipleri çerçevesinde uygun şekilde paylaştırılır.
Genel Kabul görmüş Muhasebe Standartları teriminden Türkiye’de yetkili otoriteler tarafından uygulamaya konmuş standartların anlaşılması gerekir. İthalatçının tabi olduğu muhasebe standartının da kap maliyetlerinin paylaştırılmasını öngörmesi, en azından paylaştırmaya cevaz vermesi gerekir.
Özetle, ithal konusu eşyanın kapları ile ambalajlama işçilik ve malzeme giderleri için yapılan ödemelerin hangi hallerde gümrük kıymetine ilave edileceğinin bilinmesi ve beyanın buna göre yapılması cezalı duruma düşmemek için dikkat edilmesi gereken unsurlardan biridir.