Yurtdışı yolcularının gümrük hakları
Bayram geliyor. Yurtdışına gidiş gelişler artıyor. Bayram Turizm mevsimi ile birleşince artış daha da hızlanıyor. Bu aktivite içinde bulunanlarla birlikte tüm yolcuların bazı haklarının olması doğaldır. Ayrıca, posta yoluyla veya Hızlı Kargo yoluyla da eşya gelebiliyor. Türkiye'ye gelen yolcuların bu eşyaları ile ilgili olarak, 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca posta ve yolcu İşlemlerinde "gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna tanınacak haller" belirtilmiş ve bunların uygulama biçimi de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nca duyurulmuş bulunuyor.
Buna göre;
Posta eşyası
Posta eşyası kapsamında muafiyet kararın 45 veya 62'nci maddesinde belirtilen eşya için söz konusudur. Kararın 61'inci maddesinde hüküm altına alınan yolcu beraberi 430 euroluk hediyelik eşya limiti, posta yolu veya hızlı kargo yolu ile getirilen eşya için söz konusu olmuyor. Türkiye gümrük bölgesindeki bir kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen ve kıymeti (150 euroyu) aşan, ancak 1500 euroyu aşmayan eşya kararın 62'nci maddesi kapsamında değerlendirilecek ve geldiği ülkeye göre bu eşyaya tek ve maktu vergi oranı uygulanarak, eşyanın vergisi tahsil ediliyor. Söz konusu eşyanın vergilendirilmesinde kargo ücreti dikkate alınmıyor.
Kişisel eşya
Yurda giriş yapan yolcuların beraberlerinde ya da gelişlerinden bir ay önce veya bir ay sonraki süreler içerisinde gelen ve daha önceki makalelerimde liste halinde belirttiğim eşyaya muafiyet tanınıyor. Yolcuların elektronik cihazlarına ilişkin olarak, bir defaya mahsus olmak üzere Bandrol Ücreti adı altında TRT adına gümrük idarelerince bir meblağ tahsil ediliyor.
Yolcu beraberi hediyelik eşya
Yolcu beraberinde gelen hediyelik eşyaya için yapılan uygulama ise şöyledir;
1- Daha önceki makalelerimde belirtilen liste kapsamı yolcu eşyası için muafiyet listede belirtilen miktarda muafiyet uygulanıyor. Hem 430 euroluk yolcu beraberi hediyelik eşya muafiyet hakkı, hem de kişisel eşya muafiyet hakkı her bir yolcu başına uygulanı-yor. Liste kapsamı dışında kalan eşya için ise, getirilen eşyaya muafiyet uygulanabilmesi için eşyanın toplam kıymetinin 430 euroyu aşmaması gerekiyor.
2- Tütün ve tütün ürünleri ile alkollü ürünlerden, her bir ürün çeşidinin karsısında yazılı adet ve miktarda getirilmesi halinde vergilerden muaf tutuluyor. Ancak, yolcunun her bir gruptaki ürünlerden birden fazla ürün çeşidinden satın almak istemesi halinde ürünlerin satın alınan oranları toplamının %100'ü asmaması gerekiyor. Kararın 9 nolu ekini oluşturan bu listenin A)Tüketim maddeleri" bölümünde yer alan eşyanın sadece yolcu beraberinde getirilmesi mümkündür. Bu bölümdeki sigara miktarına ek olarak yolcuların 200 adet sigara daha alabilmeleri de mümkün oluyor.
Yolcu beraberi Türk parası, döviz, kıymetli maden, taş ve eşya
11.08.1989 tarih ve 20249 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Türk Parası Kıymetini Ko-ruma Hakkında 32 sayılı Karar"ın 3, 4 ve 7'nci madde hükümleri çerçevesinde;
1- Yolcuların Türk Parası'nı ve dövizi beraberlerinde Türkiye'ye getirmeleri serbestisi tanınıyor.
2- Yolcular, 5 bin ABD Doları veya eşitine kadar efektifi ve en çok 5 bin ABD Doları karşılığı Türk parasını beraberlerinde yurt dışına çıkarabiliyorlar.
3- Dışarıda yerleşik kişiler ile Türkiye'de yerleşik sayılmakla birlikte yurt dışında çalışan Türk uyruklu kişiler, yurda girişlerinde beyan etmiş olmak, Türkiye'de yerleşik kişiler ise bankalar ve özel finans kurumlarından döviz satın aldıklarını tevsik etmek kaydıyla 5 bin ABD Doları veya eşitini aşan miktarlardaki efektifi beraberlerinde yurt dışına serbestçe çıkarabiliyorlar.
4- Yolcular, beraberlerindeki kendilerine ait değeri 15 bin ABD Doları'nı aşmayan ve ti-cari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğinde kıymetli madenlerden ve taslardan yapılmış eşyayı yurda getirebiliyor ve yurt dışına çıkarabiliyorlar. Daha fazla değerdeki ziynet eşyasının yurt dışına çıkarılması, girişte beyan edilmiş olmasına veya Türkiye'den satın alınmış olduğunu tevsik etme şartına bağlanıyor.
İstisnalar
1- Giriş ve çıkışın her ikisinin de kara yoluyla yapılması halinde, yolcu beraberi hediyelik eşya ve kişisel eşya muafiyetinden yararlanabilmek için yolcunun gittiği ülkede üç gün kalması şarttır.
2- Yolcu beraberinde getirilen silahların ülkemize giriş izni olmaması durumunda, bu silahlara gümrüğe tabi diğer eşya gibi işlem tesis ediliyor.
3- Turistlerin inançları gereği yemeleri gereken özel gıda maddelerinin gerek yolcuların beraberlerinde gerekse kargo yoluyla gelmesi halinde, hangi yolculara ait olduğunun ilgili turizm kuruluşu tarafından belgelendirilmesi ve bunlar tarafından tüketileceğinin taahhüt edilmesi kaydıyla, bu tür gıda maddelerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nca kontrol ve müsaade aranılmadan yurda girişine izin veriliyor.
4- Ülkemize gelen yolcuların beraberlerinde ya da gelişlerinden bir ay önce veya bir ay sonraki süreler içerisinde Kararın ekinde yer alan Ek-9'daki liste kapsamı şahsi tedavide kullanılmak üzere getirilen ilaçların, yolcuların seyahatleri süresince kullanmaları gerektiğine ilişkin gümrük idaresine belge (sağlık kuruluşundan alınan rapor, doktor raporu veya reçete) ibraz edilmesi koşuluna bağlı olarak, ülkemizde kalınacak süre göz önünde bulundurularak, makul miktardaki ilacın girişine izin veriliyor.
Sınırlamalar
1- Cep telefonunun (TV, müzik çalar, video oynatabilme özelliğine sahip olanlar dahil) muafen serbest dolaşıma sokulabilmesi için, sadece yolcu beraberi kişisel eşya statüsünde olması gerekiyor. Her bir yolcunun iki takvim yılında bir adet ile sınırlı olmak üzere ve telefonun kıymetine bakılmaksızın cep telefonunu gümrük vergilerinden muaf olarak yurda getirmeleri mümkün bulunuyor.
Ayrıca, yolcu beraberi hediyelik eşya statüsünde veya posta/hızlı kargo taşımacılığı yoluyla muafen veya vergileri ödenerek cep telefonu getirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bununla birlikte, yurt dışına giden yolcuların IMEI numarası halihazırda kayıtlı olan cep telefonlarının çeşitli nedenlerle yurt dışında kalması ve bu telefonların posta/hızlı kargo yoluyla geri gönderilmesi durumunda, söz konusu telefonların IMEI numaralarının kayıtlı olduğunun http://www.mcks.gov.tr/tr/imeisorgu.php adresinden yapılacak sorgulama sonucu teyit edilmesi halinde teslim edilmesi mümkündür.
2 - Kararın 61 nci maddesi kapsamı yolcu beraberi hediyelik eşya kapsamında, fenni usullere göre kapatılmış kutulardaki her nevi su ürünleri, hayvansal ürünler, konserveler ile pastırma ve sucuk gibi işlenmiş hayvansal ürünlerin beş kilogramına kadar, tüketim amacıyla getirilen bitkisel ürünlerden taze ve kuru meyve ve sebzelerin üç kilogramına, diğer bitkisel ürünlerin ise bir kilogramına kadar muafiyet tanınır. Bunun dışında kalan her nevi ve miktardaki hayvansal ve bitkisel ürünün yolcu beraberinde getirilmesi halinde ticari miktar ve mahiyette olduğu kabul edilip buna göre işlem yapılıyor
3 - 13.06.2010 tarihli ve 27610 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun 3'üncü maddesinin birinci fıkrasının 65 nolu alt bendinde tanımlanan "takviye edici gıdalar" ile 06.12.2003 tarihli ve 25308 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Gıda Kodeksi 2003/42 nolu Sporcu Gıdaları Tebliği'nin 4'üncü maddesinde tanımlanan "sporcu gıdaları"nın Kararın 45'inci ve 62'nci maddesi kapsamında muafen ithali mümkün bulunmamaktadır. Ancak, bu kapsamdaki ürünleri doktor tavsiyesi ile kullanan kişilerin, hastalıklarına dair resmi hastaneden alınmış bir raporu veya doktorun önerdiğine dair bir reçeteyi, milli sporcuların ise "Milli Sporcu Belgesi"ni ilgili gümrük idaresine ibraz etmeleri halinde söz konusu ürünleri posta ve hızlı kargo yoluyla getirmelerine izin verilir. Rapor veya reçetelerin, eşyanın ilgilisine teslim edildiği tarih itibariyle son bir yıl içerisinde düzenlenmiş olması yeterli olup, her gönderi için yeni bir rapor ve reçete aranmasına gerek bulunmuyor.
4- Kozmetik Kanununun ikinci maddesiyle kapsamı belirlenmiş olan kozmetik ürünlerinin muafen ithali mümkün bulunuyor.
5- 3 ve 4 üncü maddelerde bahsi geçen ve muafen ithali mümkün olmayan eşyaya, kıymetine ve miktarına bakılmaksızın genel hükümler çerçevesinde, meri gümrük ve dış ticaret mevzuatının ilgili hükümleri uygulanarak işlem yapılabiliyor.
6- Posta ve hızlı kargo yoluyla gelmesine sınırlama getirilen eşyanın bir koli içinde, sınırlamaya konu olmayan başka eşya ile birlikte gelmesi ve sahibince gümrüğe terk veya mahrecine iadesinin talep edilmesi halinde, sınırlamaya tabi olmayan kalan eşyaya genel hükümler çerçevesinde işlem yapılıyor.
Sonuç olarak;
Kişilerin haklarını bilinmesinin yanı sıra sınırlamalara da uyulması halinde, hem kişi hem de gümrük idaresi hızlı ve etkin bir süreç yaşar demek mümkündür.
Yardımcı olmak maksadıyla yolcuların beraberinde getirecekleri eşyayı gösterir listeyi de yayınlayalım
Yolcu beraberi kişisel eşya listesi
A) tüketim maddeleri
a) tütün ve tütün ürünleri
1- Sigaralar 400 adet
2- Sigarillolar (her biri 3 gr.dan ağır olmayan purolar) 100 adet
3- Puro 50 adet
4- Kıyılmış tütün (200 yaprak sigara kağıdı ile) 250 gr.
5- Pipo tütünü 250 gr.
b) alkollü ürünler
1- Alkol derecesi % 22'yi geçen alkol ve alkollü içkiler 1 lt.
2- Alkol derecesi % 22'yi geçmeyen alkol ve alkollü içkiler 2 lt.
c) kozmetik ürünler
600 ml'yi aşmamak kaydıyla kolonya, parfüm, lavanta, esans veya losyon ile 5 adet cilt bakım ürünü ve makyaj malzemesi
Ç) gıda ürünleri
1- Çay 1 kg.
2- Çözülebilir hazır kahve 1 kg.
3- Kahve 1 kg.
4- Çikolata 1 kg.
5- Şekerden mamul yiyecek 1 kg.
B) diğer eşya
a) Giyim ve yolculuk eşyası
1- Yolcunun giyinip kuşanmasına mahsus eşya
2- Yolcunun yaşantısına mahsus eşya ile seyahat eşyası
b) Elektronik /dijital eşya
1-LCD veya plazma ayrımı yapılmaksızın bir adet renkli televizyon (55 ekrana [55 ekran dahil] kadar)
2- Birer adet video kamera (10 adet boş kaseti ile birlikte) ve fotoğraf makinesi (hafıza kartı veya 5 adet filmi ile birlikte)
3- Bir adet GPS yön bulma cihazı
4- Bir adet dizüstü bilgisayar ya da PC, aksam ve parçaları (flash bellek, harici hard disk dahil)
5- Bir adet radyo veya radyo-teyp
6- Her türlü ses ve görüntü kaydedici ve oynatıcı cihazlardan bir adet ile bu cihazlara ait toplam 10 adedi geçmemek üzere üzerine kayıt yapılabilen plak, teyp kaseti, CD, VCD, DVD
7- Bir adet kasetli veya oyun kartlı elektronik oyun aleti
8- TV, müzik çalar, video oynatabilme özelliğine sahip olanlar dahil olmak üzere GSM-Cep telefonu (yabancı misyon mensupları hariç iki takvim yılında 1 adet)
c) Müzik aletleri
Elde taşınabilir müzik aletlerinden birer adet olmak üzere en çok 3 adet
ç) Spor ve oyun aletleri
1- Bir adet kamp çadırı
2- Bir adet dalgıç takımı
3- Bir adet motorsuz şişirme bot
4- Bir adet yelken tertibatlı sörf
5- Bir çift yüzme paleti
6- Golf malzemesi (golf aracı hariç)
7- Yolcunun tek başına kullanabileceği özelliğe sahip birer adet olmak üzere spor yapmasına mahsus diğer spor alet ve giysileri (paraşüt ve kayak takımı dahil, deniz motosikleti ve motorlu deniz kızağı hariç)
d) Sağlık cihazları
1- Hasta yolcuya ait yatak
2- Maluller için hareket ettirici tertibatı bulunan motorlu, motorsuz koltuk
3- Şahsi tedavide kullanılan ilaçlar
4- Kişinin kullanımına mahsus tıbbi cihazlar
5- Gaz maskesi, koruyucu elbise
e) Mutfak eşyası
Yolculuk esnasında kullanılacak mutfak aletleri ile birer adet olmak üzere küçük ev aletleri
f) Diğerleri
1- Hac ve umreden gelen yolcuların beraberlerinde getirecekleri veya posta veya kargo yoluyla gönderecekleri, Müsteşarlık ile Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenecek miktarda hurma ve zemzem suyu
2- Çocuk yolcuya mahsus bir adet çocuk arabası
3- Çocuk yolcuya mahsus oyuncaklar
4- Bir adet ütü
5- Bir adet bisiklet
6- Bir adet el dürbünü (gece görüş dürbün ve gözlükleri ile gece görüş keskin nişancı dürbünleri hariç)
7- Araçla birlikte yolculuk halinde, aracın kendisine ve sürücüsünün kullanımına mahsus diğer alet ve cihazlar ( Akü şarj cihazı, akü ile çalışan otomobil süpürgesi, akü ile çalışan buzluk vb.)
8- Kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın
9- Yolcunun beraberinde olmak kayıt ve şartıyla evcil hayvanlardan toplam 2 adet veya 10 adet akvaryum balığı (veteriner sağlık raporu, orijin ve aşı belgesi ile varsa kimlik ve eşgal belgesi ibrazı şartı ve veteriner kontrolü kaydıyla)