Yurtdışı seyahatlerde yolcu beraberi para taşıma

Yurtiçine girerken veya yurtdışına çıkarken yolcuların beraberin­de taşıyacağı eşya veya para miktarı her ülkenin mevzua­tına göre belirlenmekte olup, ülkemiz için de bazı sınırla­malar mevcuttur. Birçok yol­cu, seyahatleri sırasında yan­larında taşıdıkları eşya veya para sınırını aşmaları nede­niyle ciddi ceza veya mağdu­riyetle karşılaşabiliyor.

Yolcu sayılanlar

Yabancı bir ülkeden; kara, de­miryolu, deniz veya hava yolla­rından biriyle Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yabancı bir ül­kede oturan Türkler ile yaban­cılar veya herhangi bir amaç ile gittikleri yabancı ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türki­ye’de oturan Türkler ve yaban­cılar ile Türkiye’den aynı amaç­larla ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancılar yolcu sayılırlar.

Yolcu sayılmayanlar

Vapur ve gemi süvarisi, tayfa ve hizmetlileri, şeftren, kondük­tör, biletçi, kontrolör, makinist, ateşçi, gardfren, restoran şe­fi, şef brigat, garson gibi demir­yolu ve yataklı ve yemekli vagon hizmetlileri, otomobil, otobüs, kamyon uçak, diğer kara, deniz ve hava nakil araçlarının sevk ve idaresinde, yolcu ve eşyaya ait hizmetlerde yolculuk süresince görevli şahıslar ise yolcu sayıl­mazlar.

Yurt dışına para çıkarma

Yurt dışına para çıkarmak is­teyen kişi, şu yöntemleri izleye­bilir:

1 Yurt dışı yolculuğu esnasın­da parasını yanında götüre­rek,

2 Banka aracılığı ile yurt dı­şındaki bir alıcıya para göndererek,

3 Herhangi bir uluslararası para transferi yöntemlerini tercih ederek.

Yurt dışına çıkarken yolcu be­raberi nakit para olarak aşağıda­ki değerler taşınabilir. Türk Pa­rası, yabancı paralar ve bunlarla ödemeyi sağlayan; bono, poliçe ve çekler ile seyahat çekleri, pos­ta çekleri, yurt içinde veya yurt dışında yerleşik kuruluşlarca verilen ödeme emri vb. belgeler nakit olarak kabul edilmektedir.

AB ülkeleri ve Türkiye güzer­gâhındaki ülkelerde 9 bin 999 euro üzeri ya da buna eşdeğer dövizi beyan etmeden taşımak yasaktır. Unutmayalım ki çek ve senet gibi ödeme araçları da na­kit olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde, Türk parasında 25 bin TL, dövizde ise 10 bin euro ve eşiti efektif üzeri miktarı yurtdı­şına çıkarmak isteyen yolcula­rın gümrük memuruna beyanda bulunması zorunludur. Bu mik­tarlar altındaki nakitlerin beyan edilmesi zorunlu değildir. Önce­likle, yurt dışına para çıkarma, paranın fiziksel olarak yurt dı­şına götürülmesi anlamına ge­lir. Yani, yurt dışı yolculuğunuza çıkarken yanınızda taşıdığınız para bu limit kapsamında değer­lendirilir.

Hem 25 bin TL hem de 10 bin euro miktarlarındaki parayı aynı anda yurt dışına çıkarmak müm­kün değildir. Beyan edilen para­ların toplam değerinin izin veri­len limiti aşmaması gerekmek­tedir. Bu limitler, 18 yaş ve üstü olan kişiler için geçerlidir. Limit ve alakalı kurallar T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından ayarlanır ve denetlenir.

Tüm yolculuk tür­leri (uçak, motorlu taşıt, gemi ve benzeri yollar aracılığıyla) aynı kurallara tâbi tutulur. Yolcu be­raberinde çıkarılması yasak olan nakitler sadece bankalar aracı­lığıyla çıkarılabilir. Belirlenen miktar geçildiği takdirde yolcu­nun gümrük memuruna beyan­da bulunması zorunludur, ak­si takdirde yolcuya idari para cezası uygulanır. Yurt dışına para çıkarma kuralı, Türk li­rasının değerini koruma ve yasal olmayan şekilde pa­ra aklamanın önüne ge­çilmesi adına düzen­lenmiştir.

Birlikte (ailecek) seyahat edenler­den her bir kişi için 10 bin euroya kadar nakit para bulundurma hakkı vardır. Ancak;

-10 bin euroyu geç­meyecek kadar para­nın her bir kişinin ken­di üzerinde ya da kendi kişisel eşyası arasında bulunması gerekir. Ak­si halde para kimin üze­rinde bulunursa o kişiye ait kabul edilmektedir.

-Türkiye güzergâhı üzerin­deki ülkelerin bazılarında, ya­nında nakit para bulunduran kişinin ülke kanunlarına göre yetişkin sayılması (çoğu ülke ba­kımından 18 yaşını tamamlamış olmak) şartı aranmaktadır.

Limitleri aşan ve beyan etmeyene ceza var

Çıkışı yasak olan nakitlerin yolcu beraberinde çıkarıldığı­nın tespit edilmesi halinde nak­de el konulur. Yolcuların kendi rızasıyla beyanda bulunmaları­nın haricinde gümrük memur­ları tarafından, yolcudan nak­din miktarı ve kaynağına ilişkin açıklama talep edilebilir. Bu du­rumda yolcuların tam ve doğru bir açıklama yapmaları zorun­ludur. Yanlış ya da yanıltıcı açık­lama yapıldığının anlaşılması halinde açıklanmayan miktarın %10’u tutarında idari para ceza­sı uygulanarak yolcu beraberi tüm nakit muhafaza altına alı­nır. Ayrıca, Cumhuriyet savcılı­ğına ile Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığına bildirilir.

Ülkeye giriş ve çıkışlarda nakit beyanı nasıl yapılır?

Yurt dışına gerçekleştirilen bir yolculukta herhangi bir be­yan vermeden taşınabilecek olan para limiti geçildiği tak­dirde bahse konu parayı taşı­yan kişinin sınırdan geçtikle­ri ülkenin gümrük kapılarında yazılı olarak beyan vermesi zo­runludur. Kişinin gümrük ka­pılarında görevli gümrük me­murlarından “Nakit Beyan Formu” talep ederek bu formu doğru şekilde doldurması ge­rekmektedir.

Bu form, kara pa­ra aklanmasının ve terörist faa­liyetlere finansman sağlanma­sının önüne geçmek amacıyla zorunlu kılınmıştır. Yazılı ola­rak beyan edilmeyip gümrük memurlarının kişi ve eşyaya yönelik detaylı aramasında tes­pit edilen para, beyan edilme­miş para olarak kabul edilir.

Ülke sınırlarından geçer­ken beyanda bulunulan 10 bin euro ve üzerindeki nakit para için herhangi bir ceza uygulama­sı olmadığı gibi harç ya da vergi alınması da söz konusu değildir. Ancak; Türkiye güzergâhındaki ülkelerin gümrük kontrollerin­de, limit üzerinde bildirimi ya­pılmamış ya da yanlış bildirim­de bulunulmuş nakit para tespit edildiği takdirde cezalar, ülke­den ülkeye değişmekle birlik­te, bütün paraya el koyulmasına kadar varabilmektedir.

Türki­ye’ye seyahat edecek kişilerin birçok noktada sınır kontro­lü olduğunu dikkate alarak 10 bin euro ve üzeri nakit para­nın bildirimi kuralına mutla­ka uymaları gerekmektedir. Aksi takdirde, kişiler ihmal ya da unutkanlıktan dolayı olsa bile yanındaki nakit pa­rayı beyan etmediği için bü­tün parasına el koyulması sebebiyle mağduriyet ya­şayabileceklerini gibi idari para cezalarına da tabi tu­tulabileceklerini unutma­malıdırlar.

Yolcu beraberi ziynet eşyası taşıma

 Yolcular, beraberlerindeki kendilerine ait değeri 15 bin doları aşmayan ve ticari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğinde kıymetli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyayı yurda getirebilirler ve yurtdışına çıkarabilirler. Daha fazla değerdeki ziynet eşyasının yurtdışına çıkarılması, girişte beyan edilmiş olmasına veya Türkiye’de satın alındığının belgelendirilmesi şartına bağlıdır.

Yolcu beraberi nakitlerin Türkiye’ye getirilmesi

 Yolcu beraber yasak olarak sayılan nakitler sadece bankalar aracılığıyla getirilebilir. Ülkemize yolcu beraberinde girişi yasak olanlar haricindeki nakitlerin ülkemize getirilmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Yolcuların kendi rızasıyla beyanda bulunmalarının haricinde gümrük memurları tarafından, yolcudan nakdin miktarı ve kaynağına ilişkin açıklama talep edilebilir. Bu durumda yolcuların tam ve doğru bir açıklama yapmaları zorunludur.

Girişi yasak olan nakitlerin yolcu beraberinde getirildiğinin tespit edilmesi halinde nakde el konulur. Ayrıca, yolcu tarafından herhangi bir açıklama yapılmaması veya yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapıldığının anlaşılması halinde açıklanmayan miktarın %10’u tutarında idari para cezası uygulanarak yolcu beraberi tüm nakit muhafaza altına alınır. Durum, Cumhuriyet savcılığı ile Mali Suçları Araştırma Kuruluna bildirilir.

Yolcu beraberinde ülkemize girişi yasak olan nakitler vardır. Bunlar; kişisel borçlar, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin ve güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, göçmenlerin varlıkları, yurtdışından alınan krediler, ham elmas ihraç bedelleri vb. Bu nakitler sadece bankalar aracılığıyla getirilebilir. Ülkemize yolcu beraberinde girişi yasak olanlar haricindeki nakitlerin ülkemize getirilmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Girişi yasak olan nakitlerin yolcu beraberinde getirildiğinin tespit edilmesi halinde nakde el konulur. Yolcuların kendi rızasıyla beyanda bulunmalarının haricinde gümrük memurları tarafından, yolcudan nakdin miktarı ve kaynağına ilişkin açıklama talep edilebilir.

Yolcu beraberinde ülkemiz dışına çıkışı yasak olan nakitler

Türk parasında 25.000 TL, dövizde ise 10.000 Euro ve eşiti efektif üzeri miktarı yurtdışına çıkarmak isteyen yolcuların gümrük memuruna beyanda bulunması zorunludur. Bu miktarlar altındaki nakitlerin beyan edilmesi zorunlu değildir.

Yolcu beraberinde ülkemizden çıkışı yasak olan nakitler; kişisel borçlar, yerli sermaye, yurt dışına verilecek kredi, sermaye piyasası araçlarının gelirleri, yurt dışındaki sermaye piyasası araçlarının alış bedeli, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin ve güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, göçmenlerin varlıkları, yurtdışında gayrimenkul hakların alış bedeli, yurt dışına çıkarılacak yerli sermaye, yurt dışına verilecek krediler, menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçları, Türkiye’deki gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların gelirleri ve satış bedelleri, yurtdışındaki gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların alış bedelleri, ithalat ve transit ticaret işlemlerine ilişkin transfer bedelleri, uluslararası nakliyat, bankacılık, sigortacılık, dışarıya yaptırılan hizmetler ve diğer görünmeyen işlemlerle ilgili transfer bedelleri, yabancı yatırımcıların Türkiye’deki faaliyet ve işlemlerinden doğan net kar, temettü, satış, tasfiye ve tazminat bedelleri, lisans, yönetim ve benzeri anlaşmalar karşılığında ödenecek meblağlar, yurt dışından temin edilen kredilere ait anapara geri ödemeleri ile faiz ve diğer ödemelerin transfer bedelleri, ham elmas ithal bedelleri v.b. Bu nakitler sadece bankalar aracılığıyla çıkarılabilir.

 Ülkemizde Tax-free (vergi iade) uygulaması

Türkiye’de yetkili noktalar­dan satın aldığınız eşyanın KDV’sini, yurt dışına çıkar­ken geri alabilirsiniz. Bu uygulamaya tax-free denil­mektedir. Bu uygulamadan (geriye dönük 185 günden fazla zaman Türkiye’de ya­şamayan);

Yabancı bir ülkede ika­met tezkeresi olan Türk uyruklular yararlanabilir. Tax-free kapsamında satın alınan eşyanın değeri KDV hariç 1000 TL’nin üstünde olmalı ve satın alınan eşya 3 ay içinde yurt dışına çıka­rılmalıdır. Tax-Free Satışına Yetkili Mağaza tarafından e-Fatura’nın çıktısı yolcu­ya verilir. Yolcu yurt dışına çıkarken e-fatura çıktısı ve eşya ile gümrüğün tax-free bankosuna gider. Gümrük şartların taşındığını görür­se faturayı onaylar ve fatu­ra aracı firmaya sevk edilir. Yolcu, aracı firmadan KDV iadesi alır. KDV iadesi için eş­yanızı 3 ay içinde yurt dışına çıkarmanız ve eşyanızı fatu­rası ile birlikte yurt dışına çı­karken gümrük görevlisine göstermeniz gerekir.

Bilindiği gibi yolcularımız yurtdışı seyahatlerinde yan­larında nakit para ve eşya ta­şıyabiliyorlar. Ancak birçok yolcu, seyahatleri sırasında yanlarında taşıyacakları na­kit para veya eşya miktarı­nın gümrük mevzuatımıza göre miktarını (limitini) bil­medikleri durumda, limitleri aşan kısım yüzünden ciddi cezalar ödeyerek paralarına veya eşyalarına el koyula­rak ciddi mağduriyetler ya­şayabiliyorlar.