Yurtdışı inşaat ihaleleri 2016’da 10 milyar $'ın altında kalacak haberi

Arkadaşımız Mehmet Kaya’nın “Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde yüzde 64 düşüş, 2016’da üstlenilen işler 7.7 milyar dolar” haberini görünce, önemli yurtdışı müteahhitlik firması yöneticisi dostlarımdan ikisini arayıp sohbet ettim. Dostlarımdan birisi, “O kadar düşmemesi gerekir. Bir kere daha bak. Biz, Katar ve Kuveyt’te işler aldık” uyarısını yaptı. Diğer dostum da Hindistan’da metro işi aldıklarını söyledi. “Ama son yıllarda düşüş yaşanıyor. Bunun çeşitli nedenleri var” dedi.

Nedenleri sıralamasını istediğimde ise şunların altını çizdi:

-Arap Baharı ile bölgede başlayan gelişmeler olumsuzluğun başlangıcı oldu. -Rusya, Irak ve Libya toplam hacmin yüzde 35’i kadardı. Geçen yıl Rusya’da 5.5 milyar dolarlık iş alınmıştı. Bunlar bugün yok.

► Petrol ve gaz zengini ülkelerdeki kriz ihaleleri azaltıp, işleri geriletti. Gelirlerindeki düşüş piyasaları daralttı.

► Suudi Arabistan hem ülke içersinde yatırımları kıstı. Hem yurtdışında destek verdiği projelerde daralmaya gitti.

► 2008 krizi sonrası dünyada rekabet çok arttı. Avrupalı firmalar İtalyanlar, İspanyollar, Fransızlar her yerdeki ihalelerde agresif olarak yer alıyorlar. Çinliler ve Japonlar da cabası...
► Artık dünyada birçok iş PPP veya EPC-F, yani finansmanını da müteahhidin getirdiği şekilde ihaleye çıkıyor. Bu da rekabeti zorlaştırıyor. Türk firmalarının bu alanda Çinlilerle rekabeti çok zor.

► Sovyetlerin dağılmasından sonra önemli işler aldığımız Rusya pazarında petrol fiyatının düşmesinin ardından bir de uçak krizini yaşayınca işler durma noktasına geldi.

► Irak ve Suriye’de çatışmalar yeni ihale açılmaz bir ortam yarattı.

Dostum bu bilgilerin ardından da bunun sonucunda bazı firmaların yurt içinde çıkan birçok önemli ihalelere yöneldiğini, 40 kadar firmanın ise Avrupa’dan Afrika’dan, Uzakdoğu’ya, Latin Amerika’ya ihale kovalayıp iş almaya çalıştıklarını söyledi.

Bilindiği gibi Türk müteahhitlerin yurtdışından iş almaları 1970’li yıllarda Libya’da başladı, onu Suudi Arabistan ve Irak gibi ülkelerdeki işler izledi. Türk müteahhitleri, 225 uluslararası müteahhitlik firması listesine 33 firma sokarak önemli bir başarı elde ettiler. 2013 yılında 48 ülkede 30 milyar doları aşan 414 uluslararası proje aldılar. O nedenle bu yılın kasım ayına kadar 43 ülkede 7.7 milyar dolarlık 92 proje alınmasının 2004 yılı seviyesine dönülmesinin şaşırtıcılığını ve düşüşü, konunun içerisinde olan iki uluslararası müteahhitlik firması yöneticisi dostumla ele alıp irdeledim. Önemli deneyimi olan yurtdışı müteahhitlerimizin eski iş hacmine ulaşmaları için bir yandan petrol doğalgaz zengini ülkelerde krizin azalması, bir yandan da dünyadaki siyasal gerginliğin ortadan kalkması gerekiyor.