Yurtdışı borçlanmasında ayrıntılar

Bu haftada yurtdışı borçlanmasındaki diğer ayrıntıları ele almaya devam edeceğiz. Türkiye’de sigortalı çalışması bulunan Türk vatandaşlarının sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkelerde prim ödemesinin bulunması halinde her iki ülkede geçen prim ödemeleri üzerinden emekli maaşı talep etme hakkı bulunmakta olup bu durumda Türkiye’deki prim gün sayılarının tek başına maaş bağlanmaya yetmemesi halinde toplam prim gün sayısına oranlanan Türkiye’de geçen prim gün sayısı oranlanmış kısmi maaş alabilecektir.

Sigortalının Türkiye’deki prim gün sayılarının tek başına maaş bağlanmaya yetmemesi halinde dilerse yurt dışı borçlanması yapmak suretiyle SGK’dan kısmi emekli maaşı almak yerine tam emekli maaşı alabilecektir.

Sigortalı önce kısmi emekli maaşı bağlatmış olsa bile daha sonra borçlanma yapmak suretiyle kısmi emekli maaşını tam emekli maaşına çevirebileceği gibi tam emekli maaşı için prim günü yeterli ancak sigortalılık yılı veya yaşı yeterli gelmiyor ise bu şartların sağlanması koşuluyla kısmi emekli maaşı daha sonra tam emekli maaşına dönüşecektir.

Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi yapmamış olan ülkelerde çalışan sigortalı erkekler ile sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ya da yapılmamış olan ülkelerde sigortalı çalışması olmasa dahi bu ülkelerde ikamet etmiş olan kadınlar, yurt dışı borçlanması yapmak suretiyle emekli maaşı almaya hak kazanabilirler.

Yurt dışı borçlanmasının yapılması, çalışılan veya kadınlar için ikamet edilen sürelerde sanki Türkiye’de prim ödenmiş gibi bir sonuca yol açacaktır.

Örneğin; 1.1.1990 ila 31.12.2009 tarihleri arasında Rusya’da ikamet etmiş olan 1.1.1965 doğumlu ev kadını 1.5.2010 yılında Türkiye’de sigortalı işe girip 10 gün primi ödemiş ise 16 yıl 3 ay borçlanma yapması halinde sigorta başlangıcı 1.2.1994 olarak değerlendirilecek, 20 yıl sigorta, 50 yaş ve 5675 gün prim ödeme koşulu sağlanmış olduğundan emekli maaşı alma hakkını elde edecektir.

Almanya sigorta başlangıcı sayılmalıdır

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun E. 2010/10-472, K. 2010/440, T. 29.09.2010 sayılı kararında; sigortalının Almanya’da ilk defa sosyal sigorta giriş tarihinin Türk sosyal sigortalarına giriş tarihi olarak kabulünün isabetli olduğu karara bağlanmıştır. Ancak SGK bunu kabul etmediğinden dolayı ancak dava açılmasıyla mümkün olabilmektedir.

Yurtdışı borçlanma maliyeti

Ödenecek tutar borçlanma yapacak kişi tarafından belirlenmekte olup, asgari ücretle tavan tutar arasında belirlenen matrah üzerinden ödeme yapılabilmektedir. Bir aylık yurt dışı borçlanması için en az asgari ücretin (1071) yüzde 32’si olan 342,72 TL ödenmesi gerekmektedir. Borçlanma başvurularında tahakkuk ettirilen prim borcunun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

Başvuru tarihi, borçlanma talebine ilişkin dilekçenin kurum kayıtlarına geçtiği tarihtir. Ancak, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta olarak gönderilen yurtdışı borçlanma taleplerinde, dilekçenin postaya verildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir. Yapılan borçlanma başvurularında tahakkuk ettirilen prim borcunun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekmektedir.