Yurt dışı müteahhitlerimiz de umudunu Eximbank’a bağlamış…

Yazılarımızda “tefrika” niteliğinde konulara pek yer vermeyiz. Yani aynı konuları veya kurumları arka arkaya tefrika yapmayız.

Ama bu sefer bir tesadüf ile arka arkaya gelen bir konu ve hatta kurum ile karşı karşıyayız.

Şöyle ki; geçen hafta Türk Eximbank’ı ele alarak ihracatçılarımızın umudu olduğunu söylemiştik. Bunu İstanbul’da 3 ihracatçı birliğinin düzenlediği ve üyelerinin katıldığı toplantıdan sonra yazmıştık.

Şimdi de tesadüfen geçtiğimiz perşembe günü yine Türk Eximbank’ın bu kez Ankara’daki bir toplantısı sonrası bu yazıyı kaleme alma ihtiyacı duyduk. Aslında buradaki amacımız ayrıcalık tanımak değil, farkındalığı oraya koymak oldu. Söz konusu toplantıyı Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) kendi merkezinde düzenlemişti. TMB Başkanı Mithat Yenigün, Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım ve ekibini merkezlerine davet etmişti.

Konu, Türk Eximbank’ın bu kez yurtdışı müteahhitlik sektörümüze sağladığı ve sağlamayı düşündüğü finans destekleri idi. Gerçekten de kelimenin tam anlamıyla bir bilgilendirme toplantısı idi.

Türkiye’nin henüz temel konularını gündemine alamadığı ve yapısal sorunlara el atamadığı bu koşullarda, söz konusu bilgilendirmeyi yapmak görevi de bizlere kalıyordu.

Türk Eximbank, yurtdışı müteahhitlerimize yönelik finans desteklerini 3 başlık altında toplamış:

• Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri köprü kredisi

• Döviz kazandırıcı hizmetler kredisi

• Ekonomi Bakanlığı faiz desteği

Bunlardan son ikisi için biraz daha nokta atışı yapmak ve ilgili kurum ve kuruluşlarla birebir konuyu şekillendirmek gerektiği kopyasını verelim.

Türk Eximbank; yurt dışı müteahhitlerimizin iş yaptığı ülkeleri OECD’nin ülke riski sınıflandırmasını esas alarak 7 grupta toplamış ve ülke limitlerini, OECD risk grubuna göre 2017 yılı için 350 milyon dolar ile 750 milyon dolar arasında belirlemiş.

Bu çerçevede çeşitli ülkelerde iş yapan yurt dışı müteahhitlerimiz için 2016 yılında 271.3 milyon dolar kredi kullandıran Türk Eximbank, 2017 yılının ilk yarısında 102.2 milyon dolara ulaşmış olup bu yıl rekor kırmayı hedefliyor.

Türk Eximbank’ın desteklediği, Sudan, Belarus ve Senegal’de tamamlanmış projeler yanında; Gana, Kamerun ve Etiyopta’da devam eden projeler bulunuyor.

Bu projelerin toplam tutarı 2.4 milyar dolar olup sağlanan kredi tutarı 850 milyon doları bulmuş.

Şimdi de Türk Eximbank’ın gündemindeki Pakistan, Türkmenistan, Cibuti, Tanzanya, Benin gibi ülkelere yönelik toplam 5 milyar dolarlık projeye 940 milyon dolar kredi sağlanması hedefleniyor.

Türk Eximbank, 2016 yılında toplam 8.9 milyar dolarlık proje için 55 niyet mektubu verirken 2017 yılının ilk yarısında 2.7 milyar dolarlık projeye 26 niyet mektubu vermiş. 2017 yılında yurt dışında iş yapan müteahhitlerimize yönelik kredi desteğinde rekor beklendiğine göre niyet mektubu sayısında ve tutarında da normal olarak rekor beklememiz gerekiyor.

Stratejik metalleri, tarım potansiyeli, petrol üretimi, nüfus yapısı elektriğe erişim, su sorunu gibi yönleriyle öne çıkan Afrika pazarı, Türk Eximbank tarafından çok akıllıca hedef alınmış. Bu çerçevede anılan Afrika pazarı ile ilgili olarak Türkiye’nin avantajları ve dezavantajları açıkça ortaya konulmuş.

Türkiye’nin finans sektöründeki kaynak yetersizliği ve özellikle Hazine desteğinin zayıflığı nedeniyle yurt dışı finansman imkanları harekete geçirilerek kredi ve sigorta desteğinin sağlanması üzerinde durulmuş. Bu çerçevede yeni ürünlerin kullanımı ve sigorta ürünlerinin aktif hale getirilmesi konuları ele alınmış. Bunun için finansal kuruluşlar ihracat kredi sigortası, performans teminatı ve özellikle yurt dışı müteahhitlerimizi yakından ilgilendiren teminat mektuplarının haksız nakde çevrilmesi sigortası konuları üzerinde çalışıldığı vurgulanıyor.

Çok yeni bir politika önerisi olarak da “emtia bazlı kredi” yani bir başka ifadeyle “uluslararası barter” üzerinde çalışılıyor. Ekonomi Bakanlığı’nın arka planda yer aldığı bu politika önerisi, özellikle Afrika gibi yeni hedef pazarlar ve NİŞ alanlar için çok ciddi bir fırsat oluşturuyor. Türk Eximbank, tüm yönetimi ile bu “emtia bazlı kredi” konusuna oldukça çalışmış ve ev ödevini yapmış durumda.

Bu önerinin, artık bir şekilde Hükümete ve en üst düzey karar mekanizmasına aktarılması ile ciddi ve yeni bir fırsat penceresi aralanmış olacak. Tam da geçen ay Hükümetin yol haritasını belirleyen Cumhurbaşkanı’nın 180 günlük programında yer alacak bir konu!..