Yurtdışı inşaat işlerinin döviz getirisi düşük görünüyor

Yurt dışında Türk müteahhitlik firmalarının giderek artan faaliyetleri ile övünüyoruz.

“Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesindeki Türk müteahhitlik firması sayısı 40’tan 46’ya çıktı. Bu sayı ile Türkiye, 65 firma ile listede birinci sırada yer alan Çin’in ardından dünyada ikinci sıradaki yerini korudu.

Son gelişmelerle ilgili olarak yapılan açıklamalara göre; uluslararası inşaat sektörü dergisi ENR’ın (Engineering News Record) müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayınladığı “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesinde 2015 yılında 40 olan Türk müteahhitlik firması sayısı 2016 yılında 46 oldu.

Türkiye, 65 firma ile listede birinci sırada yer alan Çin’in ardından dünyada ikinci sıradaki yerini korudu. Üçüncü sırada 43 firma ile ABD bulunuyor.

Listede 2016 yılı iş hacimlerine göre yer alan Türk müteahhitlik firmalarının en büyükleri 38'inci sırada Rönesans, 42’inci sırada Polimeks, 72’inci sırada Enka, 76’ıncı sırada TAV, 78’inci sırada Yapı Merkezi, 79’uncu sırada Alarko, 85’inci sırada Limak, 86’ıncı sırada Ant Yapı yer alıyor.

Küresel likidite koşullarında oluşan sıkılaşma ve jeopolitik sorunların da etkisiyle ‘Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası İnşaat Firması’nın pazar büyüklüğü; 2013 yılında 544 milyar dolar iken, iki yıl üst üste yüzde 4.1 oranında azalarak 2015 yılında 501 milyar dolara geriledi. 2016 yılında ise yüzde 6.4 daralmayla 468 milyar dolar oldu.

Uluslararası müteahhitlik pazarının son üç yılda toplam yüzde 14 oranında gerileme gösterdiği konjonktürde, Türk müteahhitlik firmalarının yurt dışında gösterdiği performans arttı.

Listedeki Türk firmaların toplam pazar payı 2013 yılında yüzde 3.8 iken 2014 yılında yüzde 4.3, 2015 yılında yüzde 4.6, 2016 yılında ise yüzde 5.5 olarak gerçekleşti.

Türk müteahhitlerin bölgesel gelirlerdeki payı Avrupa’da bir miktar azalırken ana pazarlarının tümünde artış gösterdi. Pazar payı Ortadoğu’da yüzde 7.9’dan yüzde 9.1’e, Asya’da yüzde 5.5’den yüzde 7.0’ye, Afrika’da yüzde 4.7’den 5.1’e çıktı.

Bunlar medyaya yansıyan ve okuyanları sevindiren güzel haberler.

Yurt dışı müteahhitlik işleri zor işler. Yabancı ülkelerde iş yapıyorlar. Önceki yıllarda Türkiye’den götürdükleri işçilerle ve malzeme ile iş yaparlardı.

Şimdilerde iş yaptıkları ülkeden işçi ve malzeme bulma zorunluluğu var.

İyi de Çin’den sonra dünyada en büyük iş hacmine sahip müteahhitlik firmalarımız ülkeye ne kadar döviz getiriyorlar.

Müteahhitlik firmalarının işin özelliği gereği düzenli bir gelir trafikleri yok. İş tamamlandıktan, yapılan iş ile ilgili dosya kapandıktan sonra o işten elde ettikleri gelir ve kâr belli oluyor.

O nedenle her yıl, müteahhitlerin aldıkları işin büyüklüğü ölçüsünde ülkeye döviz getirmeleri söz konusu olamaz.

Ama müteahhitlik hizmetleri yıllardır devam ettiğine göre, bu uzun sürede, tamamlanan, dosyası kapanan işlerle ilgili olarak ülkeye döviz girişi olması beklenir.

TCMB’nin Ödemeler Bilançosu hesabında, İnşaat Hizmetleri Gelirleri başlığını taşıyan bir bölüm var.

2016'da inşaat hizmetleri geliri olarak yurda getirilen döviz 572 milyon dolar. Bazı yıllar 1 milyar doların üzerine çıkan bir döviz girişi var, ama genelde döviz girişleri 1 milyon doların çok altında.

İnşaat Hizmetleri Geliri nerede ise İşçi Gelirleri’nin de gerisinde. Burada bir açıklığa ihtiyaç var. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde öne çıkan firmalarımız yaptıkları işlerden para mı kazanmıyorlar? Yoksa bir işin geliri ile bir başka işe başladıkları için dövizler yurt dışında mı kullanılıyor?

Müteahhitler Birliği bu konularda bilgi yayınlarsa, kamuoyu yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin önemini daha iyi anlayabilir.