Yünlü ve pamuklu dokuma önem kazanıyor
Eskiden iplik deyince, dokuma deyince sadece yün ve de pamuk vardı. Sonra sentetik ve suni elyaflar yün ve pamuğu unutturdu.
Çünkü sentetik ve suni elyaflar yün ve pamuğa göre ucuz.
Ama insanların geliri arttıkça, insanlar yün ve pamuğun özelliklerini, sağlık bakımından önemini anlamaya başladı. Ama bu arada yün büyük ölçüde pazar kaybetti.
1970’lerde toplam iplik ve dokumada yünün payı yüzde 45 iken,1990’larda yüzde 30’lara geriledi. Daha sonra gerileme yüzde 20’lere yüzde 10’lara kadar devam etti. Buna bağlı olarak sanayide de yapısal değişim oldu.1900’lerde yün iplik üreten 300, yünlü kumaş dokuyan 40 tesis varken, yün iplik üreten tesislerin sayısı 100’lere, yünlü dokuyan tesislerin sayısı 50’lere indi.
Şimdilerde yünlü dokuyan 3 büyük sanayi kuruluşu var.
Son tahminlere göre şimdilerde yılda 40 milyon metre yünlü kumaş dokunuyor. Yünlü kumaşın ihraç imkanı büyük.
Dünya genelinde iplik ve dokuma pazarında yünün ağırlığı yüzde 8, pamuğun yüzde 30, ipeğin yüzde 2 oranında. Kalan bölüm sentetik ve suni elyaflı iplik ve kumaşlara ait.
Bizde 29 milyon baş koyun, 9 milyon keçi var. Tiftik keçisi sayısı 166 bine geriledi.
TÜİK verilerine göre 2013 yılında yapağı üretimimiz 54.7 bin ton. Bunun 5.5 bin tonu merinos yapağı, 89.9 bin tonu yerli ırk yapağı. Tiftik üretimi 260 bin tona gerilemiş durumda.
Dünyada yün üretiminde 250 bin ton ile Avustralya başta geliyor. Avustralya’dan sonra 170 bin ton ile Çin geliyor.
2013 yılında 195 milyon dolarlık yün ihraç ettik. Buna karşılık 335 milyon dolarlık yün ithalatı yaptık.
Türkiye’nin toplam iplik kapasitesi 3.5 milyon ton. Bunun yüzde 65’i pamuk, yüzde 35’i flament, yüzde 10’u yün ve benzeri elyaf ile üretilen iplikler. Yılda 400 bin ton uzun elyaflı, yün ve benzeri elyaflı iplik üretiliyor.
Türkiye’de kumaş üretiminde kullanılan iplik miktarı ise 2.4 milyon ton.
Bir zamanlar Türk dokuması yünlü kumaşlar ve özellikle tiftik kumaşlar dünyanın en ünlü markaları tarafından talep edilirdi.
Dünyada yüne ve yünlü kumaşa talep artarken, biz yün ipliği, üretimini, yünlü dokumayı ihmal ettik.