Yumurta-tavuk ilişkisi

Şant MANUKYAN-İŞ YATIRIM

Yumurta mı tavuktan çıkar, yoksa tavuk mu yumurtadan çıkar? sonusunun piyasalarda var olan türevi sanırım. "Haberler mi piyasayı oluşturur, yoksa piyasa mı haberleri?" dir. Ben piyasanın haberleri oluşturduğunu düşünüyorum. Bu günlerde uluslararası piyasalarda yaşanan her türlü satış "domuz gribine"  bağlanıyor. Örneğin salı sabahı doların değer kazanmasını Bloomberg'te bazı uzmanlar domuz gribinde verilen alarma bağlarken aynı gün akşam saatlerinde dolar tüm kazancını geri verdiği gibi ciddi bir değer kaybına da uğramıştı. Endeksler ise domuz gribine rağmen artıda açıldı ancak domuz gribi nedeni ile ekside kapandı. Piyasadaki algılamaların negatif olduğu dönemlerde mutlaka buna neden olan bir gelişme bulunur, ancak son noktada ana sebep ekonominin zayıf olmasıdır. Kuş gribi olarak bilinen H5N1 virüsünün seyrini aşağıdaki grafikte görebilirsiniz. Gerek gribin yayılması gerekse ölümle sonuçlanan vakaların miktarı 2004ten itibaren ciddi bir yukarı trend içinde görünüyor. Peki bu sırada endekslerin/doların nasıl hareket ettiğini hatırlıyor musunuz? Elbette "ekonomik durum iyi" algısı hakim olduğundan konut fiyatlarından, hisse senetlerine (dolar hariç) her şeyin fiyatı çok net bir yükseliş göstermişti. Bu kez durumun daha tehlikeli olduğunu söyleyenler olabilir. Elbette bu doğru bir argüman da olabilir, ancak terör saldırıları dahil manşetleri oluşturan benzer olaylara değişik zamanlarda piyasaların ne tepki verdiğine bakarsanız her zaman aynı davranış biçimini görebilirsiniz. Ekonomik durum nasıl ise algı da o yöndedir. Tıbbı bir kenara bırakıp finansa döner isek 10 yıllıklara dikkat etmemiz gerekiyor. 18 Mart FED toplantısında 300 bin dolarlık uzun vadeli tahvil alımı açıklaması yapıldığında 10 yıllıkların getirisi yüzde 3.01 seviyesinde idi. Açıklamanın ardından yüzde 2.53'e kadar geriledi, ancak bugün FED toplantısı öncesinde yüzde 3.02 civarında. 3 seviyesinin net bir şekilde kırılması tüm piyasalar için önemli bir hareket olarak algılanacaktır.