Yüksek faiz almanın da bir yolu yordamı var

Mevduat faizini özel bankaların mı, kamu bankalarının mı artırdığına ilişkin yazılarımız biraz pehlivan tefrikasına döndü ama yapacak pek bir şey de yok. Çünkü konu cüzdanları ilgilendiriyor ve bu yüzden ilgi çekiyor. Dolayısıyla çok sayıda okurdan e-posta alıyoruz.

“Bankaların ilan ettiği faizler yazdığınızdan çok düşük, sizin bu oranlarınız doğru mu” diye yazan da var... “Soruyoruz bankalara, sizin yazdığınız faizi hiç uygulamadıklarını söylüyorlar” diyen de var...

“Böylesine yüksek faizi nasıl alabiliriz, ne yapmamız gerekir” diye soran da var...

“Yüksek faiz alma rehberi” gibi bir rehber yok elimizde. Ama mevduata mümkün olduğunca yüksek faiz alabilmenin yolları, püf noktaları var elbette.

Ama önce ısrarla sorulmaya devam edilen “Bu oranlar doğru mu” sorusuna bir kez daha yanıt verelim. Hani bu faiz oranlarını bankalardan tek tek derlemiş olsak diyebiliriz ki bir banka bizi yanıltmak istedi ve gerçek dışı oranlar dile getirdi. Bankalar böyle bir yola girmez ama varsayalım öyle. Ama biz bu oranları bankalardan derliyor değiliz ki; bunu vurguladık. Gerek kamu bankalarının, gerek tüm bankaların uyguladıkları faizlere ilişkin verilerin kaynağı Merkez Bankası.

Bankalar fiilen uyguladıkları faiz oranlarını tüm para cinsleri ve tüm vadeler itibarıyla Merkez Bankası’na bildirmek durumundalar. Biz de bu oranları Merkez Bankası’ndan ediniyoruz. Dolayısıyla artık kafalardan “Bu oranlar doğru mu” kaygısı atılmalı.

Herhangi bir şubeye sorulduğunda bu oranın uygulanmadığını söylemeleri normal. Gizledikleri için de değildir bu yaklaşım. Böylesine yüksek oranları her şube uyguluyor diye bir şey yok. Bir şube çok özel bir müşterisine, belki genel müdürlüğünün özel onayıyla bu oranı uygulamıştır. Bundan diğer şubelerin haberi bile olmayabilir.

Bankalar “Şubeye gelmeyin” diyor

Dün de yazdık. Bankalar temelde diyor ki “Şubelerimi, elemanlarımı ne kadar az meşgul edersen, bana ne kadar az iş çıkarırsan o kadar yüksek faiz veririm”.

Yani şubeye giderek hesap açtırırsan (örneğin) yüzde 8, ATM’den hesap açtırdığında yüzde 10, internetten açtırdığında yüzde 12 faiz alıyorsun. Bankalar için şube demek masraf demek. Bazı bankalar bir takım ödemeleri şubeden kabul etmiyorlar bile. Örneğin çoğu banka apartman aidatlarının şubelere elden yatırılmasını kabul etmiyor artık. Önerilen yollar ya ATM ya internet. Banka özetle “Şubeye gelip birkaç yüz lira yatırarak beni meşgul etme” diyor.

Son yıllarda internet yoluyla alışveriş nasıl böylesine artış gösterdi sanıyorsunuz. Aynı ürünü internetten daha ucuza edinmenin yolu da sabit masrafl arın çok çok az olması değil mi. Bir ürünü satmak için yüksek kira ödeyerek mağaza aç, eleman istihdam et; orada yüz liraya satıyorsun, internette ise aynı ürün kimi zaman yarı fiyatına satılabiliyor.

Bankacılıktaki mantık da aynı. Dolayısıyla yüksek faiz almak isteyenler artık öncelikle bankaların internetten ne faiz ödediğini öğrenip ona göre o bankaya internet yoluyla ulaşabilir ve hesap açabilir hale gelmek zorunda.

Ne kadar çok mevduat, o kadar yüksek faiz!
Mevduatın tutarına göre faizin değiştiği gerçeği eskiden beri bilinen bir durum. Hani kimi zaman daha çok satış yapmak isteyenlerin “bir alana bir de bedava” türü kampanyaları gibi, yüz lira yatırana yüzde 10 faiz uygulanıyorsa, bin lira yatırana yüzde 11 faiz verilebiliyor.

Müşteri kapma yarışı
Bazı bankalar ilk kez hesap açtıranlara çeşitli adlar altında çok farklı faiz uygulayabiliyor. Ama bu farklı faiz uygulaması bir süre geçerli oluyor. Eğer tasarruf sahibi gelişmeleri iyi izlemezse o süre bittiğinde mevduatının çok düşük bir faizle bankada tutulduğunu görüp şoke olabiliyor.

Telefon operatörlerini düşünün. Mevcut operatörünüz size sağlamadığı avantajları, başka bir operatörden gelene tanıyabiliyor. Bankalar da biraz ona benzedi; müşteri kapma yarışı yeni gelenlere avantaj sağlanması sonucunu doğurabiliyor.

Banka müşterisinin de notu var

Mevduatını uzun süre aynı bankada tutanın, o bankanın kredi kartını kullananın, kredi kartı borcunu düzenli olarak ödeyenin, bankayla kredi alışverişi olanın diğer müşterilere göre birkaç adım önde bulunduğu gerçeğini göz ardı etmemek gerek. Bankalar bu durumdaki müşterilerine bir çeşit not veriyorlar. İşte notu yüksek bir müşterinin açtırdığı mevduat hesabının faizi, diğer müşterilere uygulanan faizin üstüne çıkabiliyor.