Yüksek enflasyonda günah gıdada değilmiş

Nisanda aylık enflasyon yüzde 1.87 gibi az rastlanır bir düzeyde çıktı. Böylece yıllık enflasyon yüzde 10.85’e tırmandı. Enflasyonun gerilemesinde baz etkisine bağlanan umutlar da üç ay içinde boş çıktı.

Nisan enflasyonu, zaten bir türlü düzelmemiş olan beklentilerin iyice bozulmasını tetikleyecek nitelikte.

Yüksek enflasyonun sorumlusunun “günah keçisi” haline getirilen işlenmemiş gıda, sebze ve meyve olmadığı da iyice ortaya çıktı.

İşlenmemiş gıdada yıllık enflasyon yüzde 3.69’a kadar indi. Taze meyve ve sebzede ise enflasyon değil yüzde 5.14’lik fiyat düşüşü var. Buna rağmen genel enflasyon hala çift haneli, hala yukarı doğru gidiyor.

Bu çelişkiyi temel çekirdek enflasyon göstergelerinde de net olarak görüyoruz. Merkez Bankası’nın en fazla önemsediği çekirdek enflasyon göstergesi olan ve enerji, gıda, alkolsüz içecekler, alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altını dışlayan C Endeksi (eski I Endeksi), nisanda yüzde 11.44’ten yüzde 12.24’e yükseldi. C Endeksi’ndeki yıllık enflasyon genel enflasyonun neredeyse 2 puan üzerinde. Buna karşın C Endeksi’nin ifade ettiğinin dışında kalanların enflasyonu yüzde 8.93 düzeyinde.

C Endeksi’ndeki durum, diğer temel çekirdek enflasyon göstergeleri olan A, B ve D endeksleri için de geçerli.

Bu denge Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadelede sınıfta kaldığının da resmi.

Çekirdek enflasyon yaklaşımı, Merkez Bankası’nın para politikası ile belirleyici oranda etkileyemediği mal ve hizmetlerin dışlanmasına dayanıyor. Geldiğimiz yerde çekirdek enflasyon, onun dışında kalan kalemlerin enflasyonundan ciddi ölçüde daha yüksek. C Endeksi örneğinden gidersek, Merkez Bankası’nın para politikası ile etkilediği kalemlerin enflasyonu yüzde 12.24, etkileyemedikleri kalemlerin enflasyonu ise yüzde 8.93.

Nisan verileri yüksek enflasyonun nedeninin bazı tüketim kalemlerindeki arızi fiyat artışları değil, kökleşen yapısal ekonomik sorunlarda olduğunu ve izlenen politikaların sorunu çözmekten çok uzak olduğunu bir kez daha ortaya koydu.