Yüklü faturası olan enerji tablosu
Enerji yüzde 72 dışa bağımlı olduğumuz ve bu yıl 63 milyar dolar petrol doğalgaz, 4 milyar dolar ithal kömür faturası ödeyeceğimiz bir alan. Bakan Yıldız, bugün başlattığımız haftalık enerji sayfamız için arkadaşımız Mehmet Kara'ya verdiği mülakatta, yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılmasını ve kaynaklarda yerlileştirmeyi öneriyor. Ancak, içinde bulunduğumuz tablo da, şu anki yenilebilir enerji alanındaki gelişmeler de bu alanda yapmamız gereken çok şey, atmamız gereken çok adım olduğunu gösteriyor.
Gazeteniz DÜNYA'da bugünden başlayarak her hafta Perşembe günü Enerji Sayfası yayınlanacak. Arkadaşımız Mehmet Kara'nın hazırlayacağı sayfada bir yandan sektörün kamuda ve özel sektörde yönlendirici isimleriyle yapılan mülakatlara yer verilecek. Bir yandan sektör içindeki gelişmeler yakından izlenerek haberleri süreklilik içersinde aktarılacak.
Bu hafta Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'la yapılan söyleşi sayfada yer alıyor.
Yıldız, izledikleri yoldan, hedeflerine, boru hatlarına, Botaş'ın Batı hattında özelleştirme çalışmalarına, nükleer konusundaki gelişmelere, yeni gaz ithalatına, Irak boru hattı inşaatına birçok konuda çok yönlü açıklamalarda bulunuyor.
Bakan Yıldız, Enerji yatırımı yapmak isteyenlere tavsiyelerde bulunurken isteklerini ortaya koyuyor: "Bir kere öncelikle yenilebilir enerji kaynaklarını tavsiye ediyorum. Su, rüzgar, güneş ve jeotermal gibi kaynakları. Ve hangi oranda yatırım yapacakları önemli tabii öncelikle yerli kömürden üretim yapmalarını tavsiye ediyoruz. Biz çok aşırı kar vererek bir sermaye transferi, aşırı düşük kar vererek sağlıksız bir özel sektör oluşmasını istemiyoruz."
Bakan Yıldız, enerji tasarrufu konusuna değinirken de, "Bu konu bizim için bütün bu bahsettiğimiz konular kadar önemli. Biz enerjinin her türlü lüzumsuz ve yersiz kullanımına karşıyız. İşletme olarak böyle, aile bütçesi olarak böyle, devlet olarak böyle."değerlendirmesini yapıyor. 2020 yılına kadar, sanayi motorları, derin kuyu pompaları ve bina izolasyonlarındaki düzenlemelerle yüzde 20 tasarrufu amaçladıklarını açıklıyor.
Bakan Yıldız'ın söyledikleri enerjide yeni arayış ve yerlileşme açısından çok önemli. Şu anda enerjide yüzde 72 dışa bağımlı olmamız yenilenebilir yerli kaynaklı üretimi artırmamızı zorunlu kılıyor. . Yüzde 93 oranında dışa bağımlı olduğumuz petrolün toplam enerji içersin deki payı yüzde 29, yüzde 99 oranında dışa bağımlı olduğumuz doğalgazın payı ise yüzde 33. Geçen yıl petrol ve doğalgaza 54 milyar dolar ödemişken, bu yıl bu alandaki faturamız 63 milyar olarak gözüküyor. Bu yıl buna ilaveten ayrıca 4 milyar dolarlık ithal kömür faturası da söz konusu.
Buna karşılık yenilenebilir enerji yatırımlarında sorunlar yaşanıyor. Güneş'te 600 megavat güç istenmesi yatırımları engellerken, rüzgarda toplam 48 bin megavatlık imkana karşılık 78 bin megavatlık belge verilmesi çantacıların ortaya çıkması sonucunu doğurmuş durumda. 14 milyar Batı hattı doğalgazından Botaş 4 milyar metreküpünü özelleştirerek devretti, 6 milyar metreküplük bölüm için Rusya bazı yeni imkanlar elde ederek, uzatma iznini kabul ederken 26 firma özelleştirmede yer almak için başvuruda bulundu. Rusya, bu hakkı verirken şehir içi doğalgaz dağıtım hakkı kazandı ve doğalgaz fiyatında yüzde 12 indirimi kabul etti.
Elektrik üretiminin kuruluşlara dağılımında EÜAŞ'ın yüzde 32, EÜAŞ bağlı ortaklıklarının yüzde 8, üretim şirketlerinin yüzde 27,yap işlet modelinin yüzde 20, yap-işlet devret modelinin yüzde6, otoprodüktörlerin yüzde 5, işletme hakkı devrine sahip olanların yüzde 2 payı olduğunu görüyoruz. Üretimin kaynaklara göre dağılımı ise doğalgaz payının yüzde 44.7, hidro elektiriğin yüzde 24.9, linyitin yüzde 14.3, ithal kömürün yüzde 11.8, rüzgarın yüzde 2.6, jeotermal güneş gibi diğer kaynakların yüzde 2 paya sahip olduğunu gösteriyor.
Bu tablo enerjide yeni yerli yenilenebilir üretim alanlarına yatırıma ne kadar ihtiyacımız olduğunu, Bakan Yıldız'ın yenilebilir enerji yatırımı vurgusunun doğruluğunu ortaya koyuyor. Ancak aynı zamanda bugün içinde bulunduğumuz durumun olumsuzluğunu da gösteriyor.