Yüklenen ürün, istenilen mi?

Uluslararası ticaret yaparak alım yapanların en çok tedirgin nokta, yüklenecek ürünlerin, üzerinde anlaşmaya varılan ürünler olup olmayacağıdır. Zira alıcı olarak sizler, satın aldığınız ürünler yüklenirken orada olup yüklemesi yapılanların ne olduğunu kontrol edemiyorsanız, malların niteliklerinin gerçek olup olmaması satıcının namusuna kalmıştır.
Kuşkusuz ticaretin temel ilkesi namuslu ve dirayetli olmaktır. Amma ara sıra bu niteliklere ve iyi niyete sahip olmak da yeterli olmamakta ve ürünün nitelikleri konusunda yorum farklılıkları ortaya çıkabilmektedir. Dikkatli ve titiz alıcılar, ihracatçının yükleyeceği ürünlerin niteliklerini detaylı olarak belirtebilmekte ve bunları da bir liste halinde üreticiye teslim ederek, yapılacak kontrollerin bu kıstaslara göre yapılmasını istemektedirler.

Bunların yapılması halinde bile, yüklenecek ürünlerin, istenilen kıstaslara uygun olmamaları olasılığı her zaman vardır. Hele konuşulan işin bedellerinin yüksek ve dolayısıyla da olası kayıpların yüksek olabilmesi halinde, alıcılar kendilerini garantiye almak istemektedirler. Çünkü alıcılar da ihracatçının göndereceği ürünler karşılığında bazı yüklenimler altına girmiş olacaklar ve uygunsuz ürün yüklenmesi halinde de zarara uğrayacaklardır.
Sorunu anladık da çözüm nedir derseniz…
Bağımsız gözetim diye adlandırdığımız bir uygulama bu tür işlerimizde bize çözüm sağlamaktadır. Bu uygulamada alıcılar, bağımsız gözetim, denetim ve kontrol işlemleri yapan firmalarla anlaşma yaparak, onlara ürünlerin özelliklerini bildirmektedir. Kontrol kıstasları ve süreçleri üzerinde mutabakata varmakta ve satın aldıkları ürünlerin yükleme yapılmadan önce, kendi nam ve hesaplarına denetlenmesini sağlamaktadırlar. İstenildiği takdirde ürünler, üretim esnasında bile denetlenmekte, istenilen bazı testler ve kontroller yapılmakta ve bu sırada veya yükleme öncesinde yapılan denetimlerde alınan şahit örnekler, herhangi bir uyuşmazlık halinde kullanılmak üzere saklanmaktadır. Bu uygulamayı, kendini garantiye almak isteyen ihracatçılarımız da alıcılarına dikte edebilmektedir. Uygulama gayet güzel.
Tüm bunlara karşın uygunsuzluk olabilir mi?

Olabilir ve olmaktadır da…
Çaresi nedir diye soracak olursanız, ihracatçı ve ithalatçının birbirleri ile sağlıklı iletişim kurması, anlaşma konusu ürünlerin niteliklerinin açık ve anlaşılır şekilde yazıya dökülmesi, kontrol kıstaslarının hataya ihtimal vermeyecek ve yoruma yol açmayacak şekilde belirlenmesidir.
İhracatçılarımıza tavsiyemiz, bu tür denetim şartı olan anlaşmalar yaptıklarında, denetim koşullarının ve kıstaslarının açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya konulmasını sağlamalarıdır. Zira denetim koşulları ve kıstasları hataya yol açmayacak bir biçimde belirlenmez ve anlaşılmazsa, ürünün teslim edilmesi sırasında uyuşmazlık çıkması kaçınılmazdır. İhracatçılarımızın bazıları, yüksek bedelli anlaşmaları yakalamaları halinde, anlaşmayı bağlamaktan ve işi almaktan başka bir noktaya odaklanmamakta ve ardında şeytanın gizli olduğu ayrıntıları gözden kaçırmaktadırlar. Zamanı geldiğinde ve denetim yapıldığında ortaya çıkan uygunsuzlukları ya hayretle karşılamakta veya o andaki şartları kendilerine uyarlamaya çalışmakta ancak ortada da bir anlaşma olduğu için sıkıntı yaşamaktadırlar. Bu arada bazıları, denetim şirketinin uzmanlarını alıcının adamı imiş gibi algılayarak onlar ikna etmeye çalışmaktadırlar. Oysa burada hatırda tutulması gereken nokta, denetim şirketlerinin de alıcınız ile bir anlaşma yapmış olduğu ve bu anlaşma çerçevesinde yapmayı üstlendikleri denetimleri gerektiği gibi yapmazlarsa ciddi cezalar ödemek zorunda kalacaklarıdır. Bu nedenle de denetçiler ihracatçının sızlanmalarına ve ricalarına bakmaz ve sadece anlaşma koşullarını uygularlar.

Bağımsız denetim uygulanması, uluslararası ticarette alıcıyı yanlış, farklı, uygunsuz nitelikte, eksik miktarda mal yüklenmesi ve gönderilmesi ihtimallerinden korur. Aynı zamanda satıcıyı yani ihracatçıyı, kötü niyetli alıcıların art niyetli uygunsuzluk bildirimleri ve tazminat taleplerinden korur. Bu denetim işleminin, yapılacak denetimlerin çokluğuna ve niteliklerine göre kuşkusuz bir bedeli olmaktadır.
Bana sorarsanız, korkulu rüya görmektense, bu şekilde uyanık olalım.