“Yuan bize bir şey anlatmaya çalışıyor”
Yuan’ın bir süredir devam eden ve fakat son günlerde hızlanan değer kaybı neticesinde gözler bir kez daha Çin’e döndü. 2014 içinde yaşanan bu değer kaybı ile Yuan 2013 Mayıs seviyelerine gerilemiş oldu. Çin’in sorunlarını 2012’den bu yana defaatle paylaştığım ve dikkat çekmeye çalıştığım için bu hareketi daha dar bir çerçeve içinde incelemek istiyorum. Ancak tekrarlamakta fayda var. Pek çok yorum ve analiz Çin’de yaşananları ve yaşanacak olanları anlamaktan/anlatmaktan çok uzak. Dolayısı ile piyasada da çok az fiyatlanmış durumda.
İlk tabloda 2013 yılı boyunca çeşitli para birimlerinin “carry trade” performansı var. Bu terime aşina olabilirsiniz. Zira faizlerin yüksek TL’de volatilitenin düşüş olduğu dönemlerde yabancılar dolar satarak TL’ye girmek yolu ile faiz makasından kar etmeye çalışıyor. CNY kodu ile yukarıda ikinci sırada gördüğünüz Yuan. Yüzde 6.50 civarında bir getiri söz konusu. İkinci grafikte ise çeşitli para birimlerinin volatilitesini görüyorsunuz. Yuan aralarında en düşük volatiliteye sahip ve farkta çok büyük. Yani yatırımcılar gönül rahatlığı ile Yuana geçebilmiş zira dönem sonunda çok farklı bir seviyede olma ihtimali az görünüyor(muş).
Bu iki görüntüyü bir araya getirdiğimizde volatiliteye göre düzeltilmiş carry getirisinin en yüksek Yuan’da bulunduğunu söyleyebiliriz. Ancak Yuan’da yapılan işlemlerin diğer ülkelerde yapılandan farkı var. Sadece yabancı yatırımcılar ve spekülatörler değil yerli şirketler de yoğun olarak bu işlemleri yapıyor. Hatırlayanlar olabilir dönem dönem bakır ve demir cevherinin sadece endüstriyel hammaddeler olarak kullanılmadığını Çin finans piyasasında da önemli rol oynadığı belirtiyorum. Sistem çok kabaca şöyle çalışıyor(du). Şirket vergi muafiyeti bulunan ticaret bölgesinde depolanan bir mali ithal etmek için Dolar fonlaması alıyor. Ardından malı Hong Kong'da bulunan iştirakine ihraç ediyor. Ancak mal aslında hiç depodan çıkmıyor ve fakat Çin'de ihracat olarak kayda geçiyor (Hong Kong kayıtlarına ise ithalat olarak geçmiyor). Hong Kong’da bulunan off-shore şirket bu malı USD karşılığı satıyor ve aldığı parayı off-shore CNH (off shore Yuan için kullanılan kod) oranından Yuan’a geçiyor ve Çin'deki ana şirketine ödüyor. Bu şirkette yüksek getirili trustlara yatırım yaparak dolar fonlamasında karşılaştığı maliyetten çok daha fazlasını kazanıyor. Zaten Yuan da uzun süredir devamlı değer kazandığı için bu işlem oldukça popüler hale gelmişti. Şimdi ise işler tersine dönmeye başladı. Bu dönüş FED’in QE’yi bitirme kararı ve daha önemlisi son haftalarda yaşadığımız gelişmekte olan piyasalar krizi ile tetiklenmiş olabileceği gibi PBOC Yuan’ın bu tip spekülatif işleme bu kadar yoğun konu olmasından rahatsız olması ile tetiklenmiş olabilir. Kurda liberalleşme konusunun gündeme geldiği bu dönemde yüzde 1 olan günlük hareket bandının yüzde ikiye çıkartılması da konuşuluyor. PBOC ve hükümet ekonominin yavaşlamasından korkarak kurun değerini düşürüyor da olabilir. Zira ekonomide oluşan dengesizlikler mutlaka birilerinin canını çok yakacak. Ancak kuru zayıf tutma politikasına geri dönülüyor ise sermaye hareketlerinin de liberalizasyonu konusunda hızlı hareket edilmesi gerekiyor. Kanım piyasadaki genel görüşün aksine Çin ekonomisi batılı sisteme entegre oldukça Yuan’ın değer kaybedeceği yönünde. Zira bence ciddi anlamada pahalı bir kurla karşı karşıyayız.
