Yönetim kurulu üyelerinin ve müdürlerin Türk vatandaşı olması zorunluluğ
Soner ALTAŞ / Bilim, Sanayı ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi
Yeni Türk Ticaret Kanunu yürürlüğe girmesine rağmen okurlarımızdan soreular gelmeye devam ediyor. Yabancı ülke vatandaşı olan müvekkilinin Türkiye'de tek ortaklı bir sermaye şirketi kurmak ve şirketin yönetiminde de sadece kendisi bulunmak istediğini söyleyen okurumuz, müvekkili için hangi şirket kuruluşunun müvekkilinin isteğine uygun olduğunu; anonim şirket mi, limitet şirket mi, diye soruyor.
Okurumuz sorunuzda müvekkilinin gerçek kişi mi tüzel kişi mi olduğunu belirtmemiş. Ancak yönetimi de istediğini belirttiğinden, biz bu yabancı kişiyi gerçek kişi olarak kabul edip sorusuna cevap vereceğiz. Bildiğiniz üzere, 6762 sayılı eski Türk Ticaret Kanunu anonim şirket kuruluşu için pay sahibi olan en az beş kurucunun bulunmasını, limitet şirket kuruluşu için de en az iki kurucunun şart koşmakta idi. Oysa 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu, anonim ve limitet şirket kurucuları için asgari bir sayı öngörmemektedir. Böylece, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren tek pay sahipli anonim şirket ve tek ortaklı limitet şirket kurulabilecektir. Yine bir sermaye şirketi türü olan sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ise, eski TTK'da olduğu gibi, en az beş kişi tarafından kurulacaktır. Dolayısıyla, müvekkiliniz, pay sahibi sadece kendisi olacak şekilde tek kişilik bir limitet şirket ya da anonim şirket kurabilir. Bu konuda herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır.
Gelelim sorunuzun ikinci kısmına: Anonim şirket kurarsa, yönetimde sadece kendisi yer alabilir mi? 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu'nun 359'uncu maddesinin birinci fıkrasının ilk halinde, şirketi temsile yetkili en az bir üyenin yerleşme yerinin Türkiye'de bulunması ve Türk vatandaşı olmasını şart koşulmuştu. Bu itibarla, yönetim kurulunun tek üyeden oluşması durumunda bu üyenin, birden fazla üyeden oluşması durumunda ise temsile yetkili en az bir üyenin Türk vatandaşı olması ve Türkiye'de bulunması şart olacaktı. Hal böyle olunca, Türkiye'de tek ortaklı bir anonim şirket kuracak olan yabancı gerçek veya tüzel kişinin, yönetim kuruluna mecburî olarak Türkiye'de ikamet bir Türk vatandaşını alması gerekecekti. Anılan düzenleme, yabancı yatırımları olumsuz etkileyeceği düşüncesiyle 26/06/2012 tarihli ve 6335 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırıldı. Yapılan bu değişiklikle, yabancı bir gerçek veya tüzel kişi Türkiye'de bir anonim şirket kurabilecek ve yönetim kurulu üyelerinin tamamını Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı uyruklu kişilerden seçebilecektir. Yani, müvekkiliniz olan yabancı kişi tek kişilik anonim şirket kurabilecek ve sadece kendisinden oluşan tek üyeli bir yönetim kurulu oluşturabilecektir. Yönetim kurulu üyesi olmak için kendisinden Türkiye'de ikamet etme, Türk vatandaşı olma gibi şartlar istenmeyecektir.
Peki limitet şirket açısından düzenleme nasıldır? Yeni TTK'nın ilk halinde, anonim şirket yönetim kuruluna benzer şekilde, limitet şirket müdürlerinden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye'de bulunması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili olmasını zorunlu tutulmakta idi. Bir başka deyişle kanunun 13 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen ilk haline göre, limited şirketin tek müdürünün olması durumunda bu kişinin, birden fazla müdürünün bulunması durumunda ise bunlardan en az birisinin Türkiye'de bulunması ve şirketi tek başına temsile yetkili olması gerekecekti. Yabancı yatırımların olumsuz etkileneceği düşüncesiyle, yeni TTK'nın konuyu düzenleyen 628'inci maddesi de 26/06/2012 tarihli ve 6335 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırıldı. Bu çerçevede, müvekkiliniz dilerse tek kişilik limitet şirket kurabilir ve kendisini şirketin tek müdürü olarak belirleyebilir.