Yöneticiniz yetersiz mi?
Bezdiren iş mi, yönetici mi?
İşinde canı sıkılmıştı. Daha doğrusu yılmıştı. İş yapmak istemiyordu. Suratında, kurban bayramı sonrasında bir vejetaryenin suratındaki ifade gibi bir ifade vardı. "Hayır ola?" dedim genç adama "Hocam işten bıkılır mı? Bıktım işte. Kafayı sıyırmak üzereyim. O kadar çok iş var ki..." Genç adamı biraz rahatlatmak istedim. "Yaşam zor hepimiz için. Böyle bir dünyada ayakta kalmak için çok çalışmak gerek" dedim. Genç adam "Bunun farkındayım Hocam. Ama olay yalnız benim olayım değil. Bizim bölümdeki herkes benim durumumda. Bu bıkkınlığımız bizim yöneticinin iş bilmemesinden geliyor. Yöneticimiz yetersiz birisi. İşin nasıl yapıldığını bilmediğinden, yukarıdan gelen her işi üstüne alıyor. Biz de işin altında eziliyoruz. Bizim derdimiz işin kendisi değil, iş bilmez yönetici. Yöneticimiz, kendisine bağlı elamanlardan daha az yetkin"
Teşhis doğru mu, yanlış mı?
Yukarıdaki söylem size tanıdık geliyor mu? Sizin başınıza da böyle şeyler geldi mi? Yöneticinizin sizden az yetkin olduğu kanısına kapıldığınız oldu mu? Şimdi bu konuya tarafsız gözle bakalım. Diyelim ki, yöneticinizin sizden az yetkin olduğunu, hatta yetersiz olduğunu, iş bilmediğini düşünüyorsunuz. Bu, sizin düşünceniz. Hatta bunu demekle de yetinmeyip şimdiki moda deyişle (!)"Düşüncenize saygı duyuyorum" diyelim. (Ama merak etmeyin. Düşüncenize saygı duyuyorum deyip sonra da sizi mahkum edip, canınıza okumayacağım) Gerçekte iki olasılık söz konusudur: Birincisi, bu sizin hüsn-ü kuruntunuzdur. İkincisi, siz haklısınızdır.
Hüsnü kuruntu
Bazen aynalar insanları olduğundan büyük gösterir. Aynaya baktığında kişinin yüksek egosu ona "Ben ne imişim be abi?" şarkısını söyletebilir. Bu, tehlikeli, bir durumdur. Böyle bir kişi hep kendisini diğer insanlardan daha üstün görür. Eğer kendisini karşılaştırdığı kişi yöneticisi ise durum daha da tehlikelidir. İşinde sürekli bir huzursuzlukla çalışır. Sürekli iş değiştirir. Her seferinde de kendisinden daha az yetkin (!) bir yönetici ile karşılaşır.
Yönetici gerçekten yetersiz
Şimdi ikinci duruma, sizin haklı olduğunuz duruma bakalım: Yöneticiniz gerçekten yetersizdir. Bu duruma işletmelerde çok rastlanır. Her seviye için yönetici hayati değer taşır. Bu nedenle yönetici seçimi önemlidir. Ancak seçimi yapanlar da insandır, hata yapılabilirler. Yanlış birisi yönetici olarak atanmış olabilir. Bazen bakarsınız hata en yukarıdan başlamıştır. Organizasyonlar yukardan başlayarak örülmeye başlar. Yukarıdan başlayan hata silsilesi aşağı seviyelerdeki yöneticilere kadar uzanır. Yönetim takımı adeta Bremen mızıkacılarını anımsatır.
Kamuda yetersiz yönetici olayı
Yetersiz yönetici olayına kamu kuruluşlarında çok rastlanır. Çünkü genel olarak kamuda yönetici ataması yetkinlik üstüne değildir. Yönetici seçiminde ölçüt, çoğunlukla siyasal uygunluktur. Kamuda "hesap verilebilirlik" (accountability) çoğu kez rafa kaldırıldığından yöneticinin yetersiz kalması kimseyi ırgalamaz. Yetersiz yönetici hata üstüne hata da yapsa, onu atayan tarafından sürekli korunur. Yetersiz kişiyi yönetici koltuğuna atayan kişi için bu durum avantaj da sağlar. Yönetici koltuğuna oturan yetersiz, o koltuğu kaybetmeme uğruna her şeye katlanır. Kendisini oraya atayan kişiye göbekten bağlanır. Koltuğun gerektirdiği yetkinlikten eksikliğini, kendisini atayana diyet olarak öder; onun her dediğini yapar.
Ne yapmalı?
Eğer yöneticiniz yetersizse ne yapmalısınız? Tepe yönetimine bakınız. Eğer orası da yetersizse, yönetim kadrosu Bremen mızıkacılarını andırıyorsa durum vahim demektir. İşletmenin geleceği parlak değildir. Kendinize yeni bir iş bulup en kısa zamanda o işletmeyi batmadan terk ediniz. Eğer tepe yönetimi yetkin, ama sizin yöneticiniz yetersizse sabredin. Nasılsa yetersiz yöneticinin farkına varılacak ve yöneticiniz değiştirilecektir. Bu değişim oluncaya kadar da akıllı olun, "papaza kızıp, oruç bozmayınız".
Peki kamuda çalışıyorsunuz ve yöneticiniz yetersizse ne yapacaksınız? Siz bu konuda antrenmanlısınız demektir. Durmak yok, devam ediniz...(!)