Yönetici atamalarında dikkatli olmak gerekir

 

 

Teknolojik ürünler üreten bir şirkette eğitim veriyordum. Katılımcıların hepsi mühendis idi. Eğitim sırasında bir katılımcıdan şirketle ilgili sürekli negatif bir rüzgar geliyordu. Öğle yemeğinde aynı masada oturduk. Masada yalnız kalınca sordum: “Konuşmalarınızdan anladığıma göre şirketinizde pek mutlu değilsiniz. Neden?” Mühendis, çok açık sözlü idi. “Evet Hocam mutlu değilim. Çünkü burada yönetici olmazsanız çok değeriniz yoktur” dedi. “O zaman, siz de yönetici olun” dedim şaka yollu. “Evet, yönetici oldum. Ancak yöneticiliği beceremedim. Tekrar mühendisliğe döndüm” diye cevap verdi.

 

Ulusal Ekonomik Araştırma Büro’nun(National Bureau of Economic Research) bir araştırmasında (The value of bosses) teknik bir konuda hizmet veren bir şirkette bölüm yöneticilerinin- prodüktiviteye etkileri incelenmiş. Araştırmanın üç önemli bulgusu var. Birinci bulgu, prodüktivite artış oranı ile ilgili. Yöneticileri niteliklerine göre sıralamışlar. Yönetici niteliği en alt %10 seviyesinde olan bir yönetici yerine, en üstteki %10’luk kısımdan bir atama yapıldığında sağlanan prodüktivite artışı, 9 kişilik bir ekibe yeni bir eleman eklemeye eş bulunmuş. Bir diğer husus, yöneticilerin bir eğitmen olarak öğretme becerilerinin prodüktivitedeki önemi ortaya çıkmış. Üçüncü bulgu ise şöyle: niteliği yüksek yöneticilerin yüksek performanslı çalışanların performansına katkısı, performansı düşük çalışanlardaki performans artışından daha fazla.

 

Yöneticilik kolay iş değildir. Ama uzaktan çok çekici görünür. Düşünün bir kere...Emrinizde insanlar olacak; siz söyleyeceksiniz, onlar yapacaklar. Üstelik bu insanları siz işe alacaksınız, siz işten çıkaracaksınız. Görevlerini tayin edeceksiniz. Onların performansını değerlendireceksiniz. Ücretlerine, primlerine karar vereceksiniz. Bir odadan içeri girdiğinizde insanlar size saygı gösterecek. Kendi başınıza odanız olacak. Belki arabanızı park edeceğiniz ayrılmış bir yer bile olacak. İyi bir ücret alacaksınız. Bütün bunlar gözünüzü kamaştırmaya yeter. Evet, siz de büyüyünce(!) yönetici olmak isteyeceksiniz.

 

Yukarda saydığım güzel şeyler, madalyonun sadece bir yüzü. Bu işin bir de diğer yüzü var. Yöneticinin her aldığı karar ayrı bir stres kaynağı olabilir. Emrinizdeki insanlar her söylediğinizi her zaman sizin istediğiniz gibi yapamayacaklardır veya yapmayacaklardır. Her zaman doğru kişiyi işe alıyorum diye başınıza iş alabileceksiniz. Ailesi olan birisini işten çıkarmayı mideniz kaldırmayacaktır. Elinizdeki kısıtlı bütçe ile pirim dağıtmanız da kolay olmayacak ve herkes hak ettiğinin daha fazlasını isteyecektir. Sadece odanızda yalnız kalmayacaksınız. Eskiden yalnız kendi performansınızdan sorumlu iken, şimdi tüm birimin, dolayısıyla size bağlı çalışan herkesin performansından sorumlusunuz.

 

İşte bu kadar yüklü bir işe, bu yükü kaldıracak omuzu olan kişileri atamak gerekir. Böyle bir yükün altına girecek kişilerin de omuzlarının ne kadar yükü çekeceğini bilmesi gerekir. Bazen insanlar pozisyonların gösterişine kapılarak, yeteneklerine ve dayanma güçlerine bakmadan, yönetici olmak isterler. Çok iyi teknik bir eleman olarak başarılı ve mutlu olacakken, beceriksizlik sergileyecekleri bir konumu seçerler. Gereksiz stresler yaşarlar. Kariyerlerini tehlikeye atarlar. Bu nedenle, kişiler yönetici olma teklif edildiğinde iyice düşünüp taşınmalıdırlar.

 

Yönetimlerin, yönetici atamalarında çok dikkatli davranmaları gerekir. Her başarılı kişi, başarılı bir yönetici olacak demek değildir. Teknik bilgi ve beceri yanında, yöneticilik yükünü kaldıracak başka özellikler de gereklidir. Yapılacak yanlış atama ile, iyi bir teknik eleman kaybedilebilir. Yanlış bir kişinin yönetici atanması ile, bu kişiye rapor edecek iyi kişilerin de huzurları bozulabilir.

 

Yöneticilik, kolay iş değildir. Kişiler, becerilerine bakmadan yöneticiliğe özenmemelidir. İşletmeler de, yönetici seçimini özenle yapmalıdır. Her seviyedeki yönetici atamaları hayati değer taşır.