Yolcu beraberi para taşıma miktarı artırıldı
Birçok yolcu, seyahatleri sırasında yanlarında taşıdıkları eşya veya para sınırını aşmaları nedeniyle ciddi ceza veya mağduriyetle karşılaşabiliyor. Bu yazımızda yurtdışına seyahat etmek isteyenlerin yanlarında ne kadar para taşıyabileceğini ele alacağız. Ayrıca bankalardan fiziki olarak alınmayan altınlar da artık vergiye tabi.
Yurt dışına seyahat ederken en merak edilen konuların başında ‘yanında ne kadar para götürebilirim’ geliyor. Birçok vatandaş eşya ve para sınırını bilmedikleri için cezalarla karşılaşabiliyor. Yolcu beraberi para taşıma miktarı olan 25.000 lira, 9595 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, 15/3/2025 tarihinden itibaren 185.000 liraya çıkarıldı. Kişi başı 10.000 euro sınırı ise devam etmektedir.
Yeni karar
15/3/2025 tarihli ve 32842 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 995 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla; “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” yürürlüğe girmiştir. 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki Kanunun 1. maddesi gereğince; “25.000 lira olan tutarın 185.000 lira olarak değiştirilmesine” karar verilmiştir.
Ayrıca, 15/3/2025 tarihinden itibaren fiziki teslimat olmaksızın yapılan kıymetli maden alım satım işlemlerinin “kambiyo işlemi” olarak sayılması hükme bağlanmıştır. Buna göre, bankalardan fiziki olarak alınmayan altınlara alım-satımda yüzde 0.2 (binde 2) oranında kambiyo vergisi getirildi.
Yolcu sayılanlar
Yabancı bir ülkeden; kara, demiryolu, deniz veya hava yollarından biriyle Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yabancı bir ülkede oturan Türkler ile yabancılar veya herhangi bir amaçla gittikleri yabancı ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türkiye’de oturan Türkler ve yabancılar ile Türkiye’den aynı amaçlarla ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancılar yolcu sayılırlar.
Yolcu sayılmayanlar
Vapur ve gemi süvarisi, tayfa ve hizmetlileri, şeftren, kondüktör, biletçi, kontrolör, makinist, ateşçi, gardfren, restoran şefi, şef brigat, garson gibi demiryolu ve yataklı ve yemekli vagon hizmetlileri, otomobil, otobüs, kamyon, uçak, diğer kara, deniz ve hava nakil araçlarının sevk ve idaresinde yolcu ve eşyaya ait hizmetlerde yolculuk süresince görevli şahıslar ise yolcu sayılmazlar.
Yurt dışına para çıkarmak
Yurt dışına para çıkarmak isteyen kişi, şu yöntemleri izleyebilir:
1- Yurt dışı yolculuğu esnasında parasını yanında götürerek,
2- Banka aracılığıyla yurt dışındaki bir alıcıya para göndererek,
3- Herhangi bir uluslararası para transferi yöntemlerini tercih ederek.
Yurt dışına çıkarken yolcu beraberi nakit para olarak aşağıdaki değerler taşınabilir: Türk Parası, yabancı paralar ve bunlarla ödemeyi sağlayan bono, poliçe ve çekler ile seyahat çekleri, posta çekleri, yurt içinde veya yurt dışında yerleşik kuruluşlarca verilen ödeme emri vb. belgeler nakit olarak kabul edilmektedir.
Yurt dışına çıkarılacak ve beyanı zorunlu nakit para ve limiti ne kadardır?
AB ülkeleri ve Türkiye güzergâhındaki ülkelerde 9.999 euro üzeri ya da buna eşdeğer dövizi beyan etmeden taşımak yasaktır. Unutmayalım ki çek ve senet gibi ödeme araçları da nakit olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde, Türk parasında 185.000 lira, dövizde ise 10.000 euro ve eşdeğeri efektif üzeri miktarı yurtdışına çıkarmak isteyen yolcuların gümrük memuruna beyanda bulunması zorunludur.
Bu miktarlar altındaki nakitlerin beyan edilmesi zorunlu değildir. Öncelikle, yurt dışına para çıkarma, paranın fiziksel olarak yurt dışına götürülmesi anlamına gelir. Yani, yurt dışı yolculuğunuza çıkarken yanınızda taşıdığınız para bu limit kapsamında değerlendirilir.
Hem 185.000 lira hem de 10.000 euro miktarındaki parayı aynı anda yurt dışına çıkarmak mümkün değildir. Beyan edilen paraların toplam değerinin izin verilen limiti aşmaması gerekmektedir. Bu limitler, 18 yaş ve üstü kişiler için geçerlidir. Limit ve alakalı kurallar T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından ayarlanır ve denetlenir.
Tüm yolculuk türleri (uçak, motorlu taşıt, gemi ve benzeri yollar aracılığıyla) aynı kurallara tâbi tutulur. Yolcu beraberinde çıkarılması yasak olan nakitler sadece bankalar aracılığıyla çıkarılabilir. Belirlenen miktar geçildiği takdirde yolcunun gümrük memuruna beyanda bulunması zorunludur, aksi takdirde yolcuya idari para cezası uygulanır.
Yurt dışına para çıkarma kuralı, Türk lirasının değerini koruma ve yasal olmayan şekilde para aklamanın önüne geçilmesi adına düzenlenmiştir. Birlikte (ailecek) seyahat edenlerden her bir kişi için 10.000 euroya kadar nakit para bulundurma hakkı vardır. Ancak;
-10.000 euroyu geçmeyecek kadar paranın her bir kişinin kendi üzerinde ya da kendi kişisel eşyası arasında bulunması gerekir. Aksi halde para kimin üzerinde bulunursa, o kişiye ait kabul edilmektedir.
-Türkiye güzergâhı üzerindeki ülkelerin bazılarında, yanında nakit para bulunduran kişinin ülke kanunlarına göre yetişkin sayılması (çoğu ülke bakımından 18 yaşını tamamlamış olmak) şartı aranmaktadır.
Limitleri aşan ve beyan edilmeyen paranın tespiti halinde cezası var
Çıkışı yasak olan nakitlerin yolcu beraberinde çıkarıldığının tespit edilmesi halinde nakde el konulur. Yolcuların kendi rızasıyla beyanda bulunmalarının haricinde gümrük memurları tarafından, yolcudan nakdin miktarı ve kaynağına ilişkin açıklama talep edilebilir. Bu durumda yolcuların tam ve doğru bir açıklama yapmaları zorunludur. Yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapıldığının anlaşılması halinde açıklanmayan miktarın %10’u tutarında idari para cezası uygulanarak yolcu beraberi tüm nakit muhafaza altına alınır. Ayrıca, Cumhuriyet savcılığına ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’na bildirilir.
Ülkeye giriş ve çıkışlarda nakit beyanı nasıl yapılır?
Yurt dışına gerçekleştirilen bir yolculukta herhangi bir beyan vermeden taşınabilecek olan para limiti geçildiği takdirde, bahse konu parayı taşıyan kişinin sınırdan geçtikleri ülkenin gümrük kapılarında yazılı olarak beyan vermesi zorunludur. Kişinin gümrük kapılarında görevli gümrük memurlarından “Nakit Beyan Formu” talep ederek bu formu doğru şekilde doldurması gerekmektedir. Bu form, kara para aklanmasının ve terörist faaliyetlere finansman sağlanmasının önüne geçmek amacıyla zorunlu kılınmıştır. Yazılı olarak beyan edilmeyip gümrük memurlarının kişi ve eşyaya yönelik detaylı aramasında tespit edilen para, beyan edilmemiş para olarak kabul edilir.
Ülke sınırlarından geçerken beyanda bulunulan 10.000 euro ve üzerindeki nakit para için herhangi bir ceza uygulaması olmadığı gibi harç ya da vergi alınması da söz konusu değildir. Ancak; Türkiye güzergâhındaki ülkelerin gümrük kontrollerinde, limit üzerinde bildirimi yapılmamış ya da yanlış bildirimde bulunulmuş nakit para tespit edildiği takdirde, cezalar ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, bütün paraya el koyulmasına kadar varabilmektedir.
Türkiye’ye seyahat edecek kişilerin, birçok noktada sınır kontrolü olduğunu dikkate alarak 10.000 euro ve üzeri nakit paranın bildirimi kuralına mutlaka uymaları gerekmektedir. Aksi takdirde, kişiler ihmal ya da unutkanlıktan dolayı olsa bile yanındaki nakit parayı beyan etmediği için bütün parasına el koyulması sebebiyle mağduriyet yaşayabilecekleri gibi, idari para cezalarına da tabi tutulabileceklerini unutmamalıdırlar.
Yolcu beraberinde ülkemiz dışına çıkışı yasak olan nakitler
Türk parasında 185.000 lira, dövizde ise 10.000 euro ve eşdeğeri efektif üzeri miktarı yurtdışına çıkarmak isteyen yolcuların gümrük memuruna beyanda bulunması zorunludur. Bu miktarlar altındaki nakitlerin beyan edilmesi zorunlu değildir. Yolcu beraberinde, ülkemizden çıkışı yasak olan işlemler sadece banka aracılığıyla çıkarılabilecektir. Ancak, ithalat, ihracat ve görünmeyen işlemler dışındaki bankalar aracılığıyla yurtdışına yapılan 50.000 ABD Doları karşılığını aşan Türk Lirası transferlerine ilişkin bilgileri, transfer tarihinden itibaren 30 gün içinde Bakanlıkça belirlenecek mercilere bildirirler.
Yurt dışına çıkarılması yasak olan ve sadece bankalar aracılığıyla yapılacak işlemler
Kişisel borçlar, yerli sermaye, yurt dışına verilecek kredi, sermaye piyasası araçlarının gelirleri, yurt dışındaki sermaye piyasası araçlarının alış bedeli, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin ve güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, göçmenlerin varlıkları, yurtdışında gayrimenkul haklarının alış bedeli, yurt dışına çıkarılacak yerli sermaye, yurt dışına verilecek krediler, menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçları, Türkiye’deki gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların gelirleri ve satış bedelleri, yurtdışındaki gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların alış bedelleri, ithalat ve transit ticaret işlemlerine ilişkin transfer bedelleri, uluslararası nakliyat, bankacılık, sigortacılık, dışarıya yaptırılan hizmetler ve diğer görünmeyen işlemlerle ilgili transfer bedelleri, yabancı yatırımcıların Türkiye’deki faaliyet ve işlemlerinden doğan net kar, temettü, satış, tasfiye ve tazminat bedelleri, lisans, yönetim ve benzeri anlaşmalar karşılığında ödenecek meblağlar, yurt dışından temin edilen kredilere ait anapara geri ödemeleri ile faiz ve diğer ödemelerin transfer bedelleri, ham elmas ithal bedelleri vb.
Yolcu beraberinde nakitlerin Türkiye’ye getirilmesi
Yolcu beraberinde yasak olarak sayılan nakitler sadece bankalar aracılığıyla getirilebilir.
Ülkemize yolcu beraberinde girişi yasak olanlar haricindeki nakitlerin ülkemize getirilmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
Yolcuların kendi rızasıyla beyanda bulunmalarının haricinde gümrük memurları tarafından, yolcudan nakdin miktarı ve kaynağına ilişkin açıklama talep edilebilir. Bu durumda yolcuların tam ve doğru bir açıklama yapmaları zorunludur. Girişi yasak olan nakitlerin yolcu beraberinde getirildiğinin tespit edilmesi halinde nakde el konulur.
Ayrıca, yolcu tarafından herhangi bir açıklama yapılmaması veya yanlış ya da yanıltıcı açıklama yapıldığının anlaşılması halinde açıklanmayan miktarın %10’u tutarında idari para cezası uygulanarak yolcu beraberi tüm nakit muhafaza altına alınır. Durum, Cumhuriyet savcılığı ile Mali Suçları Araştırma Kuruluna bildirilir.
Daha önce, 25/12/2024 tarihli DÜNYA gazetesindeki köşemde; “Yurtdışı seyahatlerde yolcu beraberi para taşıma” konusunu yazmıştım. Bu kez, limitin artırılması nedeniyle konuyu güncellemek amacıyla siz değerli okurlar için tekrar yazma ihtiyacı duydum.
Yolcu beraberinde ziynet eşyası taşımada 15 bin dolar sınırı
Yolcular, beraberlerindeki kendilerine ait değeri 15.000 ABD Dolarını aşmayan ve ticari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğindeki kıymetli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyayı yurda getirebilirler ve yurtdışına çıkarabilirler. Daha fazla değerdeki ziynet eşyasının yurtdışına çıkarılması, girişte beyan edilmiş olmasına veya Türkiye’de satın alındığının belgelendirilmesi şartına bağlıdır.
Bilindiği gibi yolcularımız yurtdışı seyahatlerinde yanlarında nakit para ve eşya taşıyabiliyorlar. Ancak birçok yolcu, seyahatleri sırasında yanlarında taşıyacakları nakit para veya eşya miktarının gümrük mevzuatımıza göre miktarını (limitini) bilmedikleri takdirde, limitleri aşan kısım yüzünden ciddi cezalar ödeyerek paralarına veya eşyalarına el koyularak ciddi mağduriyetler yaşayabiliyorlar.