Yine yeşerdi fındık dalları!
Yeni fındık sezonuna girmeye artık çok kısa bir zaman kaldı. Sezon öncesi ağustos ayından önce fındığa başlanmayacağını söylemiştik ancak fındık temmuz ayında toplanacakmış gibi hava yaratıldı. Bu yıl fındıkta rekoltenin 650 milyon kiloya denk gelmesi bekleniyor. Batıda fındık dikim sahaları belli bir hektara ulaştığından dolayı bu son 3 yıldan daha iyi bir rekolte olacağa benziyor.
Herhangi bir afet olmadıktan sonra 650 milyon kilo rekolte hesabı tutacak gözüküyor.
Fındık sektöründe son 5 yılda aslında çok şey değişti. Finans kuruluşları da sektörde yaşanan tekelleşmeyi kendi pozisyonlarına göre tetiklediler. Bankalar 100 firmayla muhattap olmaktansa en büyük 20'si ile çalışmak istiyor. Çünkü riski kontrol altına almak istiyorlar. Bunu da başardılar. Artık ağırlıklı olarak entegre sanayi ve fındık fabrikalarıyla çalışıyorlar.
Şimdi entegreler fabrikalara, onlar da manavlara eskisi gibi güç vermiyor. Çünkü rakamlar çok büyüdü. Fındık sektörü bu ülkeye 2 milyar dolara yaklaşan bir döviz girdisi sağlıyor. Bu gerçeğe rağmen fındık sanayi kuruluşları finansman konusunda önemli sıkıntılar yaşıyor. Çünkü fındık sektöründe çok fazla risk olduğundan bankalar kontorollü çalışıyor.
Son yıllarda yabancı firmalar fındık sektörüne ya doğrudan girdiler ya da mevcut sanayi kuruluşlarımızı iyi bir fiyatla satın alarak sektör oyuncusu oldu. Bu arada en büyük alıcı Ferrero Manisa'ya çok büyük bir yatırım yaptı. Ardından Singapur firması Progıda'yı satın aldı. Sonra fındığın duayenlerinden Cevat Başkan Amerikan firması Noor Fındık'ın Giresun'a dev bir yatırım yapmasını sağladı. Sonuç olarak fındıkta dengeler çok yakında yeniden değişecek. Bu sektörde devler bir yarış içinde.
Fındıkta son 3 yıldır fiyatlar rekolte düşük olduğu için yüksek seyretti. Bu yılın rekoltesi olan
650 milyon kilo aslında çok iyi bir rekolte değil. Çünkü ülke olarak bu fındığı zaten dünyaya ve iç pazara tükettiriyoruz. Ülkemizde serbest piyasa koşullarının altyapısı oluşmuş değil. Ürün borsası, lisanslı depoculuk kurulmuş değil. Eksikler çok. Fındık üreticisine hep satma diyorlar. Aslında söylenecek tek söz var: İhtiyacınız kadar fındığı piyasaya indirin, fındık fiyatları gevşemesin. Fındık sanayi de çalışsın yüzlerde gülsün.
Bu arada üreticiye dönüm başına prim ödemeleri hala yapılmadı. Bu gerçeğin altı önemle çizilmeli.
Üretici mahsülü toplayacak parayı şimdi alsın ki piyasaya fındık hızlı inmesin, fiyatlar gevşemesin. Ziraat odalarımız valiliklerle birlikte, fındık toplayacak insanlara geçtiğimiz yıllara göre daha iyi bir ortam sağladılar. Dileriz fındık toplamaya adam bulamıyoruz söylemleri çıkmaz. Evet yine yeşerdi fındık dalları aceb ne olacak fındığın halleri!