Yine yeni yeniden enflasyon

Eylül ayında tüketici enflasyonu %2.97 ile beklentilerin üzerinde. Tabii han­gi enflasyon ve hangi beklentiler sorusu öne çıkıyor. Yıllık bazda enflasyonu dü­zenli olarak gerçekleşenin altında tahmin eden ve son yıllarda istikrarlı olarak yanı­lan piyasa katılımcılarının beklentileri.

TCMB tarafından açıklanan anketlerde hane halkına dair beklentiler gelecek bir yıl için %70 ve reel kesim için de %50 dü­zeyinde. İTO tarafından açıklanan İstan­bul için ücretliler geçinme endeksi eylül ayında %3.9 artış kaydetti. Bu rakamın ar­dından galiba anket aşağıda kaldı söylemi piyasalarda hakimdi. Türk-İş tarafından Ankara’da dört kişilik bir ailenin mut­fak masraflarındaki değişimi ölçen açlık sınırı da %2.9 artış kaydetti.

Ayrıca al­ternatif olarak fiyat değişimini ölçen ba­ğımsız ENAG tarafından açıklanan enf­lasyon oranı da %5.3. Yani sizi daha fazla detaya boğmak istemiyorum ancak sözün özü enflasyonda gidişat bu yıl için bir fa­iz indirimi ihtimalinin giderek azaldığı­na işaret ediyor. Bazı yorumcular tarafın­dan hem ex-post hem de ex-ante reel faiz vermeye başladık söylemi de biraz hava­da kalıyor. Zira geçtiğimiz bir yılın TÜİK tarafından açıklanan enflasyonu mevcut politika faizi altında ama diğer tüm veri­ler bu seviyenin belirgin üzerinde.

Gele­cek bir yıla dair beklentileri de yukarıda belirttiğim için orada da piyasa katılım­cıları dışında %50 altı enflasyon bekle­yen kimse yok. Gıda, giyim, otel konakla­ma, restoran, kira, sağlık tüm alt kalem­ler kuvvetli yükselişe işaret ediyor. Dünya genelinde uzun zamandır aşağı gelen ama bize yansımayan gıda ve enerji fiyatları düşüşü şimdiye kadar maliyetleri aşağı­da tutarak bize destek oldu. Ancak İsra­il-Lübnan-İran ekseninde yaşanan ve je­opolitik riskleri tırmandıran gelişmeler dışarıdan aldığımız desteğin de tersine dönmesine yol açabilir.

Bunların üstüne İSO satın alma endeksi ve MÜSİAD ihra­cat iklimi endeksi tarafında yaşanan bo­zulmayı da eklediğimiz zaman maalesef ortaya çıkan resim şu. Para politikasında adımları çok geç attık, maliye politikası ile gereken desteği veremedik, dolayısıyla şu an hem yavaşlayan ekonomik büyüme hem de halen devam eden fiyat artış bas­kısı ile karşı karşıyayız. Stagflasyon kapı­da demek istemiyorum, ama zafer çığlık­ları atmak ve en kötüsü geride kaldı de­mek yerine yalın gerçeklerin ve risklerin farkında olmakta fayda var.