Yıllık TÜFE yüzde 6.0-6.5 arasına inebilir

2013 yılı baz alınarak oluşturulan yeni seri TÜFE, yılsonu itibariyle 2012’de şimdiye kadarki en düşük düzeye indi. 2012 yılı TÜFE artışı yüzde 6.16 oldu. Bu yılın ilk üç ayı ise yüzde 7’lerde geçildi. Yıllık artış, ocak ayında 7.31, şubatta yüzde 7.03, martta ise yüzde 7.29 olarak gerçekleşti.

2012 yılının TÜFE artışı hedefi yüzde 5.3. Merkez Bankası, bu hedefi sabit tutmak kaydıyla tahminini değiştirebiliyor. Ancak, ocak ve nisan aylarında açıklanan yılın ilk iki enflasyon raporunda yüzde 5.3’lük hedef, tahmin olarak da korundu. Temmuz ve ekim aylarında açıklanacak diğer iki enflasyon raporunda yüzde 5.3’ü korumak mümkün olur mu, yoksa daha yukarıda bir tahmine mi yer verilmek durumunda kalınır, bilinmez. Çok küçük bir olasılık olsa da tabii ki yüzde 5.3’ün altında bir tahminde bulunulması da söz konusu.

Yıllık hedef ve tahmin yüzde 5.3, mart sonundaki yıllık gerçekleşme yüzde 7.29 ve TÜİK bugün nisan ayının, dolayısıyla nisan itibariyle bir yıllık dönemin enflasyon oranını açıklayacak. Geçen yılın nisan ayındaki yüzde 1.52’lik yüksek artış önemli bir avantaj doğuracak. Geçen yıl, bir yandan kur artışının görece yüksek seyrediyor olması, bir yandan da doğalgaz ve elektriğe yüklü zamların gelmesi yüzünden nisanda böylesine hızlı bir artış ortaya çıkmıştı.

Bu yıl, önemli bir zam söz konusu olmadı. Kur artışları çok ılımlı gitti, hatta doların nisan ortalaması, marta göre yüzde 0.6, euronun ortalaması ise yüzde 0.4 geriledi.

Nisanda ne olur?

Türk parasının az da olsa değer kazanması, kamu eliyle büyük zamlar yapılmamış olması ve hava koşullarının ılımlı seyri gibi etkenlerle nisanda geçen yılın çok çok altında bir oran çıkması bekleniyor.

Aylık yüzde 0.25’ten yüzde 1.50’ye kadar olan artışlar bizi nereye götürür, olasılıkları sıraladık…

Nisandaki artış yüzde 0.25’te kalırsa, yıllık oran yüzde 6’nın bile altına sarkacak ve yüzde 5.95 olacak.

Nisan artışının yüzde 0.50 ya da yüzde 0.75 olması durumunda yıllık oran yüzde 6.00 ile yüzde 6.50 arasında gerçekleşecek.

Yüzde 1’lik nisan ayı artışında yıllık yüzde 6.75’lik bir gerçekleşme olacak.

Aylık artışın yüzde 1.25 ya da yüzde 1.50 olması durumunda ise nisan sonundaki yıllık oran yine yüzde 7’nin üstünde oluşacak.

Nisan artışının yüzde 0.50 dolayında kalacağı, böylece yıllık artışın da nisan itibariyle yüzde 6.00 ile yüzde 6.50 arasında gerçekleşebileceği tahmininin ağır bastığını belirtelim.

Fark açılacak, kapanacak

Geçen yıl, nisandaki hızlı artışın etkisiyle TÜFE nisan itibariyle yıllık bazda yüzde 11.14 gibi çok yüksek bir düzeye çıkmıştı. Bu yıl nisandaki oran yüzde 6.00-6.50 arasına inerse, geçen yıllı olan makas iyice açılacak.

Ancak, bu durum uzun soluklu olmayacak, bu kez mayıs ayında tersi bir gelişme yaşanacak. Geçen yıl nisanda yüzde 11.14’e çıkan yıllık artış, mayısta yüzde 8.28’e inmişti. Bu yıl nisandan mayısa yıllık bazda önemli bir hareket beklenmediği için mayıs sonunda yıllık oranlar yeniden birbirine yaklaşacak.

Mayıs, haziran, temmuz önemli

Mayıs, haziran ve temmuz ayları, fiyat artışlarının en ılımlı seyrettiği aylar. Hatta, bu aylar için tanımı değiştirmek ve fiyat artışı demekten bile kaçınmak gerek; çünkü fiyatlar bu üç ayın toplamında kimi yıllarda artmak bir yana azalıyor.

TÜFE, bu üç ayın toplamında 2003 yılında yüzde 0.85, 2004’e yüzde 0.78, 2005’te yüzde 0.44 arttı. Bu üç ay için fiyat artışı rekoru kırılan yıl olan 2006’da yüzde 3.08’lik artış yaşandı.

Sonrasında dalgalı bir seyir başladı. 2007’nin mayıs, haziran ve temmuz aylarında yüzde 0.47’lik gerileme oldu. 2008 ve 2009 yüzde 1.71 ve yüzde 1.01’lik artışlarla geçildi.

2010, söz konusu üç ayda fiyatların en hızlı gerilediği yıl olarak kayıtlara geçti. 2010 yılının mayıs, haziran ve temmuz ayları toplamında TÜFE yüzde 1.39 geriledi.

2011’de yüzde 0.54’lük artış yaşandıktan sonra, geçen yılın söz konusu üç ayında yüzde 1.33 düşüş oldu. Bir başka ifadeyle 2012, fiyatların mayıs, haziran ve temmuz ayları toplamında son 10 yılda 2010’dan sonra en hızlı gerilediği ikinci yıl durumunda.

Dolayısıyla yıllık TÜFE’nin nisan sonu itibariyle yüzde 6.5 dolayına inmesi tabii ki memnun olunacak bir durum. Ancak bu gelişme geçen yılın nisanındaki yüksek orandan kaynaklanıyor ve 2012 yılı, mayıs, haziran ve temmuz itibariyle bu yılki oranı yukarı çekmek için adeta tetikte bekliyor.