Yılın ilk müjdesi yayıncılıktan

3 Ocak Cuma günü gazeteniz DÜNYA ile birlikte dağıttığımız Kitap dergisindeki editoryal yazımızı bir temenni ile bitirmiştim:

“Türkiye’de son verilere göre kişi başına 6,8 kitap üretiliyor. Dergi okuma oranı yüzde 4, gazete okuma oranı yüzde 22, radyo dinleme oranı yüzde 24, televizyon izleme oranı yüzde 95. Ayrıca Türkiye’de kitap okuma alışkanlığında birinci sırayı yüzde 70’le İstanbul alıyor. Ankara, İzmir, Bursa ise İstanbul’un hemen arkasından geliyor. Uzmanlar, kitap satışlarında belirleyici faktörün ‘nüfus’ olduğunu, bir kentte üniversite bulunmasının, satış rakamlarını sanıldığı kadar etkilemediğini söylüyorlar.

Yeni yılın ilk günlerindeki veriler özetle böyle. Son temennimiz, 2014’ün bu rakamları kitap lehine değiştirmesi. Nasıl mı? Bizim sayemizde... Hep söylediğim gibi, kitaplar hiç eksik olmasın raflarınızdan, hep kitaplı kalın...”

Ve geçtiğimiz günlerde 2013’ün verileri Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından yayınlandı. Temennimiz “çabucak” gerçek olmuştu:

“Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı ISBN Ajansı ile Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü’nden edindiği bilgilere göre; 2013 yılında Türkiye’de 47 bin 352 çeşit (başlık) kitap yayınlandı.

2013’de toplam 536 milyon 259 bin 040 adet kitap üretildi (MEB tarafından okullara ücretsiz dağıtılan ders kitapları dahil.) Bu kitaplar için 330 milyon 017 bin 405 adet bandrol satın alındı. Milli Eğitim Bakanlığı 2013 yılında ilk ve orta öğretim öğrencilerine 206 milyon 241 bin 635 adet ücretsiz ders kitabı dağıttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre Türkiye’nin nüfusu (01.01.2013 itibariyle) 75 milyon 627 bin 384. Toplam kitap sayısının nüfusa oranına göre, 2013 yılında kişi başına 7,1 kitap düştü. 2012’de Türkiye’de 42 bin 337 çeşit (başlık) kitap yayınlanmış, 480 milyon 257 bin 824 adet kitap üretilmişti. Kişi başına düşen kitap sayısı 6,4’dü. 2013 verileri göz önüne alındığında, geçen yıla göre yayınlanan kitap çeşidinde yüzde 11,6, üretilen kitap adedinde yüzde 12 artış olduğu görülüyor.

UNESCO verilerine göre Türkiye 2013 yılında 42 bin 337 çeşit (başlık) kitapla dünyada 13. sırada. Uluslararası Yayıncılar Birliği’nin (IPA) 2013 araştırmasına göreyse Türkiye 1 milyar 682 milyon Euro ciro ile dünyanın en büyük 13. yayıncılık sektörüne sahip.”

Bizim elimizdeki rakamlar, yıl ortalarına aitti ve 6,4’ten 6,8’e doğru bir yükseliş yaşanıyordu. Gezi olaylarının kitap satışlarını bir süreliğine de olsa kesmesi, sonbahardaki yükselişe engel olamamış, 2013’ü 7,1 adetle bitirmiştik. Yine Yayıncılar Birliği’nin açıklamasına göre türlere göre dağılımsa şöyle gerçekleşmişti: “Eğitim kitapları 90 milyonla ilk sırada, çocuk kitapları 63 milyon adetle ikinci sırada, inanç türündeki kitaplar 62 milyon ile üçüncü sırada. Yetişkin kurgu türündeki kitaplarda bandrol satışları 60 milyon adede ulaşırken yetişkin kurgu dışı kitaplarda 35 milyon bandrol satıldı. akademik yayınlarda bandrol satış rakamı 20 milyona ulaştı.”

Dünya Kitap’taki yazımızda kişi başına kitap harcaması rakamını da vermiştik:

“Ülkemizde bir kişi kitaba yılda ancak 10 Avro ayırabiliyor.”

Eski istatistiklerde 1 Avro falan gibi gösterilen rakam, bugün 10 Avro’ya ulaşmıştı.