Yıla nasıl başlarsan öyle gidermiş

Genelde kabul görmüş olan bu söz, umarım ki enflasyon için geçerli olmaz. Ücret zamları öncesinde yapılan zamları inceleyecek olursak, vergi ve harçlar %58, köprü geçiş ücretleri %78 gibi birebir fiyatlaması devletin elinde olan kalemler dahi beklenen ya da hedeflenen enflasyonun çok üzerinde artırıldı.

Ücret zamları bahane edilerek hanehalkının tüketim sepeti için de ağırlığı çok yüksek olan gıda kaleminde de çift haneli artışlar gözlemliyoruz. Ulaşım ve barınma tarafında da görünüm pek iç açıcı değil. Normal koşullar altında ocak ayında enflasyon çift haneye yakın gelse kimse nedenini sorgulamaz. Peki bu kadar yüksek fiyat artışları sonraki aylarda ikinci tur etkiler ile bir sarmala dönüşmez mi?

Kamu harcamalarının yüksek bir bütçe açığına dönüştüğü ortamda cevap maalesef evet. Üstelik bütçe açığı içinde deprem felaketi nedeniyle yapılan yapılmak durumunda olan zaruri harcamaları hariç tutsak bile, Hazine'den yükü Merkez Bankası'na devredilen KKM ödemeleri ile daha da vahim bir durumla karşı karşıya geliyoruz.

Gelir dağılımı büyük sorun olmaya devam ettiği için toplumun dörtte üçü sadece yemek içmek barınmak için çalışıyor ve bunu dahi borç biriktirmeden yapamıyor.

TÜİK enflasyonu hesaplarken gıda harcamalarını dörtte bir olarak alıyor, açlık sınırının dört kişilik bir aile için 14.431 TL, yani ortalamayı yansıtmak için gelirinizin 57 bin TL üzerinde olması gerekiyor.

Diğer taraftan elimizdeki veriler çalışan nüfusun %40 bölümünün asgari ücretler yani 17.002 TL ile çalıştığını ve %40 diğer bir kesimin de asgari ücretin iki katından az bir gelir elde ettiğini gösteriyor, toplumun %80 kısmı için enflasyon hesabı kendi gerçekliğini yansıtmıyor da denebilir.

Ülkede yaratılan gelirin içinden emeğin aldığı pay giderek azalıyor ve bütçeyi dengelemek için alınan yeni vergi kararları daha kolay ve uygun olduğundan toplam tüketim üzerinden geliyor.

Vergi tabanını genişletmek, kayıt dışılığı azaltmak ve olması gerektiği gibi dolaylı vergilerin ağırlığını azaltmak tek yol ancak popüler olmayan bu yol pek tercih edilmiyor. O zaman daha ziyade günü kurtarıyoruz ve bugünü çözmek için gelecekten ödünç alıyoruz, kısırdöngü devam ediyor.