Yeşil konut finansmanı
Türkiye’de etki yatırımı modelinin gelişmesini ve iyi işleyen bir etki yatırımı ekosisteminin oluşturulmasını hedefleyen Etki Yatırımı Danışma Kurulu (EYDK), 23- 24 Mayıs tarihlerinde “Etki Yatırımı Zirvesini” gerçekleştirdi.
Zirve, Türkiye sınırları içinde ve ötesinde etki yatırımının hızla gelişen ekosistemini keşfetmek ve yeni işbirlikleri kurmak için fırsatlar sundu.
Etki ekonomisine yön veren alanında lider ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların konuşmacıları, etki sermayesi yöneticileri, kamu ve özel sektör temsilcileri, uluslararası ve ulusal yatırımcılar ile kalkınma finans ve diğer finansal kuruluşların temsilcilerini, “Etkiyi Hızlandırmak: Geleceği Şekillendir, Birlikte Dönüştür” teması çerçevesinde bir araya getirdi. Ben zirvenin ikinci gününde “Yeşil Konut Finansmanı için Yer Odaklı Etki Yatırımı” temalı panelde konuşmacıydım ama özel bir nedenden dolayı katılamadım. Konuşmamın detaylarını buradan paylaşmak istedim…
Yeşil finansman kavramı
Yeşil ve çevre dostu bir yaşamın teşvik edilmesi bugünümüz ve geleceğimiz için önemli. İklim değişikliği, çevre ve sürdürülebilirlikle ilgili sorunların çözümüne yönelik faaliyetlerin finansmanı açısından önemli olan yeşil finansman kavramı; enerji verimliliğinin arttırılması, biyo-çeşitliliğin ve temiz su kaynaklarının korunması, karbon yutak alanlarının geliştirilmesi, kirliliğin önlenmesi ve toksik atıklardan arındırılmış çevre oluşturulması ile kentsel sürdürülebilirliğin geliştirilmesine katkı sağlamayı amaçlıyor.
Reel sektörü yeşil dönüşüme zorlamak ve yeşil ekonomik dönüşüm için finansal kaynak sağlamak gibi temel fonksiyonları söz konusu. Bankalar ve diğer finansal kuruluşlar, yeşil sermaye piyasası araçları, uluslararası kalkınma kuruluşları ve Avrupa Birliği fonları ile kamu kaynaklı krediler yeşil finansmanın çatısını oluşturuyor… Yeşil finansmanın önemli uygulama alanlarından biri de yeşil konut olarak karşımıza çıkıyor…
Yeşil konut ve finansmanı
Yeşil konutu, sağlıklı, enerji verimliliği yüksek doğa dostu yaşam alanı olarak tanımlamak mümkün. Yapımında doğal ve yerel malzemeler kullanılması önemli. Bu nedenle sıhhi ve teknik kurulumlarında yenilenebilir ürünler kullanılıyor. Yeşil konutların finansmanında da bankacılık uygulamalarının aktif olarak kullanıldığını gözlemleyebiliyoruz.
Özellikle konut ipoteğine dayalı “yeşil finansman” kapsamında enerji verimliliği yüksek, çevreci konutların çoğalmasına ve sürdürülebilir şehirlerin gelişmesine katkı sağlanması ise çok önemli. Ülkemizdeki enerji verimliliği yüksek konut sayısını arttırmak amacıyla, enerji kimlik belgesi bulunan ve enerji performansı A ve B sınıfı olan konutların finansmanı bu kapsamda değerlendiriliyor.
Ancak yurt dışı uygulamalara baktığımızda (özellikle de Fransa’da) her evin karbon salınım miktarının da ölçümlenmesi, yüksek enerji verimliliğine ve düşük karbon salınım miktarına sahip konutlar için göreli olarak daha düşük maliyetli konut kredisi kullanılması söz konusu.
İpotek finansmanı sağlayan kurumların sürdürülebilirlik standartları Yeşil konut finansmanının bir de kredi sağlayıcısı kurum açısından önem arz eden tarafları var. 29 Nisan tarihinde Kamu Gözetim Kurumu “Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) 2’nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber”lerini görüşe açtı ve raporlamaların ipotek sağlayan kurumları ilgilendiren tarafı da söz konusu…
TSRS 2, ilgili kurumlardan ipotekli konutlara yönelik çevresel riskleri (100 yıllık sel bölgelerinde ipotek kredilerinin sayısı ve değeri; hava durumuna bağlı doğal afetler nedeniyle ipotek kredisinin temerrüde düşmesine ve ödenmemesine atfedilebilen coğrafi bölge bazında toplam beklenen zarar ve temerrüt halinde zarar gibi) raporlamalarını istiyor…
Sonuç
Enerji ve su tasarrufunun sağlanması, yüksek verimlilik, sağlıklı yaşanabilir bir çevrenin yaratılması, çevre alanların bio çeşitliliğine katkı ve bunlar karşılığında düşük faizli konut kredisine erişim imkânının yakalanması, finansman sağlayıcı kurumların bu döngünün oluşmasına katkı sağlaması hepimiz açısından çok önemli aslında. Yeşil konut ve finansmanı; finans sektörünün, konut yatırımcılarının ve gayrimenkul üreticilerinin ilgisini çekmek için gerekli ve ekonomik olarak tercih edilen bir çözüm olmalıdır, desteklenmelidir.