Yeşil balon

UZMAN GÖRÜŞÜ / Şant Manukyan / İŞYATIRIM Orta vadeli dönemde dikkatler yine ABD piyasalarında olacak. Gelişmekte olan ekonomiler ise bir kez daha krizin merkezi olma potansiyeli taşıyacak. Piyasanın en zayıf olduğu dönemlerde birkaç yanlış fiyatlama göze batıyordu. Bunlardan biri düşük kaliteli bonolarda varsayılan geri ödeyememe ihtimalinin yüzde 19 gibi çok aşırı bir seviyede fiyatlanması idi. Bu 5 yıl içinde düşük kaliteli bonoların yüzde 50'sinin default edeceği anlamına geldiği için yanlış olması ve kârlı bir fırsat yaratması muhtemel bir yanlış fiyatlamaya işaret ediyordu. Diğeri yine aynı dönemlerde 10 yıllıkların getirisi yüzde 3.50 civarında seyrederken finansal sektörde temettü getirisinin yüzde 7'lere çıkması idi. Bunu finansallarda alım yapılması gerektiği şeklinde değerlendirmiştik. Bir diğer hatalı fiyatlama ise ABX endekslerinde görülüyordu (halen de görülüyor). Konut piyasasında yaşananların bir felaket olduğu gerçeğini inkar etmeden ABX A'lara baktığımızda 10 civarında bir fiyat görüyoruz. Olan biten her şeye rağmen, 1 milyon dolarlık bir konutun 800K'ya gerilemesine, mortgage ödemelerinin yapılamıyor olmasına rağmen, bu kontratların altında, derinlerde, çok derinlerde bir yerde, finansal sihirbazlığın altında bir "konut" var ve değeri 100K'dan çok daha yüksek. Dolayısı ile şu anda bu piyasada da ciddi fırsatlar olduğunu düşünüyorum. 11900'lerde iken 13500'lere doğru bir hareket beklememizin temelinde de bu gelişmeler yatıyordu. Kısa vadeli gelişmeleri bir kenara bırakırsak uzun vadede ne tür bir strateji "çok ciddi" kazançlara neden olabilir? Pek çok kurumun raporlarını okuduğunuzda ortak görüşün ABD'de yaşanların ardından gerek kredi standartlarında gerekse finansal ürünlerin düzenlenmesinde önemli adımlar atılacağı yönünde. 2000 öncesine gidersek Rusya, Tayland gibi krizlerin ardından bu ülkeler de ekonomik stratejilerini değiştirdi ve daha sağlıklı bir yapıya kavuşarak bugün var olan çekiciliklerine kavuştu. Yine LTCM sonrasında hedge fon endüstrisinde yaşananlar nedeni ile bugün tüm olan bitene rağmen riskli varsaydığımız hedge fonlar değil güvenilir sandığımız bankalar darbe yiyor. Kısacası gereken düzenlemeler yapıldıktan sonra kriz içinde olan piyasa öne çıkarken güvenli varsayılan piyasalarda yığılan para o bölgede "gevşekliğe" neden oluyor ve kriz üretiyor. Bu nedenle önümüzdeki orta vadeli dönemde fokus yine ABD piyasaları olacak EM'ler (gelişmekte olan ekonomiler) ise bir kez daha krizin merkezi olma potansiyeli taşıyacaktır. Ancak şu anda bu noktadan, yani ABD'nin uzun vadede çekici olması, çok uzakta olduğumuzu düşünüyorum. Geride bıraktığımız döneme bakarsak birkaç balon olduğunu söylemek yanlış olmaz, önce teknoloji balonu, ardından oluşan atıl kapasitenin bir deflasyona neden olmaması için düşürülen faizlerle yaratılan konut balonu, bu balonun çökmesi ile kaçınılmaz bir şekilde oluşan emtia balonu herkesin aklına gelebilecek olanlar. Cevap bulmamız gereken ise bundan sonra oluşması muhtemel balon hangi alanda olabilir? Petrol fiyatlarında görülen yükseliş, mısır fiyatlarında yaşananlar, başta AB regülasyonları olmak üzere pek çok bölgede karbon emisyonlarının artık sınırlandırılması ve finansal bir piyasaya dönüştürülmesi, otomotiv şirketlerinin ürün yelpazelerinde artık hibrid modellerin giderek daha fazla yer alması gibi gelişmeler şayet yeni bir balon oluşacak ise bunun "Yeşil" bir balon olacağını düşündürüyor. Bu balon sadece alternatif enerjilerden değil, alternatif araba, elektronik eşya, konut, finansal piyasa vs.'lerden oluşacak. O halde bir sonraki adım şayet böyle bir balon oluşacağına inanıyor isek ne tür yatırım araçları olduğunun tespit edilmesi gerekiyor. Hisse piyasasında olası bir "Yeşil" balona oynamak için çok sayıda aday bulunuyor: First Solar (FSLR), FuelCell (FCEL), Plug Power (PLUG), Vestas Wind Systems (VWS DC), SunPower Corp. (SPWR), SunTech Power (STP), URS Corp. (URS), Oxford Catalysts (OCG LN), Ada-Es Inc. (ADES), Cree Inc. (CREE), Lighting Science Group Corp. (LSCG) Nuclear ETF (NLR), Hybrid Technologies (HYBR), Powershares Wilderhill Clean Energy Port. (PBW), Powershares Global Clean Energy Port. (PBD), Market Vectors Global Alternative Energy (GEX) bunlardan birkaçı. Future piyasalarında ICE ECX Emission kontratları hacimli diyebileceğim bir şekilde organize piyasalarda işlem gören en önde gelen finansal enstrüman. Ayrıca Chicago Climate Exchange de trade eden sülfür diokside organize piyasalarda işlem gören enstrümanlardan. Tezgah üstünde ise iklim türevleri giderek daha fazla büyüyen bir piyasa.