‘Yerli yazılım gelişsin’ demekle olmaz, fırsat vermek lazım

"Herşeyin temelinde yazılım var. Şirketlerin dünya çapında oyuncu olması, katma değer yaratan teknolojik yatırımlardan geçiyor. Bundan vazgeçersek, yarından vazgeçmiş oluruz. Şirketler yazılımla büyüyecek, Türkiye yazılımla kalkınacak. 2023 hedefl erinin temel dinamiği yazılım olacak.” Etiya CEO’su Aslan Doğan bundan iki sene önce yaptığımız söyleşide bu yorumları yapmıştı. Yerli yazılım konusu bir süredir Türkiye’nin gündemini yakından ilgilendiriyor. Biz de Aslan Doğan’la yeniden bir araya geldik, ve yerli yazılım konusundaki görüşlerini sorduk.

2004’te kurulan Etiya, bugün Türkiye’nin en büyük kurumsal yazılım şirketi konumunda. Gartner Raporu’na göre, kendi alanında dünyanın ilk sekiz oyuncusu arasında yer alıyor. 25. yıldönümünü kutlayacağı 2029’da ise dünyanın en büyük ilk üç yazılım şirketinden biri olmayı hedefliyor.

Aslan Doğan şu konuların altını çiziyor:

- “Şirketler kendi ülkelerinde büyür. Yatırımın önünü kesmemek ve yerli şirketlerin zamanla kendilerini ispatlamalarını sağlamak gerekiyor. Türk yazılım şirketlerinin üretiminin teşvik edilmesi, Türkiye’de ürünleşip, yurtdışına gitmelerinin sağlanması gerekiyor.”

- “Yabancıların olması rekabet açısından bizi güçlendirir, ama eşit şartların yaratılması lazım. Yerli yazılım gelişsin demekle gelişmez, gerekli imkanların tanınması gerekiyor.”

- “Biz kamu ihalelerine giremiyoruz, haberimizi bile olamıyor. Yerli yazılımla ilgili teşvikler var ama bunun mevzuata girmesi gerekiyor. Kamu İhale Kanunu’nda rekabet oluşturma diye bir madde varsa, ‘yerli yazılım alternatifi’ diye bir maddenin de eklenmesi gerekiyor. Bu bir mecburiyet olmalı.”

- “Türkiye’nin yazılımdaki marka değeri çok düşük. Bunun yükselmesi, nitelikli işgücünün gelişmesi için ürün satmak gerekir. Ameliyat yapmayan doktorla, ameliyat yapan doktor aynı olabilir mi? Satış ve pazarlama konusunda devletin daha fazla destek vermesi; stratejik davranması gerekiyor.”

- “Türkiye’nin çok genç bir nüfusu var. Yetenekli bir işgücüne sahibiz. Hızlı hareket edebilen, inisiyatif alabilen bir toplumuz, ama bunu bir yöntemle birleştirmediğiniz zaman, her girişim deneme, yanılma ve başarısızlıkla sonuçlanıyor. Yazılım çok ciddi bir potansiyel ve stratejik olarak ele alınması gerekiyor.”

Teknoloji, turizm ve tarım

Aslan Doğan, Türkiye’nin sahip olduğu potansiyeli her defasında dile getiriyor, ve doğru stratejilerle teknoloji, turizm ve tarım alanlarında bölgenin merkezi olabileceğimize inanıyor. Şunları söylüyor: “Bölgeye baktığınızda Türkiye kadar teknoloji üreten, teknolojiye yatkın genç nüfusu olan başka bir ülke yok. Teknoparklar çok başarılı. Çevre ülkelerdeki girişimcileri buraya çekilebiliriz. Yazılım istihdamı; kaliteli istihdam ve yeni iş alanları yaratmak anlamına geliyor. Geleceği yakalamak için bu alana odaklanmak zorundayız.”

Etiya bugün, Silikon Vadisi’ne, Singapur’a Dubai’ye ürün satan, ABD’ye yapay zeka ihracatı yapan bir şirket. Aslan Doğan, bunun sırrını sürekli inovasyon yapmak, çevikliği korumak, esnek olmak, trendleri yakından izlemekle açıklıyor. Etiya yapay zekaya üç yılda 2 milyar dolar yatırım yapmış. “Fark yaratacağımız alan burası; çünkü veriye hakim olan, geleceğe de hakim olacak” diyor Aslan Doğan. Yapay zeka pahalı bir Ar-Ge gerektiriyor. Bu nedenle Etiya, Cognitus ismini verdiği ürün sayesinde, yazılımda yapay zeka yeteneğini, bulut platformu üzerinden yazılımcıların erişimine açıyor. Bugün 1000 kullanıcı bu platforma bağlanıp, kendi uygulamalarını akıllı hale getirebiliyor.

Seferberlik ilan edilmeli

Aslan Doğan’a göre, şirketler ayakta kalmak ve büyümeye devam etmek için dijitalleşmek zorunda olduklarının farkındalar. Bunun için öncelikle, genel bir dijitalleşme stratejisi oluşturulması şart. İkinci önemli konu, kavramları somutlaştırmak. Yani teknoloji okuryazarlığı. “Bugün herkes Endüstri 4.0’dan bahsediyor ama, üretimin nasıl daha verimli hale geleceğini bilmiyor. Sanayinin yoğun olduğu yerlerde küçük laboratuarlar açmamız lazım. İnsanların dahil olduğu katma değerli üretimin, yazılımın faydalarını gösteren uygulamaları hayata geçirmemiz lazım. Kullandığımız kavramların gerçek hayatta ne anlam ifade ettiğini üreticilere aktarmak gerekiyor. Dijital dönüşümü yapacak kadroyu eğitmek gerekiyor. Bu konuda seferberlik ilan edilmesi gerekiyor. Mevcut üretim tarzı ile üreticilerin ayakta kalması mümkün değil” diyor Doğan.

İçimizden 4 CEO çıktı

Etiya’nın 600 mühendisi var. Bunların yüzde 36’sı kadın. Bu arada sektörde kadın çalışan ortalamasının yüzde 23’lerde olduğunu da hatırlatalım. Aslan Doğan, bu orana ulaşmak için pozitif ayrımcılık uygulamadıklarını; çeşitliliğin doğal olarak oluştuğunu söylüyor. Yani aslında, işini iyi yapana eşit fırsat sununca, denge de kendiliğinden oluşuyor. Etiya için bu çeşitlilik çok değerli, çünkü şirket yenilikçi fikirlere değer veriyor; gençlerin yaratıcılığını destekliyor, farklı fikirlerin işe dönüşmesinin önündeki engelleri ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Bu kapsamda, firma içi inovasyon ile, çalışanlarının fikirlerini ortaya koyup olgunlaştırmalarını sağlıyor. Aslan Doğan, “600 kişi 600 fikir anlamına gelebilir. İnsanların fikirlerini hayata geçirecek fırsatlar sunuyoruz. Etiya içinden çıkan dört şirket var. İçimizden dört CEO çıktı diyoruz. Bu şirketler; hızlı uygulama geliştirme platformu, görüntü işleme, akıllı tarım gibi farklı alanlarda hizmet veriyorlar” diyor.

Start-up'ların ürünleşmek için kelebek kadar ömrü var

Aslan Doğan, “Silikon vadisi yatırım yapacak star-up arıyor, bizde start-up var, para yok. Para verecek olanlar ise, fikre ortak olmak istiyor. Oysa gençlerin önünü açacak mekanizmaların oluşturulması gerekiyor. Aslında devlet teşvikleri yeterli, teknoparklar, kuluçkalar son derece başarılı, fakat bir start-up’ın ürünleşmek için kelebek kadar ömrü var. Bu nedenle teşvik mekanizmasını, mevzuatı hızlandırmak gerekli. Risk sermayesi çok az. Büyük kurumların risk sermayesi oluşturup, start-up’lara yatırım yapması ve onların yollarına bağımsız devam etmelerini sağlaması gerekiyor” diyor.