Yerli sermayeli sanayi kuruluşlarından Arçelik ve Vestel öne çıkmış duru
Petrol şirketlerini, demir-çelik üreten firmaları ve de yabancı sermayeli otomotiv üreticilerini küçümsemenin imkanı olamaz. Onlar da bu ülkenin ekonomisine katkı sağlıyor.
Ama gene de insan merak eder: Acaba bizim yerli sermaye ile kurulmuş sanayi tesislerimizden, üretimleri ve ihracatları ile öne çıkanlar hangileridir?
İSO'nun dün açıkladığı 2011 yılı rakamlarına göre toplam ciroda ve ihracatta Tüpraş büyük ara ile önde koşuyor.
Sonra Ford, Oyak ve Toyota gibi yabancı sermayeli otomotiv firmaları var. Onların peşinde 6.2 milyar TL ciro ile Arçelik 5.2 milyar TL ciro ile Ereğli ve 5.0 milyar TL ciro ile İskenderun Demir Çelik geliyor.
Kârlılıkta da petrol, enerji, madencilik ve demir-çelik üreticileri önde. Kârlılıkta Ülker'in 673 milyon TL'lik kârlılığı dikkat çekiyor.
İhracatta Arçelik 1.8 milyar dolar, Vestel 1.5 milyar dolar ihracat ile önde koşuyor.
2011 yılında özel sektör kuruluşların satış hasılatlarının reel olarak yüzde 17.3 oranında, üretimden satışlarının yüzde 15.2 oranında artması ilgi çekiyor.
Ancak üretimden satışlarda bu artışa karşılık net katma değer göstergesinin yüzde 1.8 azalmaya işaret etmesi üzerinde durulması gereken bir neticedir. Demek ki 2011 yılında 500 büyük sanayi firması net katma değer yaratma gücünü kaybetmiş.
Buna karşılık bir yıl önce toplam 36.3 milyar TL olan kârlar toplam 37.2 milyar TL'ye yükselmiş.
2011 yılında 500 büyüklerde çalışan sayısının 550 binden 574 bine yükseldiği anlaşılıyor.
Çalışan sayısının artmasına rağmen kişi başı yaratılan değer 615 milyon TL'den 770 milyon TL'ye yükselmiş.
1 milyon TL satış gelirini 2010 yılında 1.4 işçi sağlarken 2011 yılında 1.3 çalışan sağlar olmuş. Demek ki verimlilik artışı var.
2011 yılında 500 Büyük firmada özkaynaklar toplam kaynakların yüzde 41.5'una gerilemiş. 2005 yılında toplam kaynakların yüzde 51.5'u özkaynak idi.
Aktif kârlılığı bir yıl önceye göre yüzde 8.3 den yüzde 6.8'e, satış kârlılığı yüzde 5.8'den yüzde 4.8'e gerilemiş.
Net katma değerin satış hasılatına oranı yüzde 11.7'den yüzde 10.6'a düşmüş.
Yılın özelliği kârlılıktaki artışa rağmen finansal giderlerindeki artış nedeniyle sonuçta bilanço karlılığının gerilemesi. Firmaların borç özkaynak oranlarının bozulması. 2011 yılında döviz borçlarındaki kur ayarlamasının zarar yazılması ve de faiz oranlarındaki az da olsa yükselme, firmaların mali yapılarının bozulmasının ana nedeni.