Yeni’ye!
İleriye gitmek için dönüp geriye bakmak lazım her daim… Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100’üncü yılını geride bıraktığımız bu son günlerinde, 2023 yılının bir bakıma muhasebesini de yapmamız gerekir.
Yeni yılda Belçika’ya iş göçünün 60’ıncı yılını kutlayacağız.
Yeni gelen yıldan hep huzur, mutluluk ve barış istedik yıllarca. Ama yeni gelen yıl beraberinde daha fazla huzursuzluk, daha fazla çatışma, daha fazla mutsuzluk, daha fazla acı, daha fazla ayrışma ve daha fazla savaş getirdi.
2023’ün 6 Şubat’ında Güneydoğu ve bütün Türkiye acıya uyandı. Son 100 yılın en ölümcül depremlerinden biri 5 Şubat'ı 6 Şubat'a bağlayan gece, Türkiye'nin güneydoğusunda ve Suriye'nin kuzeyinde yaşandı. Kandilli Rasathanesi verilerine göre 7.8 büyüklüğündeki depremde son resmi rakamlara göre 50 bin 783 canımızı kaybettik.
Atatürk’ün “benim şahsi meselem” dediği Hatay başta olmak üzere Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Diyarbakır, Malatya ve diğer çevre illerde de can ve mal kayıpları yaşandı. Türkiye’de 10 ilde depremden dolayı üç ay olağanüstü hâl ilan edildi.
Avrupa Birliği, depremde Türkiye’nin mali kaybının 80 milyar euro olduğunu açıkladı.
24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna-Rusya savaşı 2023’te de aralıksız devam etti.
Pakistan’ın Hayber Pahtunhva bölgesindeki bir camiye düzenlenen intihar saldırısında en az 101 kişi hayatını kaybetti, 223 kişi yaralandı.
Yunanistan’ın Mora Yarımadası açıklarında göçmenleri taşıyan balıkçı teknesi alabora oldu. 104 kişinin kurtarıldığı faciada 82 kişinin cesedine ulaşıldı.
Hamas’ın askeri kanadı 7 Ekim’de, İsrail'e karşı “Aksa Tufanı” operasyonunu başlattığını duyurdu.
İsrail, “hiçbir uluslararası savaş kuralına uymayacaklarını” duyurarak, topyekûn karşı savaş başlattığını açıkladı. Yaklaşık bin 200 İsrailli hayatını kaybetti ve 240 İsrailli rehin alındı. Gazze'deki Sağlık Bakanlığı yaklaşık üçte ikisi kadın ve çocuk olmak üzere 13 binden fazla Filistinli can verdi.
Azerbaycan ile Ermenistan arasında çeyrek asırdır devam eden “Dağlık Karabağ” sorununda sona gelindi. Azerbaycan, 19 Eylül’de Bakü ve Erivan’ın otuz yılı aşkın süredir tartıştığı, Ermeni çoğunluğun yaşadığı Dağlık Karabağ’a operasyon başlattı. Azerbaycan’ın “Dağlık Karabağ bölgesinde anayasal düzeni tesis etmek amacıyla düzenlenen anti terörist bir operasyon” olarak tanımladığı 24 saat süren çatışmada, 600’e yakın kişinin hayatını kaybetti.
Sudan’da 15 Nisan’da başlayan General Abdel Fattah al-Burhane liderliğindeki ordu ile eski komutan Mohamed Hamdane Daglo arasında başlayan çatışmalar 10 binden fazla insanın ölümüne neden oldu.
Bağımsız bir düşünce kuruluşu olan Integrated Regional Information Networks’un (IRIN) verilerine göre günümüzde Afganistan, Suriye, Yemen, Güney Sudan, Myanmar, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Venezuela, Somali, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ukrayna, Rusya, İsrail, Filistin, Kore, Kolombiya, Hindistan, Pakistan, Dağlık Karabağ, Sudan ve Etiyopya başta olmak üzere dünyanın 40 bölgesinde sıcak çatışmalar ve savaşlar devam ediyor.
Şiddet her yerde…
Şiddet sadece savaş alanlarında değil spor sahalarında da kendini gösterdi. Türkiye Futbol Federasyonu tarafından ilk kez bir yıl önce verilen “fair play ödülü” alan Ankaragücü Kulübü Başkanı Faruk Koca, hakem Halil Umut Meler’e yumruk attı.
Türkiye’de 2023 yılının ilk 10 ayında kadına yönelik şiddetten ölen kadın sayısı 328 olarak açıklandı. Türkiye’de 2022 yılında 396 kadın eşi, eski eşi, babası, erkek kardeşi tarafından katledildi.
Yani her gün birden fazla kadının canını aldık.
Ama 2023 yılında belki de yüzümüzü güldüren bir tek kadınlar oldu.
A Milli Kadın Voleybol Takımı, “Filenin Sultanları” önce Milletler Ligi sonra Brüksel’de 2023 CEV Avrupa Voleybol Şampiyonu oldu.
Savaş sadece bu sıcak çatışma alanlarında değil, aynı zamanda toplumsal ve siyasi çatışma alanlarında da yaşanıyor maalesef. Yine de, yeni bir başlangıç için yeni yıla beş gün kalmışken, (u)mutlu yıllar…