Yenilenebilir enerji, kömürden daha fazla istihdam yaratıyor

Güneydoğu Avrupa ülkelerinin birçoğunda yeni kömür santralleri kurulması planlanıyor. AB ülkelerinin, özellikle de gelişmiş ekonomilerinde ise, kömür santralleri artık gündemde değil. Bunun nedeni kömür santrallerinin iklim ve sağlık üzerindeki olumsuz etkisi ve ekonomik açıdan verimsiz olması. Güneydoğu Avrupa ülkelerinde ise, hükümetler kurulacak yeni kömür santrallerinin istihdam yaratacağı vaatlerinde bulunuyorlar.

Uluslararası finans kuruluşlarının ve bankaların verdikleri kredilerin çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerini araştıran izleme örgütü Bankwatch geçtiğimiz günlerde Güneydoğu Avrupa'da kömür endüstrisinin istihdamı için verilen sözlerin gerçeği yansıtmadığını ortaya koyan bir analiz yayınladı.

Güneydoğu Avrupa’da hükümet yetkilileri mevcut ve yeni yapılacak kömürlü termik santrallerin 30 bin kişilik istihdam yaratacağına dair basın açıklamaları yapılırken, Bankwatch analizi bu bilgilerin aksine 5 binin üzerinde istihdamın yok olacağını öngörüyor. Bosna-Hersek, Bulgaristan, Yunanistan, Kosova, Makedonya, Karadağ, Romanya ve Sırbistan’ı kapsayan sekiz ülkenin incelendiği analizde, kömür endüstrisinin yeni kömürlü termik santral kurabilmek ve eskilerinin yaşam sürelerinin uzatılabilmesi için kullandığı 10 binlerce iş gücü yaratılacağına dair iddialarının fazlasıyla abartıldığı belirtiliyor.

Bankwatch çalışmasına göre, kömür endüstrisi tarafından öne sürülen 10 bin kişilik istihdamın korunacağı ve 17 bin 600 yeni istihdam yaratılacağı bilgisinin aksine, 5 bin 170 kişilik istihdamın yok olacağı tahmin ediliyor. İstihdam rakamlarındaki bu düşüş; Avrupa Birliği işgücü üretkenliğine uyum, teknoloji değişimi, linyit- taş kömürü madenciliği/ithalatındaki farklılaşma ve santrallerin elektrik piyasasında rekabetini artırma olarak özetleniyor.

Analizde örnek olarak verilen iş gücünün artacağının öne sürüldüğü güç santrallerinden biri olan 500 MW’lık Kosova e Re kömürlü termik santralinde sayılar arasındaki en büyük uçurum göze çarpıyor.

Temsilcilerin santrale dair basın açıklamaları, inşaat aşamasında 10 bin, işletme sırasında ise 500 yeni iş gücünün yaratılacağı yönündeyken; Bankwatch analizi, inşaat aşamasında bin 200 işçiden, işletme aşamasında ise 190 işçiden fazlasının görevlendirilemeyeceğini ortaya koyuyor.

Ayrıca analize göre, gerekenden çok işçinin çalıştığı bölgedeki kömür madenlerinin işçi sayılarında yeni santral yapılsın yapılmasın ciddi bir düşüş yaşanacağı öngörülüyor.

Yenilenebilirde istihdam 10.3 milyon kişiye ulaştı

Öte yandan bu yıl sadece Avrupa Birliği’nde yenilenebilir enerjinin istihdam ettiği kişi sayısı 1,5 milyon’a ulaşmış durumda.

IRENA’nın geçtiğimiz Mayıs’ta yayınladığı rapor, yenilenebilir enerji endüstrisinin, sadece 2017 yılında yüzde 5,3 artışla tüm dünyada 500 bin yeni kişiye istihdam sağladığını ortaya koyuyor. Böylece dünya genelinde yenilenebilir enerji sektöründe çalışan kişi sayısı 10,3 milyona ulaşmış oluyor.

Türkiye’de de yenilenebilir enerji sektörünün yarattığı istihdam rakamları aynı eğilimi takip ediyor. Türkiye, 2017 itibarıyla 53 bin kişiye rüzgar enerjisi sektöründe, 16,6 bin kişiye güneş enerjili ısıtma ve soğutma sektöründe, 12,7 bin kişiye ise PV güneş enerjisi endüstrisinde olmak üzere toplam 84 bin kişiye istihdam sağladı. Türkiye’de kömür madenlerinde çalışan 45 bin işçi olduğu göz önüne alındığında, yenilenebilir enerjinin sunduğu iş imkanları daha iyi anlaşılabiliyor.

Kömür endüstrisi ölüyor

Bankwatch Enerji Koordinatörü ve analizin yazarlarından Ioana Ciuta şu bilgileri veriyor: “Endüstri ölüyor ve istihdam için verilen sözler, işçileri ve toplulukları yanlış yönlendiriyor. Buna karşılık sadece Avrupa Birliği’ndeki yenilenebilir enerji pazarında istihdam 1,5 milyona ulaştı ve büyümeye devam ediyor. Ancak hükümetler kömürü korumaya harcadıkları çabayı yenilenebilir enerji için sarfederlerse, insanlar için daha iyi alternatifl er ortaya çıkabilir.” Bankwatch Araştırma Koordinatörü ve analizin yazarlarından Pippa Gallop ise şu yorumları yapıyor: “Kömür dönemi artık sona yaklaşırken Güneydoğu Avrupa bu eğilime duyarsız kalıyor. Hükümetlerin ölmekte olan bir iş kolunu desteklemek için bu bölgelerde harcadıkları kaynakların kömürden uzak bir dönüşüme yatırım için kullanılması gerekiyor”.