Yeni yılın en önemli sorunu "bürokrasi" olacak!...
Öncelikle okurlarımızın yeni yılını kutlayalım. Dünyamız ve ülkemiz için hiç de şanslı geçmeyen 2018 yılının bütün izleriyle geride kalmasını ve önümüzdeki 2019 yılının da ülkemize huzur ve mutluluk getirmesini dileyelim.
Dilerseniz 2019 yılının ilk iş gününde, dünden kalanlar ve geçmişten gelenler konuşulurken, biz bu ortamı bozmayalım. Anlamsız hayaller ekmeyelim, dolayısıyla hüsran da biçmeyelim.
Ama ekonomi için de çok önemli olan bir konuya dikkat çekelim: “Bürokrasi”.
Niye bürokrasi?...
Çünkü; işimiz ve ilişkimiz gereği sürekli olarak bürokrasinin çeşitli birimleriyle iç içeyiz. Şu andaki bürokrasiyi ve işleyişi çok iyi biliyoruz.
Çünkü; geçmişte 30 yıl bürokrasinin çeşitli birimlerinde en üst düzey yöneticilik yapmış olmanın birikimiyle bürokrasiyi irdeleyebiliyoruz, ya da daha başka bir ifadeyle bürokrasinin şifrelerini çözebiliyoruz.
Aslında bürokrasi hem gerekli ve hem de önemli. Devlet veya geniş anlamda kamu diye adlandırdığımız kamusal alanın fonksiyonlarının işletilmesi tanımlanmış bürokrasiye ve başarılması da işin içerisindeki liyakatli bürokratlara bağlı.
Açıkçası görev tanımlarını ve işleyişi ya da süreçleri ortaya koyan “bürokrasi” olmazsa olmazdır. Görevler tanımlanmamışsa ve süreçler belirlenmemişse o zaman keyfilik, kayırma ve anarşi ortaya çıkar. Bütün kurumsal yapıların; yani devletin, yerel yönetimlerin, büyük şirketlerin, meslek örgütlerinin, sivil toplum kuruluşlarının ve hatta güçlü ve köklü ailelerin bile bir işleyişi ya da kuralları vardır.
Dolayısıyla sözün özü bürokrasi, kamu hizmetlerinin etkin, hızlı ve güvenilir şekilde yapılabilmesinin ve özellikle denetlenebilmesinin koşuludur.
Hepimiz çok iyi biliyoruz ki ülkeyi seçilmiş hükümetler yönetir. Hükümetler de icraatlarını bürokrasi marifetiyle yapar. Bu yönüyle bürokrasiyi işleten bürokratlar, siyasetin emrindedir ve onun hedef ve talimatlarına göre görevlerini yerine getirir.
İşte bu noktada bürokratın liyakati öne çıkar. Liyakat sahibi, kariyerden gelen, kelimenin tam anlamıyla dürüst bürokratlar burada önemli hale gelir. Kesinlikle bürokratın sadakati yerine liyakatini esas almak esastır.
Oysa 15-16 yıldır iktidarda olan bu Hükümet ne yazık ki liyakati ıskaladı ve sadakati öne çıkardı.
Dolayısıyla bu bürokratlar, Hükümetin yükünü almak yerine, Hükümete yük oldu.
Onun için de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “bürokratik oligarşi” söylemi ta başından bugüne kadar hiç eskimeden devam etti durdu.
Hele yeni Cumhurbaşkanlığı Başkanlık sistemine geçişle müsteşar ve yardımcılıkları makamlarının kaldırılmasıyla üst yönetimin tamamen devre dışı bırakılması ve özel sektör ağırlıklı kişilerin Bakan ve Bakan Yardımcısı olarak görevlere getirilmesi ne yazık ki kurumsal hafızayı kesintiye uğrattı ya da zedeledi.
Burada amacımız bütün Bakan ve Yardımcılarını kesinlikle yargılamak değil. Çok çaba sergileyen ve başarılı işlere imza atan yönetimlere lafımız yok. Ama genel yapının da başarısızlığı sergilediğini söylemeden geçmek mümkün değil.
Kaldı ki yetkilerin aşırı merkezileşmesi ve tümüyle Ankara’ya taşınması da işlerin akışını olumsuz etkiledi.
Gelelim bir başka konuya…
Artık şimdi yeni bir durumla karşı karşıyayız. Bu önemli konuya dikkat çekmek lazım.
Malum 3 ay sonra yerel yönetim seçimleri var. Seçim takvimi hızlı bir şekilde işlemeye devam ediyor.
Böyle seçim dönemlerinde bürokratların ilginç tavrı oluşur. Bürokrasi, böyle zamanlarda adeta kaplumbağa gibi davranır; kafasını kollarını zırhının içine çeker, kendini korumaya alır. Artık bu durumdaki bürokrat kendisini güvenlik zırhına almış demektir.
Dolayısıyla böyle zamanlarda bürokrasiden hizmet beklemek hayal olur.
Sözün özü; bir yandan bürokrasinin kalitesi, bir yandan yeni sisteme uyum ve daha da önemlisi özel konjonktür nedeniyle bürokrasiden verim beklemek çok zor. Verimsiz bürokrasi de Hükümet icraatları için bir bakıma başarısızlık demek. Vatandaşın ve iş dünyasının işlerinin aksaması da bir başka sıkıntı veya önemli maliyet…