Yeni tatili beklerken!
Bayramda Ankara’daydık...
İlk gün sabah Rusya Büyükelçisi Andrey Karlov'un misafiriydik...
Çalışıyordu...
“Moskova’da Ruslardan sonra ikinci büyük nüfusa sahiptir Tatarlar. O nedenle Kurban Bayramı’nı bizde kutluyoruz. Rusya’nın birçok bölgesinde kutlanır” diye söze başladı Karlov...
Bayramlaşmanın ardından, Rusya ile Türkiye arasındaki gerileyen ticaret hacmini, tekrardan eski günlere döndürebilmek, hatta çok daha iyi yerlere getirebilmek adına yaptıkları çalışmaları anlattı... (Pazartesi gazetemizde yayımlanacak)
Ve, “Bu nedenle hafta sonları da dahil çok yoğunuz” dedi...
* * *
Gelen turist sayısı ve ihracatı düşen; ihraç ürünlerindeki Rusya pazarının büyük bölümünü yabancılara kaptıran Türkiye’nin kamu tarafı ise bu yılki ikinci 9 günlük tatilinde!
* * *
Özel bir bankada şube müdürü olup, tatile gitmeyen bir arkadaşım anlattı dün...
“Teyzemin üzerine 18 yıl önce bir mağaza açmışlar...
Umduklarını bulamayınca 2 ay sonra kapatmışlar...
O dönem mecburen BAĞKUR’lu olmuş teyzem...
Sonra hiç çalışmadı, devlete de ödeme yapmadı...
Geçen hafta, toplam 18 bin lira ödedi ve emekli oldu...
Hafta sonları ve bazı bayramlarda da çalışan benim gibi insanladan ise her yıl 30-40 bin lira kesiliyor maaşından, emekli olmaları için...
Bu nasıl bir sistem, anlaşılır gibi değil...”
* * *
Çok uzağa gitmedim...
Dayımdan örnek verdim...
“Kamuda çalışırdı...
Şefti...
İki bulmaca kitabı bitirirdi günde!
Eşi bankacıydı...
Şef yardımcısıydı...
O’nun işi biraz daha yıpratıcıydı!
Her gün bir ‘lif’ ya da ‘bebek kazağı’ örebiliyordu.
Kamu kurumları ‘kıraathane’ havasında olunca...
30 günlük yaz tatilinde sıkılırlardı!
‘Hasta raporu’ ile izinli oldukları dönemlerde de, AVM’lerde bulurlardı sağlıklarını!”
* * *
Bizde çay içmek için bir AVM’de buluştuk...
AVM bomboş...
Ancak, bütün dükkanlar açık ve bütün elektrikler yanıyor...
Tasarrufa ihtiyaç duyan ülkemde, diğer bir kıt kaynak da böyle harcanıyor...
AVM’lerde saat ve gün ayarı yaklaşık 10 senedir konuşuluyor...
Avrupa’nın gelişmiş ülkelerindeki uygulamayı, AVM’lerin haftada bir gün tatil olduğunu, akşamları en geç 7 gibi kapandığını ise herkes biliyor...
Yanısıra...
AVM’lerdeki 1 saatlik enerji faturasının, orta ölçekli bir hidroelektrik santralının üretimine eşdeğer olduğu hesaplandı...
İmalat sektöründe binlerce kalifiye eleman açığı varken, genç nüfusun en verimli çağında “hafif iş” olarak nitelendirilen hizmet sektörüne yönelmesine vurgu yapıldı...
Pazar günleri aile bireylerinin baskısıyla AVM’ye gitmenin bir zorunluluk haline geldiği, çalışanların bu nedenle dinlenemediği dillendirildi...
O gün yapılan harcamalar nedeniyle, aile bütçesinin açık verme potansiyeli ve bunun hafta içi çalışma verimliliğine etkisi sorgulandı...
AVM ve AVM’de ki dükkan sahiplerinin karar üzerinde yapacakları, “İstihdamı etkiler...”, “Üretimi etkiler...”, “Yatırımı etkiler...” şeklindeki olası çıkışlarına verilecek yanıtlar, Türk ekonomisine verilen zarar ve Avrupa’da ki örnekler de baz alınarak hazırlandı...
Ama, bu savurganlığın ve verimsizliğin devamını engelleyecek karar alınamadı...
* * *
Üretimi, tasarrufu kendine yetmeyen; buna rağmen verimsizliğe karşı önlem almayan; gençlerin büyük çoğunluğunu doğru alanlara yönlendiremeyen; bu nedenlerle cari açık verip, dışardan sıcak para gelmesini bekleyen; ‘konuşma’, ‘tartışma’, ‘tatiller’ ile gün geçiren bu ekonomi nasıl büyüyecek?