Yeni özelge sistemi

Maliye Bakanlığı 2010 yılı başlarında yaptığı düzenlemelerle, özelge verme makamını ve prosedürünü değiştirmiştir. Yeni prosedürün yapısından kaynaklansa gerek, yılbaşından beri neredeyse özelge verilmediği görülmektedir.

1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6009 sayılı Kanun'la özelge prosedürü ve özelge almanın hukuki sonuçlarıyla ilgili önemli yasal değişiklikler yapılmıştır.

Yapılan değişiklik sonrasında, özelge prosedürüyle ilgili bir Genel tebliğ veya sirküler yayımlanmamıştır. Bu Kanun'dan önce yayımlanan özelge sistemine ilişkin 395 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan açıklamaların geçerliliğini koruduğu ve aynı prosedür çerçevesinde uygulamanın devam edeceği düşünülmektedir.

Özelge başvurusu nereye yapılır?

Özelge verme yetkisi; Vergi dairesi başkanlıklarına, vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde ise defterdarlıklara verilmiştir.

Bu çerçevede özelgeler; Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan değil, doğrudan yetkili vergi dairesi başkanlığı veya defterdarlıklardan talep edilmelidir.

Özelge başvurusu nasıl yapılır?

Özelge talepleri, Gelir İdaresi'nce hazırlanan "Özelge Talep Formu" kullanılarak yapılabilmektedir. Bu form kullanılmadan yapılan başvurular yanıtlanmamaktadır.

Özelge başvuruları için ücret ödenmesi gerekir mi?

Özelge başvuruları ücretsizdir. Bu başvuruların belirli bir ücret (harç) karşılığı yapılması yönünde bir düzenleme hazırlığı yapılmış ve vergi tasarısına bir madde konmuş, ancak yasalaşmamıştır.

Cevap süresi nedir?

Gelir İdaresi Başkanlığı'nca bir süre önce yayımlanan ve başkanlığın web sitesinde halen yer alan kamu hizmet standartları tablosundaki bilgiye göre, özelge talepleri için azami yanıt süresi 45 gündür.

Bir süredir özelge başvuruları büyük ölçüde yanıtlanmadığı için belirlenen sürenin bir önemi yoktur.

Özelge bağlayıcı mıdır?

Özelgeler bağlayıcı değildir. Vergi inceleme elemanları özelgelerde yer alan görüşün aksine rapor yazabilirler.

Özelgeler, inceleme elemanını bağlamadığı gibi mükellefler için de bağlayıcı değildir. Ancak özelgede yer alan görüşe uyulması, ceza ve faize karşı yükümlüleri korur.

Ceza ve faize karşı korur mu?

Özelgeler öteden beri cezaya karşı koruma sağlarken, 6009 sayılı Kanun'la yapılan düzenlemeyle, gecikme faizine karşı da koruma sağlar hale gelmiştir. Buna göre, alınan özelge doğrultusunda hareket edenlerin, vergi cezası ve gecikme faiziyle karşılaşması söz konusu olmayacaktır.

Eski özelgeler de aynı korumaları sağlar mı?

1 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanun'la yapılan düzenleme, özelge doğrultusunda işlem yapanlar için gecikme faizi uygulanmamasını öngörmektedir.

Buna göre, hangi tarihte alınmış olursa olsun, alınan özelgede yer alan görüşe uyanların, 1 Ağustos 2010 tarihinden sonraki dönemler için gecikme faiziyle karşılaşmaları düşünülmeyecektir.

Dolayısıyla daha önce alınan özelgelerin yenilenmesine gerek yoktur.

Meslek kuruluşlarına verilen görüşler aynı hukuki sonuçları doğurur mu?

Odalar ve birlikler gibi meslek kuruluşları zaman zaman üyelerinin vergisel sorunlarıyla ilgili olarak Gelir İdaresinden görüş isteyebilmektedirler.

Bu başvurular, doğrudan Gelir İdaresi tarafından, özelge sistemine dâhil edilmeksizin, kamu hizmet standartları tablosunda yer alan bilgiye göre, en çok 3 ay içinde cevaplandırılmaktadır.

Meslek kuruluşlarına verilen görüşler, Vergi Usul Kanunu'nun 414'üncü maddesinde düzenlenen özelge veya sirküler kapsamına girmemektedir. Dolayısıyla ceza ve faizle ilgili aynı korumaları sağlamamaktadır

Özelge sonradan değişebilir mi?

Tebliğ ve sirkülerde yer alan açıklamalar değiştirilebildiği gibi özelgelerde yer alan görüşlerin değiştirilmesi de mümkündür. Gelir İdaresi'nin zaman zaman verdiği görüşleri yeniden değerlendirdiği ve değiştirdiği de geçmişte görülmüştür.

Gelir İdaresi'nin özelgeyle verdiği görüşü değiştirmesi durumunda, yeni verilen görüş doğrultusunda işlem yapılmasının doğru bulunması halinde, geçmiş uygulamaların da düzeltilmesi gerekir. Düzeltme sonucu iade çıkması durumunda iade yapılır, ek vergi çıkması durumunda ise vergi, ceza ve faizsiz olarak ödenir.

İtiraz edilebilir mi?

395 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'yle yürürlükten kaldırılan 188 sıra no.lu Genel Tebliğ'de, Bakanlığın yerel birimleri tarafından verilen görüşün yeniden değerlendirilmesinin talep edilebileceği belirtilmiştir. Bu dönemde başvurular yine yerel birimlere yapılmış, yerel birimler Bakanlıktan görüş alarak başvuruyu yanıtlamışlardır.

Yeni düzenlemede verilen görüşlerin yeniden değerlendirilmesinin talep edilebileceğine ilişkin bir açıklama olmamakla birlikte, özelge başvuru prosedürüne uyularak, verilen özelgede yer alan görüşün yeniden değerlendirilmesinin istenebileceği düşünülmektedir.