Yeni nesil eğlence sistemleri ile şehir ekonomisine değer katıyor
Almanya merkezli istatistik portalı Statista tarafından yayınlanan ve eğlence sektörünün Türkiye’deki gelişimini ortaya koyan araştırmaya göre, tema park ve eğlence merkezlerinin 2009 yılında 16 milyon dolar seviyesinde olan geliri, 2017 sonunda tahmini olarak 131 milyon dolara yükselmiş durumda. Sektörün geliri, aradan geçen 8 yılda yüzde 700’ün üzerinde artarken, 2020 yılında söz konusu rakamın 140 milyon doları aşacağı tahmin ediliyor.
Dünyada tema park sektörünün büyüklüğünün 45 milyar dolara ulaştığı görülüyor. Amerika’da ABD; Avrupa’da ise Fransa tema park denilince akla ilk gelen ülkeler. Fransa’nın başkenti Paris’te yer bulunan Disneyland’ın yıllık geliri yaklaşık 1,6 milyar dolar. Yani Türkiye’de tema parkların toplam gelirinin yaklaşık 12 katı.
Her yıl Themed Entertainment Association (TEA) ve AECOM iş birliğiyle hazırlanan Küresel Cazibe Merkezleri ve Ziyaretçi Raporu (The Global Attractions and Attendance Report) araştırmasına göre, dünyanın en fazla ziyaretçi çeken 10 tema parkı yılda 140 milyon kişiye ev sahipliği yapıyor.
Bugün dünyanın en fazla ziyaret edilen tema parkı olan Florida’daki Magic World her yıl tek başına 20 milyonun üzerinde ziyaretçiye ev sahipliği yapıyor.
En fazla ziyaretçi çeken 10 tema parkın 6’sı ABD’de, 3’ü Japonya’da, 1’i ise Çin’de bulunuyor.
Türkiye’yi Tema Park konsepti ile tanıştıran şirket ise, bundan 8 yıl önce kurulan Outdoor Factory. Havaalanlarındaki reklam panolarıyla reklam sektörüne giriş yapan, ardından Türkiye’nin önde gelen markalarının üç boyutlu kampanyalarına imza atan şirket, bugün hem belediyelerle işbirliği içinde projeler gerçekleştiriyor, hem de Tema Park konsepti ile Anadolu’daki birçok şehrin turizmde kalkınmasına katkı sağlıyor.
Şirket, ilk başta üç boyutlu üretimi gerçekleştirecek makineler için 300 bin dolarlık bir yatırıma imza atmış. Tema parklarda kullanılan makine parkurlarının Türkiye, Ortadoğu ve Türki Cumhuiyetleri distribütörlüğünü yapıyor. Bunun yanı sıra, şehirleri cazibe merkezine dönüştürecek “hayalleri” kağıda yansıtan güçlü bir tasarım ofisi var.
“Türkiye’nin vizyonu sahil şeridine spor aletleri yerleştirmekle sınırlı olmamalı” diyen Outdoor Factory Yönetici Ortağı Toygar Yedigöz, “Tema Park konsepti, dünyada oldukça uzun bir geçmişe sahip. 150 yıllık Tema Park’lar var. Türkiye’de ise pazar henüz çok yeni. Tema parklar bulundukları şehirlerin ekonomisine değer katıyor, turist sayısını artırıyor. Şehirleri çekim merkezi haline getiriyor. Biz de turizme katkı sağlayacak, gelen turistin zamanını iyi geçirmesini sağlayacak parklar ve tarihimizi yaşatacak yeni yesil müzeler yaratmaya çalışıyoruz” diyor.
Tema parkın yarattığı etki büyük
6-7 sene önce Osmaniye Belediyesi ile tanıştıklarını söyleyen Yedigöz, Tunceli’den sonra Türkiye’nin en mutsuz ikinci şehri olan Osmaniye’nin, bugün tema park sayesinde bölgesindeki şehirlerin çekim merkezine dönüştüğünü söylüyor. Yedigöz şu yorumları yapıyor: “Belediye Başkanı Kadir Kara bizimle tanıştı ve şehir için hayalini anlattı. Osmaniye’ye 55 dönüme bir park tasarladık. 3-4 sene içinde tema parkı hayata geçirdik.
Şimdi civar illerden insanlar Osmaniye’ye eğlenmeye geliyorlar. Esnaf kalkınıyor. Belediyeler de artık tema park yatırımının ne kadar çok olduğuna değil, yarattığı etkiye bakmaya başladılar.”
Kültürümüzü yaşatacak projeler
“Türkiye’nin tema parklara ihtiyacı var” diyen Toygar Yedigöz, önümüzdeki döneme yönelik projelerini şöyle anlatıyor: “İstanbul’un Londra’daki 125 metrelik “London Eye” gibi simgeye ihtiyacı var. Dubai 220 metrelik dönme dolabı bitirmek üzere. Şu için paramız olmayabilir, ama 80 metrelik bir dönme dolap yapıp, altında farklı çarşı konsepleri geliştirebiliriz. Bunun yanı sıra Dağ kızakları gibi farklı projelerimiz var. Öte yandan, Millet Bahçeleri için, kültürümüzü yaşatan ve yansıtan projeler tasarlıyoruz. Örneğin Trabzon’a içinde Sümene Manastırı, Avni Aker maketi gibi şehrin tarihi değerlerini yansıtacak bir ‘MiniaTrabzon’ yapmak istiyoruz.”
Yeni nesil müzeler
Outdoor Factory’nin öncelik verdiği bir diğer alan da müzeler. Adana Kurtuluş Harbi Müzesi, Çanakkale Müzesi, Osmaniye Kent Müzesi gibi 10 müzeyi hayata geçiren Outdoor Factory, bu çalışmalarında geleneksel müze kavramının dışına çıkıyor. Yedigöz, “Projeksiyonların, dijital ekranların devreye girdiği bu yeni nesil müzelerde, üç boyutlu üretim ile bir film seti ortamı yaratıyoruz. Ziyaretçilerimizi, yansıtılan o döneme, o ana götürüyoruz” diyor.
750 milyon dolarlık Katar "hayali"
İlk olarak Bayraktar Holding ve Gür Yapı ortaklığındaki Vialand’i hayata geçiren Outdoor Factory, bugün Özbekistan, Katar ve Chicago’da ofis açmaya hazırlanıyor. Sekiz yılda 3 milyon cirodan 120 milyon ciroya ulaşan şirketin hedefi, Türkiye’de yeni olmasına rağmen, dünyada önemli bir pazara sahip olan bu sektörde, küresel oyuncular arasına girmek. Yedigöz şu bilgileri veriyor: “Amacımız, ihracat yaparak ülkemize katkı sağlamak. Bugün yurtdışında 150 yılını dolduran tema parklar var. Bu parkların her yıl renove edilmesi gerekiyor. Bugün geldiğimiz noktada, Disneyland’ın Satın Alma Müdürü gelip bizi buluyor. Çünkü aynı kaliteyi daha uygun fiyatla sunabiliyoruz. Ofis açmaya hazırlandığımız Chicago’da 25 tema park var. Öte yandan, Katar’ın hedefi Dubai’deki tema parkların daha büyüğünü yapmak, Dubai’den daha fazla turist çekmek. 2022 Dünya Kupası Katar’da gerçekleşek. Bir çok önemli projelerin hayata geçeceği anlamına geliyor. Biz de bu nedenle Katar ofisimizi açıyoruz. Katar ile ilgili şöyle bir hayalim var: 750 milyon dolarlık bir tema park tasarladık. Yanıma alacağım bir Türk müteahhitlik firması ile bu parkı yapabilir ve ülkemize 750 milyon dolar getirebiliriz. Bu nedenle herkes küçülmeye giderken, biz yatırımı hızlandırdık.”