‘Yeni İhracat Planı’

29 Ağustos günü, Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan Yeni İhracat Planı’nı açıkladı. Şimdiye kadar yapılan ihracat hamleleri toplantılarında alışmadığımız, iç bağlamı tutarlı bir sunum görmek bizleri gerçekten memnun etti.

Özellikle kalkınma planı ihracat hedefi olan 226.6 milyar ABD Doları gibi, daha önce çok yüksek seslerle telaffuz edilen ve siyaset cilası ile parlatılmış 500 milyar ABD Doları’na kıyasla daha makul ve gerçekçi olabilecek bir rakamın telaffuz edilmiş olması çok olumlu.
İhracatın büyümeye katkısı yadsınamaz bir gerçek ve ihracat ailemizin gururu olarak ekonomideki yerini her geçen gün kuvvetlendiriyor.

Ancak, dış ticaret açığının nedenleri konusunda yapılan yorumlara katılmak biraz mümkün değil. İthalatın, kurdaki hızlı ve ciddi yükselmeler nedeniyle hız kesmesini vurgulamadan dış ticaret açığının azalmasına sevindirici diye bakmak, sorunun diğer unsurlarını ihmal etmek gibi görünüyor.

Planda belirtilen unsurlardan dikkatimizi çeken ilk nokta “İhracata dayalı istikrarlı bir büyüme modeli” ifadesi oldu. İkinci sıraya “Hedef Pazar ve hedef ürün odaklı ihracat” ifadesini koyabiliriz.
Hedefler ve Politika Araçları bölümünde belirtilen “Orta ileri ve yüksek teknolojili ihracatımızın arttırılması” çok memnuniyet verici bir ifade ancak uzun yıllardır dile getirildiği için nasıl yapılacağı konusunu dikkatle izleyeceğiz. Bu konunun gerçekleşmesinden de ziyadesiyle memnun olacağımız biline…

Yine aynı sayfada “Dış Ticaret Meslek Liseleri” açılacağı belirtiliyor. Böylece nitelikli dış ticaret elemanı ihtiyacının giderilmesinde kaynak sağlanmaya çalışılacağını düşünüyoruz. Önerimiz bu okullar açmadan önce, buralarda eğitim verecek öğretmenlerin yetiştirilmesi.
Dış ticaret konusunda hiçbir bilgisi olmayan kişilere bu yükü ve sorumluluğu vermemeliyiz. Bugün mevcut Dış Ticaret Meslek Yüksek Okulları ve lisans seviyesinde öğrenim veren üniversitelerden mezun olan gençlerimizin mesleki niteliklerinin hangi seviyede olduğunu herkes biliyor. Bu kadar meslek odaklı okul olmasına karşın, sektör neden nitelikli eleman ihtiyacını karşılaşamıyor ve buradan mezun olan gençlerimizin yüzde kaçı dış ticaret konusunda çalışıyor acaba?

Hiçbir araştırma yapıldı mı bu konuda?

Öte yandan, iğneyi kendimize, çuvaldızı başkasına batıralım.

Kaç tane ihracat firması ve ihracatçımız, yetiştirmek üzere dış ticaret öğrencisini stajyer olarak alıp, onlara fotokopi çekmek ve çay taşımak dışında iş yaptırıyor?

Söylemekten dilimde tüy bitti amma yine söyleyeceğim “Yetişmiş elemanın ağacı yok ki gidip dallarından toplayasınız.” Biz ihracatçılar, onlara kapılarımızı açıp mesleki uygulamaları göstermez ve yaparak öğrenmeleri için fırsat tanımazsak, bu gençlerin iş aramaya geldiklerinde sudan çıkmış balık gibi olmaları da son derece doğal ve kaçınılmazdır.

Plandaki hedef ülke yaklaşımı çok olumlu. Ancak sunumda belirtilen ülkelerden Irak ve İngiltere zaten uzun yıllardır ciddi boyutta ticaret yaptığımız ülkeler, biz diğerlerine daha fazla odaklanalım.
Brexit sonrasında ne yapılacağı, İngiltere tarafındaki en önemli konu.
İhracatçılarımızın, listedeki diğer ülkelere daha yoğun bir ilgi göstermelerini sağlamak için alınacak tedbirler neler olacaktır?

Devlet destekleri yine vurgulanıyor amma her zamanki sorumuzu tekrarlayacağız “Devlet destekleri ne zaman gecikmeden ödenmeye başlanacak?”
Plan uzun yer kısıtlı, devamı bir sonraki sohbette…