Yeni Gelir Vergisi Tasarısı (2)

19 Haziran 2013 tarihli DÜNYA’da yer alan makalede, yeni Gelir Vergisi Kanunu Tasarısı’yla ilgili konuları yazmaya başlamış, konunun devamının geleceğini belirtmiştim.

Bugünkü makalede kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bugünün konuları kira gelirlerinin ve taşınmaz satış gelirlerinin vergilendirilmesi.

1) Gerçek kişilerin kira gelirlerinin vergilendirilmesi

Tasarı gerçek kişilerin kira gelirlerinin vergilendirilmesi konusunda üç önemi değişiklik öngörmektedir. Bu değişiklikler şu şekilde özetlenebilir:

a) Emsal kira bedeli uygulaması

Kira gelirleri için bir vergi güvenlik önlemi olarak uygulanan emsal kira bedeli düzenlemesi korunmaktadır. Ancak eşin anne ve babasının kullanımına bedelsiz olarak tahsis edilen konutlar için emsal kira bedeli esasının uygulanmasına son verilmektedir.

Bu durumda, eşin anne ve babasının kullanımına bedelsiz olarak tahsis edilen konutlar için emsal kira bedeli üzerinden gelir beyan edilmeyecektir.

b) Götürü gider uygulaması

Mevcut kanuna göre kira gelirlerini beyan edecek olanlar, gider indirimi konusunda iki seçimlik hakka sahiptir. Bunlar kira gelirlerinin gayrisafi tutarından gerçek giderlerini indirebilecekleri gibi, bu giderlerine karşılık olmak üzere kira gelirlerinden %25 oranındaki götürü gider tutarını indirebilirler.

Tasarıyla, kira gelirlerinde götürü gider uygulaması kaldırılmamakta ancak sınırlandırılmaktadır.

Yapılmak istenen düzenlemeyle,

- Mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen kazancın tespitinde hâsılattan gerçek giderlerin indirilmesi esas yöntem olarak belirlenmektedir.

- Taşınmazların işyeri olarak kiraya verilmesinde kira tutarına bakılmaksızın götürü gider uygulaması kaldırılmaktadır.

- Taşınmazların konut olarak kiraya verilmesinde belli bir hâsılat tutarın üzerinde gelir elde edilmesi durumunda götürü gider uygulamasına son verilmektedir.

Tasarıya göre, elde ettikleri gayrimenkul sermaye iradı sadece taşınmazların konut olarak kiraya verilmesinden oluşan ve buna ilişkin hâsılatları, vergi tarifesinin;

- İkinci gelir diliminde yer alan tutarı (26 bin TL) aşmayan mükelleflerin, diledikleri takdirde gerçek giderlere karşılık olmak üzere hâsılattan istisna tutarını düştükten sonra kalan kısmın %25'ini,

- İkinci gelir dilimindeki tutarı aşıp üçüncü gelir dilimindeki ücret dışındaki gelirler için geçerli olan tutarı (94 bin TL) aşmayan mükelleflerin ise aynı şekilde bulunan tutarın %15'ini, götürü gider olarak indirmeleri mümkündür.

c) İrtifak hakkı tesisinden elde edilen gelirler

Tasarıda, taşınmazlar üzerinde, başka bir taşınmaz veya üçüncü kişiler lehine süreli veya süresiz irtifak hakkı tesis edilmesinden elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı olarak tanımlanmaktadır. Bu düzenlemeyle mevcut yasal boşluk giderilmiş olmaktadır.

Konut kira gelirlerinde istisna uygulaması devam etmektedir

Mevcut Gelir Vergisi Kanunu’na göre, konut kira gelirlerinin 3.200 lirası gelir vergisinden müstesnadır. Bu istisnaya tasarıda da aynen yer verilmiştir.

2) Gerçek kişilerin taşınmaz satış gelirlerinin vergilemesi

Tasarıda gerçek kişilerin taşınmaz satışından elde ettikleri gelirin vergilemesinde önemli değişiklikler yapılmaktadır.

Öncelikle, ikamet amacıyla satın alınan ve fiilen ikamet edilen tek konutun elden çıkartılmasından doğan kazançlar gelir vergisinden istisna tutulmaktadır.

Bunun dışındaki taşınmazların elden çıkartılmasından sağlanan değer artış kazanlarının vergileme koşulları da yeniden belirlenmektedir. Yapılmak istenen düzenlemeye göre, taşınmazların elden çıkarılmasından sağlanan kazançların;

- İki tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %40’ı,

- Üç tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %50’si,

- Dört tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %60’ı,

- Beş tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %75’i,

vergiden müstesna tutulmaktadır.

Yukarıda sayılan değer artış kazançlarındaki istisnalara ek olarak, bir yılda elde edilen değer artış kazancının (menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkartılmasından elde edilen kazançlar hariç), gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan tutarlık kısmı (10 bin 700 TL) gelir vergisinden müstesna tutulmaktadır.

Yeni Gelir Vergisi Tasarısı’yla ilgili konulara devam edilecektir.