Yeni dönemde farklı bir Obama görmeye hazır olalım
Orhan AKIŞIK
6 Kasım 2012 ABD seçimlerinin galibi Barack Obama, geçtiğimiz pazartesi günü kendisine gönül veren yüzbinlerin katıldığı muhteşem bir törende yemin ederek yeni dönemine başladı. Törenin, Siyahların özgürlüğü yolunda yaşamını yitiren Martin Luther King'in anıldığı günde olması bir tesadüf. Obama'nın, törenin hemen sonrasında yaptığı konuşmaya tepkiler farklı. Genel olarak, iyi hazırlanmış bir konuşma olduğu söylenebilir. ABD Başkanı, dört yıl önceki konuşmasında gir(e)mediği konulara bu defa değinme fırsatı buldu; ekonominin güçlendirilmesi dışında, iklim değişikliğiyle mücadele edileceğini, göçmen ülkesi olmaya devam edeceklerini, eşcinsellerin eşit muamele görmeleri için var gücüyle çalışacaklarını ve dünyadaki demokratikleşme hareketlerini destekleyeceklerini söyledi.
***
Obama'nın ikinci döneminin hem iç hem de dış politik sorunlar açısından kolay geçmeyeceği kesin. Demokratların yüzde 90'ı, Bağımsızların yüzde 68'si Başkan'ın başarılı olacağını söylerken, Cumhuriyetçiler arasında bu düşünceyi paylaşanların oranı ancak yüzde 40'ı buluyor. Yüzde 51 ülkenin genel gidişatından memnun iken, yüzde 49 karşı görüşte. Her iki siyasi görüş arasındaki kutuplaşmanın arttığını düşünenlerin oranı ise yüzde 70. ABD'nin, tarihinin Büyük Deflasyon'dan sonraki en büyük ekonomik krizini yaşadığı dönemde görevi alan Obama'nın, geçen dört yıllık dönemde ortaya koyduğu icraatın başarısız olduğu söylenemez. Halkın çoğunluğu da böyle düşünüyor olmalı ki, onu yeniden seçti. Bunda ayrıca, Cumhuriyetçiler arasından tüm toplum kesimlerinin sesine kulak verecek bir aday çıkmamasının da payı var. Cumhuriyetçi Parti'ye kamuoyu desteği tarihin en düşük seviyelerinde, çarşamba günü Temsilciler Meclisi'nde borçlanma limitinin herhangi bir rakamla sınırlı olmaksızın mayısın sonuna kadar arttırılmasında bunun da muhtemelen etkisi olmuştur. ABD Başkanı, sağlık harcamaları ve bütçe açığını azaltmak için zor kararlar almak zorunda kalacaklarını; ancak, gelecek kuşaklar ve öncekiler arasında bir tercih yapmalarının söz konusu olmadığını söylüyor. Yani, Obama ne Cumhuriyetçilerin düşündüğü boyutta sosyal harcamalarda ciddi kısıntılar düşünüyor; ne de eğitim, iklim değişikliklerinin yol açtığı çevresel sorunlarla mücadele ve yeni istihdam alanlarının açılması gibi gelecek kuşakları yakından ilgilendiren konulardan vazgeçiyor. Yaşlı ve genç kuşakları birlikte memnun etmenin yolu büyümenin sürekliliğine bağlı.
***
Obama yönetiminin önümüzdeki dönemde, Uzakdoğu'dan Ortadoğu ve Afrika'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada otoriter rejimler üzerindeki baskısı muhtemelen artacaktır. Yeni kabinede Dışişleri, Savunma ve Hazine bakanları değişiyor. Başarılı Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın yerine 2004 yılında Bush ile girdiği Başkanlık yarışını kaybeden Massachusetts Senatörü John Kerry geçerken, Savunma Bakanı Leon
Panetta'nın yerini Cumhuriyetçi Parti'den Nebraska önceki Senatörü Chuck Hagel, Hazine Bakanı Tim Geithner'in yerini ise Jack Lew alacak. Hagel'in Savunma Bakanlığı'na atanması İranlı yetkilileri sevindirirken Cumhuriyetçiler atamadan memnun değil. Nedeni, Hagel'in 2001 ve 2008 yıllarında İran'a uygulanacak ambargoya karşı çıkışı. Bundan yola çıkarak, bir askeri operasyon olasılığının ortadan kalktığı söylenebilir mi? İran'ın hesabı tutmayabilir. Amerikan tarihine geçen Başkanlar arasındaki yerini almaya kararlı görünen Barack Obama, konuşmasında yeni döneme dair net mesajlar verdi. Dış politik konularda atılacak ABD'nin konumunu güçlendirici adımların, iki parti arasında iç politik sorunlardan kaynaklanan anlaşmazlıklarda Obama'nın elini güçlendirmesi muhtemeldir. Bundan dolayıdır ki, Başkan son döneminde içte olduğu kadar dışta da ABD'nin konumunu güçlendirici adımları atmaktan çekinmeyecektir. Yeni dönemde öncekinden çok farklı bir Obama görürsek hiç şaşırmayalım.