Yeni çağda, yeni keşif: Yapay zekâ

Yaşama, çalışma ve iletişim şeklimiz, son yıllarda meydana gelen olağanüstü teknolojik gelişmelerin bir sonucu olarak hızla değişmeye devam ediyor. Yapay zekâ, sesli asistanlardan öneri motorlarına, sürü­cüsüz araçlara ve tıbbi teşhislere kadar çok çeşitli sektörlerde devrim yarattı ve bunun sürmesi bekleniyor.

Yapay zekânın temel hedefi, geleneksel ola­rak insan zekâsına ihtiyaç duyulan görevleri yerine getirebilecek bilgisayarlar yaratmak iken, robotlar, bilgisayarla görme, doğal dil iş­leme ve makine öğrenimi gibi çok çeşitli tek­noloji ve teknikleri içerir. Bu yenilikler, bilgi­sayarlara veriyi analiz etme, kalıpları tespit etme ve çoğunlukla insan kapasitesini aşan bir performansla bilinçli sonuçlara veya tah­minlere varma yeteneği verir. Yapay zekâ­yı kullanarak karmaşık sorunlar çözülebilir, prosedürler iyileştirilebilir ve çok sayıda sek­törde yeni fırsatlar yaratılabilir.

Yapay zekânın potansiyeli görünüşte sınır­sızdır. Hayatımızda yer alan birçok alanın iyi­leştirilmesi, yaratıcılığın artırılması ve çok daha fazlası konusunda büyük umut vaat edi­yor. Şimdiden bu alanlarda yapay zekânın top­luma getirebileceği faydaları görebilirken, her teknolojide olduğu gibi yapay zekâ da toplum­da bazı endişeleri gündeme getiriyor.

Yapay zekânın evrimi, buluşlar ve keşifler

Yapay zekânın evrimi, onlarca yıla yayılan büyüleyici bir yolculuk oldu. Erken dönem te­orik kavramlardan evrilerek günlük hayatımı­zın ayrılmaz bir parçası haline geldi.

Yapay zekâ alanı, araştırmacıların akıllı davranışlar sergileyebilecek makineler ya­ratma fikrini keşfetmeye başladığı 1950’ler­de ortaya çıkarken, Alan Turing ve John Mc­Carthy gibi öncüler, makine zekâsı kavramı­nı ve Turing Testini tanıtarak yapay zekânın temelini attılar.

Yapay zekâ ilerlemeleri buluş süreçlerine giderek daha fazla katkıda bulunurken, yapay zekâ kullanılarak bulunan buluşun muciti ve patentlenmesi en önemli tartışma konuların­dan birisi olacak. Ekosistemin bu anlamda ke­sinliğe ve öngörülebilirliğe ihtiyacı var. Geliş­miş yapay zekâ yeteneklerinin mevcut patent uygulamalarındaki durumu için bir strateji oluşturulması gerekiyor.

Yapay zekâ buluşları bilgisayarla uygulanan buluşlardır, modellere ve algoritmalara daya­nır. Bu modeller ve algoritmalar matematik­seldir, giriş verileri üzerinde çalışır ve çeşitli çıktı verileri biçimleri sağlar.

Yapay zekâ buluşları, bir bilgisayar prog­ramı veya geleneksel bir bilgisayar gibi prog­ramlanabilir bir cihaz tarafından uygulanır­ken, teknolojinin tüm alanlarında kendine alan buluyor. Yapay zekâ buluşlarının birçok yönü için patent koruması aranıyor. Bu yöner­gelerin amaçları doğrultusunda, yapay zekâ buluşları “uygulamalı yapay zekâ” veya “temel yapay zekâ” olarak kategorize ediliyor.

Gelecekteki yapay zekâ teknolojilerinin ye­tenekleri ve uygulamaları doğru bir şekilde değerlendirilinceye kadar bu tür güncelleme­lerin ayrıntıları net olmayacak olsa da yapay zekâ envanterindeki ani bir paradigma deği­şikliğine ve ihtiyaç duyabilecek diğer sorun­lara yanıt süresini azaltmak için yeterli ye­teneklere sahip olmak gerekiyor. Ülkelerin yapay zekâ ve diğer gelişen teknolojilerdeki li­derliği yapay zekâ envanterindeki ani bir pa­radigma değişikliğine ve ihtiyaç duyabilecek diğer sorunlara yanıt süresini azaltmak için yeterli yeteneklere sahip.

Yapay zekâ sonrası buluşlarda patent

İnsan katkılarını ve yaratıcılığını korumak, özellikle yapay zekâ kullanımı daha yaygın ha­le geldikçe ve buluş süreçlerine daha fazla kat­kı sağladıkça, buluşların korunması ve des­teklenmesi inovasyon ekosistemi için kritik öneme sahip olacak.

Yapay zekâ yeteneklerinin mevcut durumu göz önüne alındığında, mevcut yasalar yapay zekânın buluş sürecindeki rolünü yeterince ele alıyor mu, bu konunun üzerinde durulma­sı önem arz ediyor.

Dünyada yapay zekâ destekli buluşların ta­nınması için patent yasalarının değiştirilme­si gerekebilir. Yapay zekâ gelişmiş bir araç iken, öngörülebilir gelecekte yapay zekânın yenilikçi süreçteki rolü, kendi başına bir bu­luş olarak nitelendirilemeyecek karmaşık bir araç olarak da belirebilecek.

Son dönemde Avrupa’da yapay zekâ tarafın­dan üretilen buluşların patentlenebileceğine hükmedilen kararlar alındı. Yapay zekâ kulla­nımının mümkün kıldığı buluşlar patent ko­rumasına mutlaka hak kazanmalıdır.