Yeni bir dünyaya uyanmak

Geçen hafta Cumartesi günü Yunanistan’ın kreditörlere bir plan sunduğu haberleri ile piyasalar artık sayısını unuttuğum bir şekilde sorun çözüldü havasına girmişti. Ancak anlaşma kararının açıklanmasını beklediğimiz Salı günü toplantıdan çıkan haber Yunanistan’a 48 saat daha tanındığı oldu. Ardından sızan belgelere baktığımızda kreditörler ve Yunanistan’ın tamamen farklı teklifler üzerinde tartıştıklarını gördük. Temelde her ikisi de aynı rakama ulaşmak istiyorsa da belgelerin ruhu tamamen farklı. Yunanistan geçici ve kalıcı bazı vergiler, ihale gelirleri ve uzun süreye yayılmış reformlarla kendisinden talep edilenleri yapmaya çalışırken kreditörler, IMF demek daha doğru olur, özellikle SSK reformunda bastırıyor. Birkaç maddeyi paylaşarak farklılıkları göstermek istiyorum. Kreditörler askeri harcamalarda 200 değil 400 milyon euro tasarruf edilmesi, ordunun küçültülmesi istiyor. Kurumlar vergisinin Yunanistan'ın istediği gibi yüzde 26’dan yüzde 29'a değil yüzde 28’e yükseltilmesini talep ediyor. Sosyal yardım gözden geçirilmesi ile GSYH’ının 1/2si kadar  tasarruf edilmesi, şans oyunlarına verginin IMF teklifinde kendisine yer bulmuş. Yunan teklifi 500 milyon Euro üstü karlarda bir defaya mahsus yüzde 12 vergi içermesine rağmen IMF bunun üstünü çizmiş.Yine 4G ve 5G lisansları ile gelir elde etme teklifi kabul görmemiş. Yunan adalarında ikamet eden düşük gelirli kişilere vergi indirimi maddesi iptal edilmiş. Adalardaki KDV oranının yükseltilmesi de (ki ana karaya oranla yüzde 30 düşük olan adalar da var) diğer bir ciddi anlaşmazlık. Bölgenin turizme olan uygunluğu göz önüne alınırsa kritik bir nokta.  Sosyal güvenlik sisteminde ise emeklilik yaşının yükseltilmesinden kamunun primlere katkı payına kadar pek çok noktada uyumsuzluk var. Yunanlılar emeklilik maaşlarının bazı hanelerin tek geliri olduğunu ve şu anda yapılacak bir kısıntının insani trajedilere yol açacağını savunuyor. Kreditörler ise muhtemelen A4 kağıtları üzerinde gördükleri rakamları değerlendiriyorlar. Yunanlıların bu koşulları kabul edip etmeyeceği belki de siz bu yazıyı okuduğunuzda öğrenmiş olacağız. Ancak kabul etmeleri durumunda da dramının bittiğini söylemek zor.  Cari ekonomik koşullarda Yunanistan’ın borçlarını çevirmesi için yeni bir af gerekiyor. Ancak yazıyı olası bir  rest durumunda olabileceklerle tamamlamak istiyorum. Böyle bir durumda en kritik gelişme ECB’nin Yunan bankalarını fonlamaya devam edip etmeyeceği olacaktır. Ve muhtemelen de etmeyecek. O zaman ülkede bir banka tatili ilan edilerek , muhtemelen hafta sonu veya varsa bir bayram tatiline denk düşürülür, sermaye kontrolleri ilan edilecek. Hemen Euro’dan çıkması gerekmiyor. Ancak çeşitli kesimlerin maaş ve ödemelerini yapabilmek için Euro’ya paralel bir ödeme aracı piyasaya sürülecek. Bu gelişme enflasyonu tetikleyecek. Yunanistan bazı kredilerini ödeyemeyeceğini açıklayacak. ECB ise İspanya ve Portekiz gibi ülke tahvillerine spekülatif saldırıları engellemek için QE’yi büyüteceğini veya alımları öne çektiğini açıklayacak. Kısacası yeni bir dünyaya uyanacağız. Daha fazla bilinmezliğin olduğu ve direksiyonda oturuyor sandığımız kişilerin daha az kontrole sahip olduğu bir dünya.