Yeni bir dünyaya adım atarken
Francis Fukuyama, dünyada önemli yankı uyandıran “Tarihin sonu” makalesinde, liberalizmin zaferini ilan ediyor, dünyada önemli bir değişimi olacağına inancını belirtiyordu. O dönemde hiç kimse değişimin Amerika’dan yaşanacağını, oradan yeni bir dünyaya adım atılacağını düşünmüyordu.
Oysa şimdi Trump’ın seçim kazanması sonrası değişimin odağında Trump’ın aldığı/alacağı kararların etkili olacağı görülüyor.
Trump seçim kampanyası sırasında son dönemde kaybetmiş Amerikalılar alt ve orta sınıflara umut vererek küreselliğe karşı söylemiyle başkan seçildi. Ama kabinesini birtakım askerler ve önemli şirket yöneticilerinden oluşturdu.
İçe kapanmak için Amerika’nın önemli uluslararası anlaşmaları ile ilgili değişimler yolunda adımlar attı. Kanada ve Meksika ile Nafta anlaşmasında değişime gideceğini açıkladı. AB ile yürütülen Trans Atlantik Ticaret Anlaşması (TTIP) görüşmelerini askıya aldı. Trans Pasifik Anlaşması’nı (TTP) iptal etti. Çin’den yapılan ithalata yüzde 45 vergi koydu.
Doğaldır ki şimdi bu anlaşmaları askıya alınan ya da iptal edilen ülkeler karşı atağa geçeceklerdir.
Bu da yeni bir dünyaya adım yolunda değişimleri beraberinde getirecektir. Trump öncesi Amerika ve Trump sonrası dünyada farklı ve yeni ilişkiler yaşanacaktır.
Bunları şimdiden kestirmek mümkün değildir. Amerika’nın yakın komşuları Meksika ve Kanada’nın tutumu ne olacaktır. 2050 yılının dünya liderliğine yürüyen Çin ve Hindistan bugünkü sessizliğini bozup ne zaman atağa geçecektir. AB ülkeleri TTIP’in askıya alınması karşısında nasıl bir girişimde bulunacaklar. Diğer iptal edilen anlaşmalarda yer alan ülkeler nasıl bir yol izleyecekler. Şu anda bütün bunlar soru işaretleri içeriyor.
Bu ülkelerin Trump yönetiminin aldığı kararlara karşı, harekete geçeceklerini tahmin etmek yanlış olmaz.
Bütün bunlar dünya ticaret ağında çok önemli değişiklikler olacağını gösteriyor. Doğal olarak bu değişimler bizim için sorunlar yaratabileceği gibi imkanlar da sağlayacaktır. Bunlardan yararlanabilmek için dünyadaki değişimleri yakından izleyerek pro-aktif davranmamız gerekir. Yeni bir dünyaya adım atılırken ondan yararlanmayı sağlayacak adımları atmamız gerekir.