Yazılı basının ölümsüzlüğü, dijital ortamda var olabilmesine bağlı
"Tüm haberleri gazete sayfasına sığdıramazsanız, suçluluk duyarsınız. Öte yandan, kalabalık bir metroda gazete okumak ve gazete sayfalarını çevirmek çok mümkün değil. Gazetelerdeki grafik veya fotoğraflar, tabletlerdeki kadar etkileyici olamıyor. Gazeteler, klasik 'başlık ve metin' formatını izlemeye devam ediyorlar. Hızla hareket eden bir toplumda, büyük sayfalı gazeteler mobil okuyuculara ağırlık yapan çimento bloklara benziyor. Peki herhangi bir tartışma yaşamadan, neden sadece formülü değiştirmiyoruz? Sonuçta, ilk gazeteler de tablet değil miydi?" diyen gazete tasarım gurusu Dr. Mario Garcia, bugün The Times, The Independent, The Guardian gibi birçok gazetenin tabloid formatta olmasının temel nedenini "okuyucuların her yanını saran teknoloji" olarak tanımlıyor.
Teknolojik ilerlemeler ve beraberinde gelen sosyal değişim, gazeteciliğin temel soruları olan "Ne, Nerede, Niçin, Ne zaman, Nasıl ve Kim"in yanına bir de tasarımın "T"sini eklemiş durumda. İnsanlar artık kolay ulaşılan, kolay okunan ve fark yaratan haber kanallarını, platformları tercih ediyorlar.
Dünya çapında 500'ün üzerinde gazetenin danışmanlığını yapan gazete tasarım gurusu Mario Garcia, basın sektörünün yaşamakta olduğu dönüşümü ve iPad gazeteciliği gibi yükselen trendleri yakından izleyen bir isim. Önümüzdeki beş sene içinde, şu an hayal bile etmediğimiz çok farklı platformların ortaya çıkacağını söylüyor. 1T Gazete Tasarım Günleri'nin konuşmacıları arasında yer alan Garcia'nın, sorularımızı yanıtlarken öncelikli olarak vurguladığı konu tablet gazeteciliğine geçmeyen veya geçmeyi planlamayan yazılı basının, geride kalmaya mahkum olduğu. "Basılı medyanın sonu mu geldi?" sorusuna ise "Kesinlikle hayır" diyor Garcia, ama yeni bir dönemin başladığına işaret ediyor: "Çok sayıda kişinin tercih edeceği bir platform olmaya hazırlanan tabletler, basılı medyanın kardeşi olmaya aday. Online medya ise, bunu başaramadı."
Tabii ki haber merkezlerinin de bu değişime ayak uydurması, tablet baskısı için farklı bir editör, görsel yönetmen belirlemesi gerekiyor. Garcia, bu değişimin çok kolay olmayacağını kabul ediyor ve "Çok sayıda editörün ölmesini beklememiz gerekecek, ki bir çoğu benden genç" diyor.
Garcia'nın gazeteciliğin geleceğine yönelik öngördüğü temel değişimler ise şöyle:
Hikayeyi nasıl anlattığınız önem kazanacak
"Gazeteciliğin geleceğine yönelik en büyük değişim hikaye anlatmakla ilgili olacak. Bu da, mobil telefonlar, online, basılı medya ve tabletler olmak üzere dört farklı platformda gerçekleşecek. Sadece gazeteciler değil, aynı zamanda medyanın finansal tarafının da bu değişimi algılamak için çaba sarf etmesi gerekecek. Reklamı nasıl sattığınız, içeriğe ne kadar değer biçtiğiniz, pazarlama stratejinizi ne şekilde belirlediğinize kadar her konuda uyumlu bir değişime ihtiyaç duyulacak. Şu anda gerçek bir devrim yaşanıyor. Okuyucular sabırsız, teknolojiyi yakından takip ediyorlar ve onlara bilgi sunabilmeniz açısından, size, on sene öncesine oranla çok daha az zaman tanıyorlar."
Gazeteler, kestirme yol sunmalı
"Genç nesil saatler boyunca oturup, gazetede yazan hikayeleri okumuyor. Son dakika haberler zaten avucunun içinde. Bu nedenden dolayı gazeteler okura daha fazla 'giriş noktası ve kestirme yol' sunmalı. Onları tek bir söz veya kısa bir özetle içine çekmeli. İnsanlar kendilerine ilginç gelen hikayeleri okurlar. Bu rolü tabletler doldurabilir; Daha az metin, daha fazla grafik ve görsel sayesinde, okuyucuya daha fazla giriş noktası sunabilirler."
Beş sene içinde hayal bile etmediğimiz yeni platformlar çıkacak
"Dijital platformlar lider konumda olacak. Yazılı basın ikincil, fakat önemli bir role sahip olacak. Yine de şu platform diğerinden daha etkili olacak diyemeyiz. Mobil cihazlarda ve online medyada daha çok "Son dakika" haberleri öne çıkarken, yazılı basın ve tabletlerde daha rahat yorumlar yer alacak diye düşünüyorum. Bu arada önümüzdeki beş sene içinde, şu anda farkında bile olmadığımız yeni platformlar ortaya çıkacak. Yaratıcılığı destekleyen teknolojik bir çevrede yaşıyoruz."
Kağıdın lüksü olmalı
"Yazılı basın yeni bir rol üstlenecek. Yazar William Powers gibi, baskının ölümsüz olduğuna, fakat ölümsüz olmak için değişmesi gerektiğine inanıyorum. Dijital, zaman avantajına sahip. Yazılı basın ise analiz, yorum, kalıcılık sunmak zorunda: Yani kağıdın bir lüksü olmalı. Yazılı basının uzun bir süre daha bizimle olacağını düşünüyorum; fakat bu değişimi uygulayan yeni rollerini üstlenenler başarılı olacaklar. Dijital trendi görmezden gelenler, yok olmaya mahkumlar."
Kolay ulaşılan, kolay okunan, çekici haberler
"Tasarımın rolünde bir değişiklik yaşanmayacak: Kolay ulaşılan, kolay okunan, çekici haberler yaratın. Bunun dünya genelinde çok sayıda örneği var. Bence en başarılı olanlar markanın 'DNA'sını en iyi şekilde taşıyan; hikaye anlatımını sağlam görsel araçlarla destekleyen ve platformlar arasında fark yaratabilenler olacak. Tasarım stratejileri ise her platforma göre değişim gösteriyor."
Wikileaks işi tehlikeli boyuta taşıdı
"Vatandaş gazeteciliğinin iyi bir şey olduğunu düşünüyorum. Vatandaş gazeteciliği, yarattığı hareketlilik sayesinde, gazetecilerin de işlerini daha iyi yapmalarını sağlayabilir. Wikileaks ise bunu farklı ve tehlikeli bir boyuta taşıdı."