Yaz saati uygulaması ve borsamız

Cenk Erdal / Yatırım Finansman

Mart ayinin son Pazar günü, sabah 03:00'de, Avrupa ülkeleri ile uyumlu olarak saatlerimiz bir saat ileri alarak 'Yaz Saati' uygulamasına geçtik.  Gün ışığından daha fazla yararlanılması, elektrik enerjisinin aydınlatmada kullanılan bölümünden tasarruf sağlanması amacını taşıyan bu uygulama, birçok tartışmayı da beraberinde getirdi.  Konuya taraf olan görüşleri şu şekilde üçe ayırabiliriz: ticaretimizin önemli bir kısmının artık Rusya ve Orta Doğu'ya yöneldiğini öne sürerek artık hep yaz saati kullanmayı öneren bazı sanayiciler; meteorolojik gözlemlerde kesinti ve hatalara sebep olduğu gerekçesiyle hep kış saatini kullanmayı tavsiye eden meteorologlar ve son olarak ta Batı ülkeleriyle bütünleşmesi görece yüksek finansal hizmetler, ulaştırma gibi sektörlerde çalışan ve mevcut durumun aynen korunmasını isteyen profesyoneller.

Ekvatoral kuşağın dışında kalan bölgelerde güneşlenme suresinin yıl boyunca önemli farklılıklar gösterdiği gerçeğinden hareketle, gün ışığının fazla olduğu dönemlerde insanların büyük çoğunluğunun normal şartlar altında "uykuda" geçireceği bu zamanı faydalı olarak kullanabilmek amacıyla yapılan bu işlemin etkilerini aşağıdaki grafikte gözlemleyebiliriz.

Kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Greenwich_GB_DaylightChart.png
2007 yılı boyunca İngiltere'nin Greenwich kasabasında (İstanbul için de durumun benzer olduğunu söyleyebiliriz) güneşlenme durumunu gösteren bu grafikten görüleceği üzere yaz aylarında güneşin doğuşu gereksiz bir şekilde çok erken saatlere (sabah 05:00 ve hatta daha erken) isabet etmekte ve ileri saat uygulaması sayesinde bu dilim suni olarak akşam saatlerine transfer edilmektedir. 

Aydınlanmada kullanılan elektrik enerjisinden bu şekilde büyük tasarruf sağlaması acısından tartışmasız avantajlı olan bu uygulama, tüm Avrupa ülkelerinde aynı dönemde gerçekleştirildiği için uluslararası ilişkilerde de herhangi bir kopukluğa sebep olmamaktadır.

Sermaye piyasalarımıza gelen yabancı yatırımların büyük çoğunluğunun Londra üzerinden geldiğini dikkate aldığımızda, borsamızın işlem saatleri ve Londra'da çalışan yatırım profesyonellerinin mesai saatlerinin mümkün olduğunca birbirleriyle örtüşmesinin önemi ortaya çıkmaktadır.  Mevcut durumda 9:30'da başlayan hisse senetleri piyasamızı takip etmek isteyen Londra'da yerleşik bir yatırımcı kendi yerel saatiyle en geç saat 7:30'da, hatta gereken hazırlıklarını da yapabilmek için normal şartlarda 6:30'da işbaşı yapması gerekmektedir.  Avrupa'dan kopuk bir bicimde sürekli yaz saati uygulamasına geçilmesi durumunda (milyonların henüz gün ağarmadan yollara düşmesi sonucunu da not ederek), Londra'daki profesyoneller mesai saatlerini1 saat daha erkene çekmek zorunda kalacaktır.  Buna bir de son günlerde borsamızın işlem saatlerinin uzatılarak sabah ve akşam birer saat uzatılması ihtimali de eklendiğinde, piyasamızı Londra'dan takip etmek isteyen yatırımcıların saat 04:30'da işbaşı yapamayacağı açıktır.  Bu durumda ülkemize gelecek portföy yatırımları azalabilir ya da artık ülkemizin kategorik olarak Avrupa'dan değil de Dubai, Singapur gibi Asya merkezlerinden takip edilmesi sonucu ortaya çıkabilir.