Yatırımları artırma yönünde yeni adımlar…

Son 15 güne baktığımızda, yatırımları artırma yönünde hükümetin yeni adımlarını görüyoruz. Hükümet, yatırım ortamını iyileştirme adına sürekli bir çaba içerisinde. Bu adım veya çabaların sonuç verip vermeyeceği hususu ayrı bir konu. Ama çabalar ısrarla devam ettiriliyor.
Gelin bu çabaları bir gözden geçirelim.

Yatırım teşviklerinde değişiklikler yapıldı.
20 Ocak 2018 tarihli ve 30307 sayılı Resmi Gazete'de 2017/11133 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişik Yapılmasına Dair Karar” yayımlandı.
Söz konusu karar ile aşağıda özetlenen düzenlemelere yer verildi.
- Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar öncelikli yatırım konularına dahil edildi.
- “Cazibe Merkezleri Programı" kapsamında yer alan 4'üncü ve 5'inci bölge illerindeki organize sanayi bölgeleri ile Kilis ilinde yer alan organize sanayi bölgelerinde gerçekleştirilecek yatırımların, 6'ncı bölgede uygulanan desteklerden aynı oran, miktar, süre ve şartlarda yararlanacağı hükme bağlandı. Bunun için bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırım şartı aranmayacağı belirtildi.
- Hava taşıtları ve motorlarının bakım ve onarımına ilişkin yatırımlara, İstanbul’da yapılması durumunda da bölgesel destekler sağlandı.
- Bazı kağıt ürünlerinin üretimi konusundaki yatırımların desteklenmesinde değişikliğe gidildi.
- Makarna, makarna ile entegre irmik yatırımları, ev hayvanları için hazır yem, balık unu, balık yağı, balık yemi, kuruyemiş, turşu yatırımları bölgesel destek kapsamına alındı.
- Asgari 5 milyon TL tutarındaki havalimanı ve havalimanı yer hizmetleri yatırımları bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanabilir hale getirildi.
- Aynı şekilde asgari 200 milyon TL asgari sabit yatırım tutarındaki havalimanı ve havalimanı yer hizmetleri yatırımları büyük ölçekli yatırımlara dahil edildi.

Cazibe merkezleri ile ilgili düzenlemeye işlerlik getirildi.
25 Ocak 2018 Tarihli ve 30312 sayılı Resmi Gazete'de 2018/11201 Karar sayılı “Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında” Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Görece az gelişmiş bölgelerdeki yatırım ortamını canlandırarak istihdam, üretim ve ihracatın artırılmasına ve bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik yatırımların desteklenmesi yönünde yeni adımlar atıldı.
Bu önemli düzenleme ile neler getirildi?...
- Karar ekinde yer alan Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illerde; özel sektör tarafından gerçekleştirilecek imalat sanayii yatırımları ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projelerine destek sağlanacak.
- Karar kapsamında 31.12.2020 tarihine kadar yapılacak olan teşvik belgesi müracaatları yeniden değerlendirilecek.
- Karar kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar, Cazibe Merkezleri Programı Değerlendirme Komitesi tarafından uygun bulunması halinde yeni desteklerden yararlandırılacak. Bu destekler şunlar olacak:
- Enerji desteği,
- Gümrük vergisi muafiyeti,
- KDV istisnası,
- Kurumlar vergisi indirimi,
- Sigorta primi işveren hissesi desteği,
- Yatırım yeri tahsisi, faiz desteği,
- KDV iadesi,
- Gelir vergisi stopajı desteği,
- Sigorta primi desteği,
gibi.
Bu desteklerden 6’ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanılacak.
- Cazibe Merkezleri Programı Değerlendirme Komitesi, Ekonomi Bakanı’nın koordinasyonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Kalkınma Bakanı ve Maliye Bakanı’ndan oluşacak. Yani bürokratik iradenin veya mekanizmanın yerini siyasi irade alacak.
- Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki iller: Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli, Van olacak.

Yatırım ortamında bürokratik iyileştirmeler getiriliyor.
Başbakan imzasıyla 30 Ocak 2018 tarihlerinde TBMM'ye sunulan iki ayrı torba kanundan biri ile yatırımcıların karşılaştığı idari ve bürokratik süreçlerin iyileştirilmesi amaçlanıyor. Bu çerçevede;
- Şirket kuruluş işlemlerinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması,
- Belediye yapı izin sürelerinin iyileştirilmesi,
- Dış ticaret maliyetlerinin indirilmesi,
- Tapu kayıt işlemlerinin hızlandırılması,
- KOBİ'lerin finansmana erişim kolaylığının sağlanması
- …
gibi düzenlemelerle 27 maddelik bir kanun tasarısı gündeme getirilmiş bulunuyor.

Yatırım ortamının hukuki altyapısında iyileştirmeler de öngörülüyor.
Yine Başbakan imzasıyla 31 Ocak 2018 tarihinde TBMM’ye sunulan ikinci torba düzenleme ise; yatırım ortamının iyileştirilmesi amacına hizmet eden hukuksal süreçlerle ilgili.

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan tasarı ile 12 ayrı kanunda 66 maddelik bir başka düzenleme yapılıyor. Bu düzenlemenin en önemli tarafını; iflas ertelemesinin yürürlükten kaldırılması ve konkordato kurumunun etkin hale getirilmesi konusu oluşturuyor.
Özellikle YOİKK olarak adlandırılan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu tarafından sürekli gündemde tutulan konular tefrika veya adeta “Brezilya dizisi” gibi. Bu konuya siyasi, bürokratik, sosyolojik ve özellikle ekonomik açıdan bir daha bakmak gerekiyor.
Zira bu kadar çok sayıda, perakende, günü kurtarmaya yönelik, rüzgara göre değişen, zemini analiz etmeyen düzenlemelerin sonuç vermediği görülüyor.