Yatırımcı için bir güncelleme
Her mesleğin kendine göre zorlukları var. Bu zorluklarla da haliyle ilgili meslekle uğraşanlar mücadele ediyorlar. Fakat öyle bir alan var ki sadece meslek profesyonelleri değil toplumun neredeyse tamamının uğraşması gereken problemleri içeriyor. Sadece bireyler değil şirketler için de aynı sorunlarla başa çıkmak gerekiyor.
Para yönetimi ve yatırım alanından bahsediyorum. Dışarıdan her ne kadar kolaymış gibi gözükse de yatırım yapmak zor zanaat. Olayın bir kısmı bilgi birikimiyse diğer önemli bir kısmı da psikoloji yönetimi.
Her insanın parayla ilişkisi kendi geçmişine, maddi duruma, karakterine, yaşına, medeni durumuna, yaşadığı çevreye göre değişir. Bu sebeple yatırım alanında tek bir doğru yoktur. Kimi daha fazla risk aldığında kendini çok rahatsız hisseder, uykuları kaçar, kiminin de risk alma konusunda bir problem yoktur. Haliyle bu iki insanın yatırım tercihleri de farklı olacaktır.
Türkiye mayın tarlası
Yatırım konusuyla herkesin uğraşmak zorunda kalması maalesef çoğu zaman olumsuz sonuçları beraberinde getiriyor. Bu da çok doğal. Ehil olmayan birinin bir işe kalkışması sonucu ne bekleniyorsa burada da o gerçekleşiyor. Bir yeriniz ağrıdığında nasıl kendiniz tedavi etmeye çalışmıyorsanız, kıyafetiniz yırtıldığında nasıl terziye gidiyorsanız para konularında da profesyonellerden yardım almalısınız. Maalesef ülkemizde bu konu kurumsal anlamda yeterince çerçevelenmiş bir alan değil. Halbuki bu hizmete en çok ihtiyaç duyulan ülkelerden biri Türkiye.
Bunun en büyük nedeni “enflasyon”. Enflasyon olmasa ülkede paramızın alım gücünü korumak için bin türlü cambazlık yapmamız gerekmeyecek. Diğer zorlaştırıcı etken de sürekli değişen iktisat politikaları. Her politika değişimi farklı bir yatırım enstrümanının ön plana çıkmasını beraberinde getiriyor. Haliyle yatırım yapacak kişinin sadece teorik bilgiye hakim olması yetmiyor gündemi de yakından takip etmesi gerekiyor.
Sosyal medya danışmanları
Danışmanlık yapısının olması gerektiği gibi çalışmamasından dolayı sosyal medya üzerinden danışmanlık almaya çalışmak moda oldu. Maalesef burada da ehil olmayan insanların nereden çıktığı belli olmayan analizleri yatırımcıyı yanlış yönlendiriyor. Yakın geçmişte yaşanan olayların aynısı tekrar yaşanmak zorundaymış gibi yanlış bir algı hakim oldu yatırım ortamına. Halbuki böyle olmak zorunda değil. Yeni koşullara göre bambaşka sonuçlar ortaya çıkabilir. Nitekim çıktı da.
Bu konudaki en güncel örneklerden biri doların eskisi kadar değerlenmemesi, ikincisi de borsanın eski hızında yükselmemesi. Bırakın derinlemesine analiz yapmayı neden sonuç ilişkisi kurmaktan aciz “uzman”ların peşine takılan birçok yatırımcı bu süreçte mağdur oldu. Bir analist, sadece faiz oranlarına baksa, faizle diğer yatırım enstrümanları arasındaki ilişkiyi analiz etse, geçtiğimiz yıllardaki hareketle içinde bulunduğumuz durumdaki hareketin aynı olamayacağını net bir şekilde görebilir.
Bu manada elindeki paranın değerini korumaya çalışan yatırımcıları suçlamak da doğru değil. İlk paragrafta belirttiğim gibi herkesin her konuda bilgi sahibi olması ya da doğru adımlar atması beklenemez. Ama hatalardan da ders çıkarmak gerekir. Sırf heyecanlı ve ikna edici bir üsluba sahip oldukları için kimsenin peşinden koşmamak gerekir. En azından geçmişe dönük bir gerçeklik testi yapmak iyi olabilir.
Bundan sonrası
Türkiye yüksek faiz uygulanan bir dönemden geçiyor. Belli ki bu dönem en az 2025 ortası, bana kalırsa(seçim de olmazsa) 2025 sonuna kadar da yüksek faiz dönemi devam edecek. TCMB’nin faiz düşürüyor olması faizlerin yine de yüksek kalacağı gerçeğini değiştirmeyecek. Böyle olunca da Mart’tan beri ne olduysa o olmaya muhtemelen devam edecek. Konut da aynı yüksek faiz ortamından nasibini alan bir yatırım aracı. Ağustos ayında satışların yükselmiş olması bu alanda trendin değiştiği anlamına gelmez. Bir tek gözlemle sonuç çıkarmak doğru olmaz. Yurt içindeki uygulamalardan etkilenen her türlü yatırım aracına ihtiyatla yaklaşmaya devam etmek gerekir. Altının fiyatı uluslararası piyasada belirlendiği için altını bu analizin bir miktar dışında tutabiliriz.