Yatırım fonlarından al haberi

Yatırım fonla­rı artık iyice hayatımıza girdi. Fon yatırımcı sa­yısında eşi ben­zeri görülmemiş artış, hem eko­nomik koşulla­rın bir dayatması hem de yavaş da olsa artan finan­sal okuryazarlı­ğın bir göstergesi.

Eylül 2024 itibariyle MKK veri­lerine göre 5.3 milyon fon yatırımcısı var. Toplam portföy büyüklüğü ise 3.9 trilyon TL. Kıyaslama yap­mak açısından hisse sene­di büyüklüklerine de baka­lım. Hisse senedi yatırımcı sayısı 7.2 milyon, toplam portföy büyüklüğü ise 5.5 trilyon TL. Ağustos 2024 itibariyle bankacılık sek­töründeki toplam mevduat miktarı ise 17.4 trilyon TL seviyesinde, bunun 6 tril­yon TL’si vadesiz, 11.4 tril­yon TL’si vadeli mevduat.

Bu büyüklükler bize fon­ların diğer yatırım ens­trümanları için ne kadar büyük bir rakip ve alter­natif haline geldiğini gös­termeye yeter. Haline gel­diğini diyorum çünkü çok yakın zamana kadar böyle bir durum yoktu. Eylül so­nu 3.9 trilyon TL olan yatı­rım fonları toplam büyük­lüğü 2024 Nisan başı 2.5 trilyon TL seviyesindeydi. 6 ayda muazzam bir yükse­liş, 1.4 trilyon TL. Bu yük­selişin 500 milyon TL’lik kısmı serbest fonlar­dan gelirken, 630 milyon TL’lik kısmı para piyasası fonlarından gelmiş. Veri­leri fonbul.com’dan aldım.

Para piyasası fonu mucizesi

Para piyasası fonlarının son 6 aydaki büyümesi gö­rülmemiş seviyede. Bu her şeyden önce değişen ko­şullara Türk insanının ne kadar kolay adapte oldu­ğunu gösteriyor. Muhte­melen 1 yıl önce para pi­yasası fonunun adını duy­mayan yüzbinlerce kişi şu anda para piyasası fonu yatırımcısı. İkincisi finan­sal ürün avantajlı olduktan sonra, kullanımı kolay ol­duktan sonra, riski düşük olduktan sonra yatırımcı­nın içeriğinde ne olduğu­nu tam olarak özümseme­sine gerek yok.

Zira ben para piyasası fonu yatı­rımcılarının fonların için­de yer alan ters repo, kısa vadeli borçlanma araçla­rı, takasbank para piyasası araçlarını vs bildiğini dü­şünmüyorum. Fon yatırı­mının güzelliği de buradan geliyor zaten. Profesyo­neller yatırımcının uzman olmadığı yatırım enstrü­manlarına belirli riskleri de gözeterek paraları da­ğıtıyorlar. Bu riskleri de keyfi olarak gözetmiyorlar, SPK’nın bu konuda her fon için ayrı kısıtları, kriterle­ri var.

Nisan başıyla Eylül so­nunu kapsayan 6 aylık pe­riyotta kıyaslama yapma­mın nedeni en son faiz ar­tırımının Mart sonunda yapılmış olması ve ondan sonra TCMB faizinin sü­rekli %50 seviyesinde git­mesi. Artı eksi %3’lük bir bantta hareket ettiği için bu faiz zaman zaman 47’e iniyor zaman zaman 53’le­re çıkıyor ama bu yatırım­cı için ihmal edilebilir bir hareket.

Hani vergi fonları baltalardı

Bir de işin vergi kısmı­na da değinmek istiyorum. Biraz da fikr-i takip olma­sı açısından. Malum pa­ra piyasası fonlarında sto­paj %0’dı. Sonra bu oran %7.5’e yükseldi. Şu anda kısa vadeli mevduatla ay­nı seviyede. Vergi artışının olduğu dönemde bunun fonlara zarar vereceği, dö­vize kaçışı tetikleyebile­ceği yazıldı çizildi.

Bu kö­şede yatırımcının fon ge­tirisi üzerinden ödeyeceği %7.5’luk verginin bu kadar yüksek getiriler varken tercihlerini değiştirmeye­ceğini yazmıştık. Nitekim durum da öyle cereyan et­ti. Aynı tartışma hisse se­netleri için yapılmıştı, bu konuya bu hafta girmek is­temiyorum ama hisse se­nedi getirilerine gelecek bir vergi de hisse senedi­ne olan ilgiyi çok değiştir­meyecekti muhtemelen. Orayı etkileyen çok daha farklı şartlar var maalesef. Günün sonunda o vergi gelmemiş oldu.

Toplumsal adalet açısından bana ka­lırsa doğru olmadı. 7.2 mil­yon hisse senedi yatırım­cısının 5.5 trilyon TL var­lığı olduğunu söylemiştim yukarıda. Bu 5.5 trilyon TL’nin 4.6 trilyon TL’si 10 milyon TL ve üzeri port­föy değerine sahip 18.918 kişiye ait. Geri kalan kı­sım sadece 900 milyon TL ve 7 milyondan fazla kişi­ye dağılmış durumda. Bu 7 milyon kişinin yaklaşık 5.2 milyonunun da portföy değeri 50 bin TL ve altın­da. Hisse senedi yatırımcı­sı arttı analizi yaparken bu 5.2 milyon kişiyi de mutla­ka hesaba katmak gerekir.