Yatırım felsefesinin geldiği nokta
Gazetelerde 'İtalya iflas etti' başlıklı köşe yazıları yazıp, sonrasında Türkiye ile ilgili methiyeler düzen yazarlar var. Aynı isimler, 2008'de Lehman Brothers battıktan sonra da benzer görüşler dile getiriyorlardı. İtalya iflas ederse, küresel ekonomideki zararın ne olacağını tahmin bile edemezsiniz.
Sermaye sıkıntısı çeken birçok Avrupa bankasında yüz milyarlarca Euro'luk İtalyan tahvili var. İtalya iflas ederse; Almanya, Fransa, Hollanda gibi ülkeler devreye girip bankalarına sermaye aktarmak zorunda kalırlar. Önlemler alsalar da, mevduat sahiplerinin bankalara hücum etmesini engelleyemeyebilirler. Ayrıca; bir iflas sonrasında, bütün bu ülkelerin kredi notları sorgulanmaya başlar. Euro bölgesindeki her ülke etkilenir.
Üye ülkenin para politikası bağımsızlığının olmadığı, birliğin merkez bankasının 'son kredi merci' olarak çalışmadığı bir sistemde majör krizler yaşanır. Özellikle Avrupa Merkez Bankası'nın(AMB), son kredi merci olarak çalışmaması büyük sıkıntı yaratıyor. AMB arada bir devreye girip, sorunlu ülkelerin tahvillerini alıyor. Faiz düşüyor. Sonra tekrar yükseliyor. Yunanistan faizi hızla yükselirken de aynı politikayı savunmuştum. AMB; 'Şu faizden bütün tahvillerin alıcısıyım' derse, bütün köpek balıklarını dağıtır. Kaldı ki; AMB kararlılık gösterirse, güçlü bir dil kullanırsa, kurumsal yatırımcılar da bu tahvillere yatırım yapar. Piyasalara sert bir giriş yapıp güven verirsen, ortada bir tane spekülatör kalmaz. Buna benzer bir hamleye ihtiyaç var. AMB'nin devreye girmediği her gün zarar büyüyor.
AMB'nin eninde sonunda müdahale edeceğini düşünüyorum. Bu müdahale, Euro bölgesinin nominal büyüme rakamı için beklentileri arttırabilir. Parasallaştırma, altın ve gümüşün Euro fiyatını yükseltir. Euro'da düşüş yaşanır. Enflasyon beklentileri artar. Daha rekabetçi bir kur oluşur. ABD ve diğer ülkelerden tepkiler de gelebilir. Ancak; onlar da aynı şeyi yapmadılar mı? Merkez bankasının likidite operasyonu, orta dönemde çok büyük bir olasılıkla başarılı olur. Anaparayı ve faiz geri ödemelerini garanti ederseniz, enflasyon ve kur riski olsa da, yatırımcı yüksek faize gelir. Parasallaştırma politikası, reformların ilk adımı olarak kabul edilebilir.
AMB'nin desteğini alıp rahatladıktan sonra, İtalya mali disiplinden çıkabilir. Mali disiplini yüksek olan Almanya ve Hollanda, Yunanistan ve İtalya'nın 'bedavacı' zihniyetinden çekiniyorlar. Bu nedenle; Almanya, son derece gerekli olan 'daha güçlü bir mali uyum projesi' üzerinde çalışıyor. Merkel, AB anayasasını değiştirmek istiyor. Yeni anayasada, Euro'dan çıkış şartları da somut bir şekilde yer alabilir. Merkel, Yunanistan için 'İsterlerse Euro'dan çıkabilirler' demişti. Yunanistan örneğinde olduğu gibi; borçların önemli bir kısmının ödenmeyebileceği, sistemden çıkılabileceği, paranın devalüe edilebileceği artık biliniyor. Bu şartlarda; bazı üyelerin gelecekte Euro'da yer almamaları beklenebilir.
Euro'nun geleceği, ABD'deki resesyon, Çin ekonomisindeki inişin sert mi yumuşak mı olacağı tartışılırken, yatırım stratejisi ne olacak? Al ve tut, değer yatırımı gibi daha uzun dönemli yatırım stratejileri, bu ortamda para kazandırmıyor. Örneğin; İMKB'de neredeyse iki yıl önceki seviyelerdeyiz. Küresel ekonominin çarkları işlemezse, bunlar da işe yaramıyor.
Piyasada para yapmanın tek yolu, 'devletlerin peşine takılmak' gibi gözüküyor. Devlet müdahalesini öngörüp pozisyon alırsanız, para kazanıyorsunuz. Yatırım felsefesinin geldiği nokta ne yazık ki bu.